A. M. Allahverdiyev m.İ. Bağirova



Yüklə 320 Kb.
Pdf görüntüsü
səhifə17/32
tarix05.03.2018
ölçüsü320 Kb.
#30576
1   ...   13   14   15   16   17   18   19   20   ...   32

Kaliumun  orqanizmden  xaric  edilməsini  azaldan  dəraıan 
preparatlan (m əsələn, a)dakton)  ilə apanlan müalicə 
Azalmasına  səbəb olan haUar:
Kuşinq sindromu
D iuretiklərlə müalicə
Aldosteron sintezinin birincili artması
Nefropatiyalar
Psevdoaldosteronizm
M etabolik asidoza səbəb olan hallar
XroniV pielonefrit, diurez və b,
Diarreyaiar
Qusma
Adenomalar
Zollinger-EUison sindromu 
Uretrosiqmoidostomiya
2.26. XLOR
Xlor  orqanizmdə  əsasən  natrium,  kalium,  kalsium,  maqne- 
zium  duzlarmm  tərkibində  dissosiasiyaya  uğramış  anionlar 
şəklində  olur.  Bu  anionun  fızioloji  proseslərde  mühüm  rolu 
vardır.  Bioloji  mayelərdə  (qan,  hüceyrəarası  maye,  limfa)  xlor 
ionlannm   yayılmasmm  başqa  anionlann  və  zülallarm  miqdarı 
ilə  əlaqösi  vardır.  Qanm  turşu-qələvi  müvazinətinin  tənzim 
edilməsində  xlor  anionlannm  m üəyyən  rolu  vardır;  bımdan 
əlavə,  xlor  anionlan,  natrium  kationlan  ilə  birlikdə,  bioloji 
mayeİərin  osmolyarlığmm tənzimində  iştirak  edir.  M ə'də  şirə- 
sinin  tərkibinə  daxil  olan  xlorid turşusunun  sintezi  üçün  orqa- 
nizmdə xlor anionlanndan istifadə edilir.
Normal göstəriciləri;
Yenidoğulmuşiarda:  97-110 mmol/L 
Normada:  98-106 mmol/L 
Artmasma səbəb olan  haliar:
Bromizm
Uretrosiqmoidostomiya 
Şəkərsiz diabet 
H ipeфaratiгoidizm


Bə'zi  dərman  preparatlanmn  (steroidİər,  salisilatlar,  natri- 
um-xİorid m əhiullan) yliksək dozada qebulu 
Bəzi böyrək xəstəlikləri 
K əllə-beyin zədələranələri 
İshal
Hiperxloremik asidoz 
A zalm asına səb ə b  olan  hallar:
Duz itkisinə səbəb olan böyrək xəstəlikləri
Hipokortikosteroidizm
İlkin aldosteronizm
H əddən artıq və uzımmüddətli qusma
Nefrit
Hamiləlik toksikozu
2.27. MAQNEZIUM
Maqnezium həyat proseslərində  mühüm rolu olan mikroele- 
m entlərdən  biridir.  Hüceyrədaxili  mübadilənin  (xüsusən  kar- 
bohidratlamı  kataboiizmi)  bə'zi  çox  mühüm  reaksiyalannı  ka- 
taliz  edən  fermentlərin  (fosforilaza,  enolaza  və  s.)  fəallığı 
mühitde m əhz maqnezium ionlarmm olmasından asıhdır.  Maq­
nezium  fermentlərin  bir  qrupunun  aktivatoru,  digər  qrupunun 
isə inhibitorudur.
Orqanizmin  bütün  maqnezium  ehtiyatınm  30% -e  qədəri 
yumşaq  toxumalarda  ve  mayelərdə,  qalan  hissəsi  isə  sümük- 
lərdə  olur.  Plazmadakı  maqneziumun  isə  1/3  hissəsi  zülallarla 
birləşm ə  şəklindədir.  Orqanizmin  hüceyrədənkənar  mayeləri- 
nin tərkibində  maqneziumun qatılığı  1,6-2,54  mq  ekv/l-dir.  Bu 
kationun  qatılığmm  artması  sinir  sisteminin  fəallığmm  və 
ezələlərin  ytğılma  qüvvesinin  azalmasma  səbəb  olur.  Maqne­
ziumun  m iqdan  artdıqda  isə  sinir  oyanıcılığı  artır,  periferik 
damarlar genişlənir, bə'zən (xüsusən kəskin miokard  infarktm- 
dan sonrakı dövrdə) ürək aritmiyaları meydana çıxır.
N orm al göstəriciləri:
Uşaqlarda:  1,67-2,1  mq-ekv/L 
Böyüklərdə:  1,6-2,54 mq-ekv/L


