А. Д. Чудаков гиймятляр вя гиймятин
Yüklə 2,96 Mb. Pdf görüntüsü
|
290
Əgər nəticə gğstərərsə ki, müəyyənləşdirilmiş xərcləmə metodu ilə alıcı məhsulun almamasına üstünlük verərsə, onda müəssisə satışın stimullaşdırılması üçün müxtəlif üsullara əl atmağa məcburdur. Həmin metodlar içərisində daha məşhuru reklam fəaliyyətidir ki, burada alıcılara müxtəlif növ mükafatlar, imtiyazlar və güzəştlər nəzərdə tutulur. Əgər təqdim olunan güzəşt və imtiyazlar şəraitində alıcılar alışdan imtina edərsə, onda bu onu göstərir ki, alışın sayının artması alıcılığın mahiyyətini itirir və ona görə də bu cür güzəşt və imtiyazların ləğv edilməsinə gətirəcəkdir. Əksinə, alışdan imtinanın davam etməsi yeni güzəşt və imtiyazların əmələ gəlməsinə gətirib çıxaracaqdır. Bu bazarda “alıcıların diktati” kimi adlandırılması kimi qəbul edilmiş situasiyaya (vəziyyəti) gətirib çıxarmasına ehtimaldır. Bu cür situasiyaya qaçmaq üçün mövcud bazarda həmin malların ardıcıl satışını təmin etməkdən ötrü məhsulun satış qiymətinin bir mərhələsini də analiz etməkdə və qərar qəbul etmək lazımdır. Ona görə də, şəkil 7.2-də göstərildiyi kimi, məhsulun (malın) mövqeləşdirilməsi və təşkili üçün mütəxəssislərin cəlb edilməsi mütləq geri qayıtma qaydasında əmələ gəlməlidir. Burada yeni məhsulun bazarda mövqeləşdirilməsi və təşkili mütləq marketoloqlardan- bazarı tədqiq edən (öyrənən) mütəxəssislərin işindən başlamaq lazımdır.
Şə
mütəxəssislərin cəlb etmə ardıcıllığı. Yeni məhsulun işləyib hazırlama fəaliyyəti və ona qiymət qoymanın bu cür ardıcıllığı dəyərinə (qiymət cəhətdən) yanaşma adını almışdır. Dəyərlə yanaşmada (qiymət cəhətdən) qətiyyən minimal qiymət və ya güzəşt və imtiyazların qoyulması nəzərdə tutulmur. Belə hallarda satışda böyük həcmdə nail olsa da, müəssisənin gəliri maksimal səviyyədə olmayacaqdır. Maksimum gəlir isə ancaq məhsulun dəyərinin optimal müqayisədə kifayət həcmdə satışın hesabına (istehlakçı üçün onun faydalılığı hesabına), müəssisənin istehsal və həmin məhsulun Marke-
toloqlar Satış
şöbəsi Maliyyə-
çilər Müha-
sibat qtisad-
çılar Texno-
loqlar Konstruk
-torlar 291
Alıcının uduşu Firmanın gəliri Firmanın xərcləri Q iy m ət
D əy ər satışına çəkilən xərclər hesabına əldə etmək mümkündür. Ancaq qiymətə görə yanaşmada alıcının həmin mal üçün ödəməyə hazır olan müəyyən məbləğə görə ölçülmür. Başqa sözlə, marketoloqlar və mütəxəssislər alıcıları daha yüksək qiymət ödəməklə malın almasını onlara inandırmalıdır. Çünki həmin mal onların əvvəllər düşündüyündən daha cox faydalı olacağına (onun üçün daha da dəyərli olacağına) şübhə etməməlidir. Malın tək (vahid) hesabına görə dəyərin müqayisəsi və həmin malın satış qiyməti şəkil 7.4-də verilmişdir. Malların rəyinin öyrənilməsi üçün həmin üsulun tətbiqinin məhdudlaşdırılması aşağıdakı səbəblərə görə izah olunur. Şə
ödəməyə hazır
olan alıcılar, müəyyən kommersiya təcrübəsinə malın
olduğuna görə
adətən özlərində olan məbləği deməməyi cəhd edirlər. Bu ilk növbədə təchizat və satış agentlərinə aiddir. * Alıcılardan (hətta onların cavabları həqiqətin düzgün olsa da) mövcud məhsula görə hansı qiymətin ödəməyə razı olduğunu birbaşa soruşmaq olmaz. Məsələ onunla bağlıdır ki, alıcı güman edilə bilən daha yüksək qiyməti artıq öyrənmişdir. Digər sözlə, alıcılar yeni, özünə məlum olmayan malı qiymətləndirməməlidir. stehsal üçün bu və ya digər məhsulun buraxılmasına icazə verilməsi və onun üçün qiymət təyin etməsi qeyd etdiyimiz kimi bazar rəqabətindən asılıdır. Bu cür hallarda əsas bazar faktorlarına mövcud rəqabət və rəqfbətçilərin fəaliyyyətini aid etmək olar. Mövcud tərkibə görə məhsulun satışından gəlirin daha da maksimumlaşdırılması üçün, istehsal və satışa görə nəzərdə tutulan xərcləri azaltmaq lazımdır. Bu cür xərclərin azaldılması ilk növbədə müasir elmi-texniki tərəqqinin səviyyəsindən irəli gələn təşkilati və texniki cəhətdən təkmilləşdirmək hesabına əldə etmək olar. stehsal-satış xərclərinə təsir göstərən elmi-texniki tərəqqi amilləri cədvəl 7.1-də əks olunmuşdur. Son nəticədə müəssisənin qiymət siyasəti maliyyə, mühasibat, marketoloqlar, təchizat və satış üzrə mütəxəssislər, həmçinin konstruktor və texnoloqların əməkdaşlığı və qarşılıqlı təsiri nəticəsində işləyib hazırlanılır. Qiymət siyasətinin işləyib hazırlama mərhələləri və Yüklə 2,96 Mb. Dostları ilə paylaş:
|