А. Д. Чудаков гиймятляр вя гиймятин



Yüklə 2,96 Mb.
Pdf görüntüsü
səhifə33/148
tarix14.09.2018
ölçüsü2,96 Mb.
#68571
1   ...   29   30   31   32   33   34   35   36   ...   148

 

96

qısamüddətli təsir strategiyası məlumdur. Məsələn, müəssisə tərəfindən 



start  qiymətləri  orta  bazar    qiymətlərindən  yuxarı  təyin  edilir.    Nəticə 

olaraq  isə  onlar  orta  bazar  səviyyəsinə  qədər  aşağı  düşür.  Bu  halda 

qiymətlərin  aşağı  düşməsi  alıcıların  bir  hissəsini  alışa  yönəltməyə 

qadirdir ki, bu da müəssisəyə əlavə mənfəət əldə etmək imkanı verir.   

Xalis  (mükəmməl)  rəqabət  bazarlarına  yaxın  bazarlar  kimi 

məsələn dünya buğda və dəmir filizi bazarları hesab edilir.  



Xalis inhisar rəqabət bazarında bir satıcı öz arzusunu diktə edə 

bilər,  o  cümlədən  öz  başına  (vahid,  yeganə)  olaraq  rəqiblərin 

maraqlarını nəzərə almayaraq qiymət səviyyəsini müəyyən edə bilər.  

 

 



 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

 

 



Рягабят апаран ямтяялярин амилляри 

Рягабят апаран ямтяялярин 

кейфиййяти 

Рягиблярин гиймятляри 

Рягибляр цчцн гейри-сярфяли 

базар


 

ситуасийасы 

Сервис хидмяти 

Эцзяштляр  

Рягиблярин удузмасы 

Даща йцксяк кейфиййят 

Даща йцксяк гиймятляр 

Сатыш щяжминин ашаьы дцшмяси 

Реклама  

Истифадянин юдянилмяси 

Гиймятдя лидерлийин иткиси 

Ямтяянин аналоъи кейфиййяти 

Аналоъи гиймятляр 

Мянфяятин ашаьы дцшмяси 

Даща ашаьы кейфиййят 

Даща ашаьы гиймят 

Базарда пайын ашаьы дцшмяси 

Габлашма, тара, чатдырылма 

Чатдырылманын юдянилмяси 

Истещсалын ашаьы дцшмяси 

Рягиблярин гиймятляри 

Эцзяштляр  

Даща йцксяк гиймятляр 

Истифадянин юдянилмяси 

Аналоъи гиймятляр 

Даща ашаьы гиймят 

Чатдырылманын юдянилмяси 

Рягиблярин гиймятляри 

Эцзяштляр  

Даща йцксяк гиймятляр 

Истифадянин юдянилмяси 

Аналоъи гиймятляр 

Даща ашаьы гиймят 

Чатдырылманын юдянилмяси 

Истифадянин юдянилмяси 

Истифадянин юдянилмяси 




 

97

Шякил 3.9. Рягабят амилляри вя аспектляри схеми 



 

 

 



 

Onu  qeyd  edək  ki,  inhisar  qiyməti  heç  də  həmişə  maksimal 

yüksək  qiymət  olmur,  belə  ki,  müəssisə  Ən  yüksək  məcmu  mənfəətin 

əldə  edilməsinə  maraqlıdır.  Satışın  həcminin  yüksəldilməsi  üçün 

inhisarçı müəssisələr hətda aşağı salınmış qiymət də təyin edi bilər.  