Artmasına səbəb olan  hallar:
Kəskin pankreatit
Hipoparatiroidizm
Xronik qlomerulonefrit
Hamiləlik
Xronik alkoholİ23n
İdiopatik hipomaqneziemiya
Diabet asidozu
H əddən artıq əmizdirmə
Hiperaldosteronizm
Bağırsaqlardan sorulmanm pozulmaları
Qidada maqnezium çatışmazlığı
Spirtli  içkilər
Yüksək  dozada  insulin,  amfoterisin-B,  aldosteron,  liraon 
turşusu,  ammonium-xlorid, kalsium duzları  alanlar
2.28. KALSİUM
Qan  plazmasındakı  kalsiumun  40%-ə  qədəri  zülallarla,  5%-ə 
qədəri  limon,  fosfat və karbonat turşusu ilə kompleks şəklində, 
qalan  hissəsi  İsə  ionlaşmış  vəziyyətdə  olur.  İonlaşmış  kalsiu­
mun  fızioloji  proseslərdə  rolu  daha  böyükdür.  Buna  görə 
ionlaşmış kalsiumun miqdannm müəyyənləşdirilm əsi  daha bö- 
yük  əh ə m i)^ ə tə   malikdir.  Lakin təəssü f ki,  bu  göstəricini  adi 
laborator  m üayinələr  vasitəsilə  deyil,  yalnız  spesifık  kalsium 
elektrodlan  vasitəsiiə tə'yin etm ək mümkün olur.
Kalsium  bir  çox  fermentiərin  aktivatorudur;  xüsusən  qanın 
laxtalanması  prosesində  mühüra  rolu  vardır.  Qanda  kalsiumun 
miqdarınm  kəskin  surətdə  azalması  tetanik  qıcoimalarla  nəti- 
cələnir.  Bu,  hipoparatircoz(tetamya)  xəstəlıyinin  ən  mühum 
əlam ətiərindən biridir.
Orqanizmdə  kalsiumun böyük  hissəsi  sümüklərdə  (fosfat bir- 
ləşmələri  şəklində) toplanır.  Sümüklərdə,  hüceyrədaxili  mühitdə 
və orqanizmin bioloji mayelərində kalsiumun miqdan  əsasən pa- 
rathormon və kalsitonin vasitəsilə tənzim edilir və çox vaxt möv- 
sümJə əlaqədar olaraq, dəyişikliklərə uğrayır (qış aylannda artır)


N orm al göstəıiciləri:
8.7-10,6 mq/dl (2,3-2,75 mmol/L)
A rtm asin a səb əb  olan  hallar:
Mieloma
Limfoma
Leykoz
Aloromeqaliya
Tirotoksikoz
idiopatik hiperkalsiemiya
Polisitemiya
Pecet xəstəiiyi
Sarkoidoz
H 1реф a r at i ro idizm
Sümüyün ilkin bədxassəli ve  ikinciIİ metastatik şişləri 
Ağciyər karsinomasi 
Böyrək karsinomasi
D vitamininin yüksək dozada qəbul  edilmesi 
Estrogenlər, hamiləliyin qarşısını alan hormonal preparatlar 
Ayaq üstdə uzun müddət qalma (15  dəq. müddətində 4-7%-ə
qedər arta bilər)
A zalm asm a səb əb  olan hallar:
Qaraciyər sirrozu 
D vitamini çatışmazlığı 
Alkoholizm
Kəskin pankreatit 
Xronik böyrək çatışmazlığı 
Maqnezium çatışmazlığı 
Kuşinq sindromu 
Hipoparatiroidizm 
Spru
Bəzi  dərm an  preparatlan  (kortikosteroidlər,  diuretiklər,  in­
sulin, qlükaqon, tetrasiklin).
2.29. M tS
Mis  orqanizmde  əsasən  qaraciyərdə,  böyrekdə,  ürəkde  sü- 
m ükdə  V
0
  tüklərdə toplanır.  Qan  serumunda  isə  misin  miqdan


Yüklə 320 Kb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   13   14   15   16   17   18   19   20   ...   32




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©genderi.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

    Ana səhifə