А. Д. Чудаков гиймятляр вя гиймятин



Yüklə 2,96 Mb.
Pdf görüntüsü
səhifə44/148
tarix14.09.2018
ölçüsü2,96 Mb.
#68571
1   ...   40   41   42   43   44   45   46   47   ...   148

 

129


qiyməti artırmaq haqda razılığı təqdim edirlər. Auksionчу  yeni qiyməti 

təyin edir, lakin bu alıcının adını çəkmir. 

Sadə  satışdan  fərqli  olaraq  auksionda  satılan  əmtəə  hər  hansı  bir 

keyfiyyətə görə məsuliyyəti istisna edir. Bu onunla aydınlaşdırılır ki, bu 

cür əmtəənin qiyməti alıcı və satıcı arasında razılıq üzrə əmələ gəlinir. 

O, müstəsna olaraq alıcıların özləri arasında birbaşa rəqabət  nəticəsində 

əmələ gəlir. 

Proseduranın aparılması üçün auksion komitə təşkil edilir. Bu cür 

komitənin  tərkibinə  onun  sədr  (həm  də  o,  auksionun  müdiri  kimi  də 

adlanır),  kommersant,  hüquqi-məsləhətçi,  ixracatçı,    mühasib  və 

auksionist.  Bu  və  ya  digər  əmtəələrin  satışına  və  müəyyən  növ  və 

həcmli  işlərin  yerinə  yetirilməsinə  podryada  sifarişin  verilməsi  üçün 

müsabiqə  adını  alan  xüsusi  satış  forması  həyata  keçirilir.  Beynəlxalq 

müsabiqə tender adlanır. 

Müəyyən  xarakteristikalarla  əmtəələrin  təchizatına  və  ya  tələb 

olunan  işlərin  yerinə  yetirilməsinə  müsabiqələrin  elan  edilməsi  zamanı 

müsabiqənin  münsiflər  heyəti  potensial  istehsalçının  təklifi  araşdırılır. 

Baxılmadan  sonra  elə  təkliflər  seçilir  ki,  hansılar  ki,  alıcı  (sifarişçi) 

nöqteyi nəzərdən daha sərfəlidirlər . 

Müsabiqələr  auksionlar  kimi  daxili  və    beynəlxalq,  «səsli  və 



səssiz»

 olurlar. Bundan başqa müsabiqələr kommersiya və investisiyona 

bölünürlər.  Bu  müxtəlif  növlülüklər  mülkiyyət  sahibinin  və  ya 

formasının dəyişməsi zamanı səhmlərin ötürülməsi üçün tətbiq edilir. 



Investisiyon

 müsabiqədə səhmlərin nominal dəyəri (qiyməti üzrə) 

onları  ldə  etmək  hüququnu  əldə  edir  ki,  kim  ki,  bu  hüququn 

mübadiləsinə  görə  qeyd  olunan  səhmlərinməxsus  olduğu  cəmiyyətin 

inkişafına  maksimal  investisiyaları  həyata  keçirmək  öhdəliyini  qəbul 

edirsə  


Kommersiya  auksiyonunda  səhmlərin  əldə  edilməsi  hüququnu, 

ona maksimal qiymət təklif edən şəxs əldə edir. 

Bu  cür  müsabiqələr    rəhbərliyi  və  onun  keçrilməsinin  müsabiqə 

(tender)  komitələri 

həyata  keçirir.  Bu  komitələrin  tərkibinə  texniki  və 

kommersiya  ekspertləri,  eləcə  də  inzibatçılığın  nümayəndələri  də 

daxildir. Tender komitələrinin sədləri (tenderlərin müdirləri) tərəfindən 

bir qayda olaraq əmtəələrin alışını həyata keçirən və ya tenderə çıxarılan 

işlərin  sifarişçiləri  olan  təşkilatların  rəhbərləri  təyin  edilir.  Müsabiqə 

iştirakçılarının  öz  təkliflərindən  mümkün  imtina  riskini  azaltmaqdan 

ötrü, adətən namizədlər tərəfindən müəyyən bank zəmanətlərinin təqdim 




 

130


edilməsini nəzərdə tutur. Edilmiş təkliflərin ciddiliyini qeyd edən həmin 

zamanətlərin  həcmi  qərb  təcrübəsində  təklifin  ümumi  məbləğini 

(həcminin) 1-3% civarında olur.  

 

 



 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

 

Шякил 4.7.Сатышын нювляри 



 

Satışlar haqda məlumatlar şəkil 4.7-də verilib. 

Müsabiqənin iştirakçısı яgər onun təklifi –oferenta- qəbul edilincə 

həm də oferent adlanır, müvafiq bildiriş əldə  edirlər. Müsabiqənin digər 

iştirakçıları  belə    bir  bildiriş  müsabiqə  komitəsinin    təşəbbüsü  ilə  əldə 

edirlər.  Lakin  müvafiq  sorğunu  göndərərək  onlar  özünün  təklifinin 

талейи halda informasiya əldə edə bilər.  

