A ğ u s t o s y › L : s a y › : 7 ( k d V d a h I l ) 5 t L



Yüklə 4,42 Mb.
Pdf görüntüsü
səhifə11/19
tarix17.11.2018
ölçüsü4,42 Mb.
#80326
1   ...   7   8   9   10   11   12   13   14   ...   19

A Ğ U S T O S   2 0 1 5   •   3 9

3 8   •   R U H   v e   M A D D E

kalma hayvan tapınaklarının örnek 

olarak gösterdiği gibi daha da eski bir 

Neandertal mağara ayısı kültüne dek 

izlenebilmektedir.

Şamanizm yalnızca kadim değil, 

aynı zamanda evrenseldir; Kuzey 

ve Güney Amerika, Avrupa, Afrika, 

Asya, Avustralya, Mikronezya ve 

Polinezya›da görülebilmektedir. 

İnsanlık tarihi boyunca bu kadar çok 

farklı kültürün şaman tekniklerini 

yararlı ve kullanışlı bulduğu gerçeği 

holotropik hallerin antropologların 

“ilksel zihin” (primal mind) adını 

verdikleri şeyi, yani insan psişesinin 

ırk, cinsiyet, kültür ve tarihsel zamanı 

aşan temel ve başlangıçta var olan 

bir yönünü harekete geçirdiğini 

akla getirmektedir. Batı endüstriyel 

uygarlığının bozucu etkisinden 

kurtulmuş kültürlerde, şaman 

teknikleri ve prosedürler günümüze 

dek varlığını sürdürmüştür.

Holotropik hallerin dahil 

olduğu kültürel olarak onaylanmış 

psikospiritüel dönüşümlerle ilgili başka 

bir örnek, antropologların «geçiş 

ritleri” dedikleri ritüel olaylardır. 

Bu terim, konuyla ilgili ilk bilimsel 

tezin yazarı Hollandalı antropolog 

Arnold van Gennep tarafından 

türetilmiştir (van Gennep 1960). 

Bu tür törenler bilinen tüm yerli 

kültürlerde varolmuştur, günümüzde 

de birçok endüstri öncesi toplulukta 

hala uygulanmaktadır. Bu törenlerin 

temel amacı bireyleri, grupları, hatta 

tüm kültürleri kutsamak, yeniden 

belirlemek ve dönüştürmektir.

Geçiş ritleri bireyin ya da kültürün 

hayatındaki önemli değişimler 

sırasında yapılır. Bu törenlerin 

zamanlamaları sıklıkla doğum, sünnet, 

ergenlik, evlilik, menopoz ve ölüm gibi 

başlıca fizyolojik ve sosyal geçişlerle 

aynı döneme rastlar. Benzer ritüeller, 

savaşçılık statüsüne başlangıç, gizli 

topluluklara kabul edilme, takvimsel 

yenilenme festivalleri, iyileştirme 

törenleri ve insan gruplarının coğrafi 

hareketleriyle de ilişkilidir.

Geçiş ritleri zihin durumunu 

değiştiren etkili prosedürler içerir; 

bu prosedürler, daha yüksek bir 

bütünleşme düzeyiyle sonuçlanan 

psikolojik düzeni bozan deneyimler 

başlatır. Bu durumda, bu psikospiritüel 

ölüm ve yeniden doğum episodu eski 

rolün ölümü ve yeni bir rolün ortaya 

çıkışı olarak da yorumlanır. Örneğin, 

ergenlik ritlerinde, inisiyeler prosedüre 

çocuk olarak girer ve ergenlik 

statüsünün getirdiği hak ve görevlerin 

hepsine sahip olan yetişkinler olarak 

çıkar. Tüm bu durumlarda, birey ya da 

sosyal grup arkasında bir varoluş biçimi 

bırakıp tümüyle yeni hayat koşullarına 

geçer.


İnisiyasyondan dönen kişi inisiyasyon 

sürecine giren kişiyle aynı insan 

değildir. Derin bir psikospiritüel 

dönüşümden geçmiş olduğu için, 

bu kişi hem varoluşun mantıkla 

anlaşılmayan boyutlarıyla kendine özgü 

bir ilişkiye hem de yeni ve daha geniş 

bir dünya görüşü, daha iyi bir benlik 

algısı ve farklı bir değer sistemine 

sahiptir. Bunun hepsi inisiyenin 

varlığının tam özüne ulaşan ve kimi 

zaman dehşete düşürücü, kaotik ve 

düzen bozucu olan kasıtlı biçimde 

başlatılmış bir krizin sonucudur. 