Bundan başqa ayrı-ayrı hallarda inhisarçı müəssisələr özü üçün 

sərfəli  olan  təcrübəyə  başqa  sözlə,  qiymət  diskriminasiyasına  əl  ata 

bilər. Diskriminasiyalı qiymətlər aşağıdakı formada mövcud ola bilər: 

• 

müxtəlif  alıcı  qrupları  üçün  müxtəlif  qiymətlər,  o 



cümlədən 

müəyyən 


istehlakçı 

qruplarını 

üçün 

əmtəələrin pulsuz (havayı) verilməsi; 



• 

müxtəlif  əmtəə  tipləri  üçün    müxtəlif  qiymətlər,  o 

cümlədən  onların  istehsalı  üçün  yer  almış  faktik 

xərclərdən asılı olmayaraq; 

• 

əmtəələrin  təqdim  edildikləri  regionlardan  asılı  olaraq 



eyni olan əmtəələrə müxtəlif qiymətlər. 

Misal  üçün  kurort  istiqamətləri  üzrə  dəmiryolu  biletlərinə 

mövsümü  tarifləri  (istirahət  və  iş  günlərində,  sutkanın  gündüz  və  gecə 

vaxtlarında beynəlxalq telefon danışıqlarına). 

Bəzən  inhisarçı  müəssisələr  bazarın  əlavə  seqmentləşdirilməsini 

aparır.  Bu  onu  bildirir  ki,    bazarın  bir  hissəsində  əmtəələr  daha 

yüksək  qiymətə  satılır,  digər  bazarda  isə  həmin  əmtəə  daha  aşağı 

qiymətə  satılır.  Əgər  əmtəənin  aşağı  qiymətə  təklif  edilən  bazar 

(ölkədən kənarda yerləşirsə inhisarçı-müəssisə üçün rezidentin) onda 

inhisarçı  tərəfindən  təyin  edilmiş  aşağı  qiymət  dempinq  qiyməti 

adlanır.  Bir  çox  hallarda idxalın  –  ölkələr  milli  sənayenin  rəqabətin 

dağılmasına  yol  verməmək  məqsədilə  xaricdən  müvafiq  əmtəələrin 

dxil olmasını məhdudlaşdıraraq dempinqin aparılmasına qarşı durur.  

Qeyd edək ki, real mövcud olan bazarların çox böyük hissəsində 

inhisar və oliqopolik rəqabət şərtləri (şəraiti) üstünlük təşkil edir. 

Inhisarlaşş  rəqabət  üçün  bazarda  nəzərə  çarpacaq  sada 

müəssisələrin  olması  xarakterikdir.  Bu  müəssisələr    arasında  gizli 

sövdələşməni  həyata  keçirmək  praktiki  olaraq  qeyri-mümkündür. 



 

98

Inhisarçı  rəqabət  xalis  (kamil)  rəqabətdən  aşağıdakı  xüsusiyyətlərlə 



fərqlənir: 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

Бцтцн нюв рягабят 

Чохлу сайда истещсалчы 

фирмалар 

Щяр бир фирманын чохда 

бюйцк олмайан базарлары 

Ямтяялярин ейни типлийи вя 

гаршылыглы явяз едилмяси 

Мящдудлашдырылмыш 

гиймятин олмамасы 

Халис  рягабят 

Йени сатыжыларын дахил 

олмасы азаддыр

 

Инщисар рягабят 



Чохлу сайда 

истещсалчы 

фирмалар 

Бир 


мяналы 

Ямтяялярин 

дифференсиал- 

лашмасы 


Рягибл

Йени истещ-

салчыларын 

дахил олмасы 

сярбястди 

Реэионлар цзря 

Тялябин характериня 

эюря 


Базара дахил 

олма 


Олигополик рягабят 

Истещсал


чы 

Ямтяяляр


ин чох 

Рягиблярл

я 

Йени 


сатыжыла

Гиймят 


щагда 

Паралел гиймят сийасяти 

Халис инщисар 

Бир ситещсалчы 

фирма 

Гиймятля


рин 

Дискрими


насийа 

Йени 


сатыжыла

Алыжылар 

групу цзря 

Ямтяя 


нювляри 

Реэион


лар 

Вахт (заман) 

дюврц цзря 



Yüklə 2,96 Mb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   29   30   31   32   33   34   35   36   ...   148




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©genderi.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

    Ana səhifə