Müsabiqəni  udmuş  оферент    girov  qoyur  ki,  bu  da  müəyyən 

mənada  (həddə)  qeyd  şərtlənən  (əvvəlcədən  danışılmış)  şərtlərə  riayət 

edilməsi  zamanı  onlar  tərəfindən  sifarişin  yerinə  yetirilməsini 

zəmanətləndirir.  Adətən  bu  cür  girovun  həcmi  bütün  sifarişin  5-10%-i 

qədərini  təşkil  edir.  Sifarişin  yerinə  yetirilməsindən  sonra 

zəmanətləndirilmiş  girov  geri  qaytarılır,  həm  də    bu  cür  qaytarma 

müxtəlif  formada  baş  verə  bilər  və  zaman  üzrə  müxtəlif  şəkildə 

bölüşdürülür. 

Qiymətlərin  əmələgəlməsi  və  ya  tenderlərin  nəticələri  üzrə 

sifarişlərin yerləşdirilməsi tam şəkildə alıcılara və ya satıcılara üstünlük 

verir. 


Сатышлар  

Мяжбури  

Ачыг   

Дахили   



Ауксионлар  

Галдырылмасы 

иля 

Кюнцллц 


Гапалы   

Бейнялхалг  

Мцсабигяляр 

Инвестисийа 

Коммерсийа

йа  


Гиймятлярин ашаьы салынмасы 

иля 



 

131


 

4.3. QIYMƏTIN MADDI AXINLARIN TƏŞKILINƏ TƏSIRI 

 

 

Istehsal-tədarük sistemində material axınlarınын təşkilinə verilmiş 



məhsulu  satmaq  mümkün  olan  yekun  qiymətlərə,  həm  də  əldə  edilən 

xammal, materiallar və komplektləşdirici məmulatların qiymətləri, eləcə 

də nəqliyyat daşımalarını həyata keçirilməsinə görə tariflər təsir edir. 

Belə  ki,    istehsal-satış  fəaliyyətində  bu  sistemin  müxtəlif  tərəf 

müqavilləri  arasında  tam  vahid  kimi  material  axınlarının  hərəkəti  aş 

verdiyindən, fəaliyyətdə olan nəqliyyat tariflərinin nəticələnmiş qiymət 

səviyyəsinə  və  yekun  hesabda  müəssisənin  bütün  iqtisadi  fəaliyyətin 

səmərəliliyinə  necə  təsir  etməsinin  nəzərə  alınması  ilə  nəqletmə  

prosesləri də təhlilə məruz qalmalıdır. 

Material  axınların  hərəkəti    konsepsiyası  bu  və  ya  digər 

əmtəələrin məqbul iqtisadi nəticələrlə optimal yığımlarının (dəstlərinin)    

çatdırılmasının  (tədarükünün)  mümkün  variantlarının  təhlilini  nəzərdə 

tutur.  

Üstün  olan  müasir  tendensiyalardan  biri  əmtəə  hərəkəti 

xərclərinin  xüsusi    payının  yekun  satış  qiymətində  artmasından 

ibarətdir.  Nəqletmə  üsullarının  artması  təşkilati-texnoloci  qərarların 

qəbulunda  böyük  çeviklik  imkanını  verir.  Buna  baxmayaraq  indiki 

zamanda  fəaliyyətdə  olan  няглиййат  тарифляри  müəssisənin  böyük 

potensaila  malik  olan  uzaqda  yerləşən  tərəf  müqavilələrlə  əməkdaşlağı 

məhdudlaşdıra  bilər.  Lakin  şirkət,  əgər  nəqliyyat  xərcləri  Ən  aşağı 

səviyyəyə  qədər  endirilərsə  rəqiblər  qarşısında  nəzərə  çarpacaq  

üstünlüklərə  malik  olur.  Lakin  nəqletsənin  optimal  təşkili  yüklənmiş-

boşaldılmış  əmtəələrin    spesifikliyinin  uçotunu  ,  çatdırılmanın 

distansiyasını onun həcm və dəyərinin, qiymətmələgəlmə və vergitutma 

qaydasının nəzərə alınmasını tələb edir. Bundan başqa bəzi  hallarda (bir 

sıra)  zəruri gömrük formallığının yerinə yetirmək, bütün mərhələlərdə 

əmtəə  hərəkətinin  etibarlığını  təmin  etmək,  xüsusi  halda  -  йцкцн     

salamatçılığın  təmin  edilməsi  və  təhlükəsizlik  şərtləri  üzrə  xüsusi 

tədbirləri təmin etmək lazımdır. 

Bu və ya digər nəqliyyat nvünün seçilməsi üvafiq xərclərin təhlili 

yolu ilə həyata keçirilir. 



Yüklə 2,96 Mb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   40   41   42   43   44   45   46   47   ...   148




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©genderi.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

    Ana səhifə