Bu yüzden, geçiş ritleri, geçici bir 

parçalanma ve kargaşa döneminin 

daha aklı başında ve iyi bir hale yol 

açtığı bir durumun başka bir örneğidir.

Buraya kadar tartışmış olduğum 

iki “pozitif parçalanma” örneği, yani 

istedikleri zamanda ve kontrollü bir 

biçimde bir trans durumuna girebilir. 

Bunu hastalıklara tanı koymak, 

iyileştirmek, duyular dışı algılama, 

diğer gerçeklik boyutlarının keşfi ve 

başka amaçlar için kullanırlar. 

Ayrıca çoğu kez kabilelerinin diğer 

üyelerinde de holotropik durumlar 

başlatır ve “psikopompa” rolü oynarlar 

ve öte alemin kompleks alanlarına 

geçen kişilere gerekli desteği ve 

rehberliği sağlarlar. 

Şamanizm oldukça, belki de en 

az otuz-kırk bin yıl kadar eskilere 

uzanır; kökleri Paleolitik çağa kadar 

izlenebilir. Güney Fransa ve Kuzey 

İspanya’daki Lascaux, Font de 

Gaume, Les Trois Frères, Altamira 

ve diğerleri gibi ünlü mağaraların 

duvarları hayvanların güzel şekilleriyle 

süslenmiştir. Bunların pek çoğu 

aslında Taş Devrinde yaşayan 

türleri -bizonlar, yabani atlar, erkek 

geyikler, dağ keçileri, mamutlar, 

kurtlar, gergedanlar ve rengeyikleri- 

göstermektedir. Bununla birlikte, 

Lascaux’daki “Büyücü Hayvan” 

gibileri açıkça majik 

ve ritüel anlam 

taşıyan efsanevi 

yaratıklardır. 

Ayrıca bu mağaraların birkaçında 

kuşkusuz antik şamanları simgeleyen 

insan ve hayvan özelliklerini birleştiren 

garip figürlerin resimleri ve oymaları 

da bulunmaktadır. 

Değişik erkek sembollerini bir 

araya getiren gizemli, bileşik bir figür 

olan “Les Trois Frères Büyücüsü» 

bu şekillerin en bilinenidir. Bir 

erkek geyiğin çatallı boynuzlarına, 

bir baykuşun gözlerine, yabani bir 

atın ya da bir kurdun kuyruğuna, 

insan sakalına ve bir aslanın pençeli 

ayaklarına sahiptir. «Hayvansı Üstat» 

aynı mağara kompleksi içindeki başka 

bir ünlü oyma şaman figürüdür; güzel 

hayvanlarla dolu Mutlu Avlanma 

Mekanı›na başkanlık etmektedir. 

Ayrıca Lascaux’daki duvar üzerinde 

bulunan av sahnesi de oldukça 

ünlüdür. Bu sahne, yaralı bir bizonu 

ve ereksiyon halindeki penisiyle 

yerde yatan bir şaman figürünü 

göstermektedir. La Gabillou olarak 

bilinen mağarada ise arkeologların 

“Dansçı” adını verdikleri dinamik bir 

hareket halindeki şamanik bir figür 

oyması bulunmaktadır. 

Bu mağaralardan birinin kil 

zemini üzerinde, Tuc d’Audoubert, 

araştırmacılar iki kil bizon tasviri 

çevresinde dairesel bir düzen 

içinde olan ayak izleri 

bulmuşlardır; bu, mağara 

sakinlerinin, birçok aborijinal 

kültür tarafından hala 

trans durumlarını 

başlatmak amacıyla yapılan 

danslara benzer danslar 

yaptıklarını akla getirmektedir. 

Şamanizmin kökenleri, İsviçre 

ve Almanya›daki mağaralarda 

bulunan buz devirleri 

arasındaki bir dönemden 



Yüklə 4,42 Mb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   7   8   9   10   11   12   13   14   ...   19




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©genderi.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

    Ana səhifə