А. Д. Чудаков гиймятляр вя гиймятин
Yüklə 2,96 Mb. Pdf görüntüsü
|
143
Qiymətlərin güzəştlərlə və faktlarla təyin edilməsi də ayrıca şəkildə
baxılmalıdır (4.16).
Bu cür
qiymətəmələgəlmənin (qiymətəmələgəlmə metodunun) üstünlük və çatışmamazlıqlarını daha dolğun şəkildə araşdıraq.
məqsədyönlüdür. Belə ki, bu halda satıcının sərəncamına müvafiq pul kütləsinin daxil olur. Onun borcların olunmasına çəkilən xərcləri azalır, ona məxsus olan kapitalın likvidasiya yüksəlir ki, bu da satıcıya bu kapitaldan operativ şəkildə istifadə etməyəvə müvafiq gəlir əldə etməyə imkan verir. Əldə olunan əlavə mənfəət satıcıya özünə sərf edilən şəkildə bu cür güzəştləri həyata keçirməyə imkan verir.
Çoxlu partiyalarla əmtəələrin reallaşması zamanı müəssisə üçün (satıcı) müəyyən bir alıcıya əmtəənin satışına, yerləşdirilməsinə (sklad) və nqledilməsinə (çəkilən xərcləri azaltmaq) eləcə də istehsal prosesinin təşkilinə və texniki təminatına) imkan verir. Bu əlavə mənfəət satıcıya alıcıya özü üçün xeyirli olaraq əldə edilən əmtəənin kəmiyyətinə (partiyanın həcminə (ölçülərinə) görə güzəştlərin təqdim edilməsinə imkan verir. Bundan başqa bu cür güzəştlər alıcıları ona zəruri olan əmtəələri müəyyən, daimi satıcıdan (təchizatından) əldə etməyə həvəsləndirir. «Funksional» güzəştlər əmtəələrin istehsalçılardan alıcıya qədər hərəkətini həyata keçirən vasitəçilərə verilir (edilir). Bu cür güzəştlər çox vaxt dilerlərə edilir. Жоьрафи амилин нязяря алынмасы;
истещсал йериндя гиймятин тяйин едилмяси
Дашынма цзря мясряфлярин гиймятя дахил едилмяси
Зона гиймятляринин мцяййян едилмяси;
Базис мянтягясин-дя гиймятин мцяййян едилмяси
Дашынма хяржляри-нин истещсалчылар тя-ряфиндян юдянилмяси.
144
Əmtəələrin çox da satılmayan qeyri-mövsümü vaxtlarında həmin əmtəələrin alışlarını həyata keçirən alıcılar üçün mövsümü qiymət güzəştləri edilir. Qeyri-mövsümü alışlar istehsalçıya il ərzində az və ya çox dərəcədə sabit istehsal səviyyəsini saxlamağa və istehsal xərclərini aşağı salmağa imkan verir. Güzəştlərin bir (xüsusi) növü də zaçetdardır. Zaçet adı altında köhnə əmtəənin verilməsi (təhvil) hesabına yeni əmtəənin qiymətinə edilən güzəştlər başa düşülür. Bu zaman zaçeta bir qayda olaraq qiyməti təhvil verilən əmtəənin alışı zamanı ödənilən hissəsi zaçeta gedir. Əmtəələrin reklam tədarükündə (satışında) dilerlərin aktiv şəkildə iştirakına görə də zaçeta getmək olar.
4.16. Эцзяштлярин вя гаршылыглы юдянишлярин тятбиги иля гиймятямяляэялмя Satışın stimullaşdırılmasına görə müəssisə bəzən qiyməti bazar qiymətindən aşağı təyin edir (ən azı müvəqqəti). Bəzən bu aşağı salınmış qiymətlər özlərinin istehsal xərclərindən də aşağı olur. Müəssisə digər əmtəələrə qiymətləri dəyişməz saxlayarq bir neçə əmtəə növlərinə aşağı qiymətləri təyin edə bilər. Bu cür ucuzlaşdırılmış əmtəələr «ziyansızlıq üzrə liderlərlə» adlanır. Bu cür satışların məqsədi (qoy hətda artan həcmdə olsun) ondan ibarətdir ki, alıcılar əmtəələri aşağı salınmış qiymətlə əldə etdikləri zaman elə həmin müəssisədən digər əmtəələri də, lakin adi qiymətlərlə əldə etməyi məqsədyönlü hesab etsinlər. Эцзяшт вя гаршылыглы юдянишляр
Нягд юдянишя эюря эцзяштляр
Алынан ямтяянин сайына эюря эцзяштляр
Функсионал эцзяштляр Мювсцми эцзяштляр
Гаршылыглы юдянишляр 145
4.17. Сатышын стимуллашдырылмасы цчцн гиймятямяляэялмя
Oxşar məsələ (vəzifə), yəni müəyyən zaman dövrlərində mümkün qədər çoxlu sayda alıcıların cəlb edilməsi mövsümü satışlar dövründə və ya əmtəələrin dilerlərdən müəyyən günlərdə əldə edilməsi vaxt (qiymətlərin aşağı salınmış) təyin edilməsi yolu ilə həll edilir. Bu zaman preyskurant qiymətlər aşağı düşmürlər, faktiki pərakəndə qiymətləri ilə güzəştlərin edilməsi hesabına aşağı düşür. Ümumən aşağı salınmış qiymətlər ona görə edilir ki, (təqdim edilir ki), yekun (son) hesabda çoxlu sayda alıcılarcəlb edilsinlər (şəkil 4.17).
4.18 Дискриминасийа гиймятляринин мцяййян едилмяси формалары
Сатышын стимуллашдырылмасы; «Зярярсизлик цзря лидкрлярин» тяйинаты
Мювсцми
сатышларфын гиймяти
Мцяййян вахт дюврцня гиймятлярдян эцзяштляр
истещлак тялябинин артырылмасы цчцн эцзяштляр
Дискриминасийа гиймятляри Мцхтялиф алыжылар цчцн бир ямтяяйя мцхтялиф гиймятляр
Гейри-пропорсионал мясряфляря малик мцхтялиф ямтяяляря мцхтялиф гиймятляр
мцхтялиф реэионларда бир ямтяяйя мцхтялиф гиймятляр
Мцхтялиф вахтда вя мювсцмдя бир ямтяяйя мцхтялиф гиймятляр
Мцхтялиф сервис заманы бир ямтяяйя мцхтялиф гиймятляр
Yüklə 2,96 Mb. Dostları ilə paylaş:
|