A. M. Allahverdiyev m.İ. Bağirova



Yüklə 320 Kb.
Pdf görüntüsü
səhifə8/32
tarix05.03.2018
ölçüsü320 Kb.
#30576
1   ...   4   5   6   7   8   9   10   11   ...   32

ricini  tə'yin etmək  üçün Düke  üsulundan  istifadə edilir.  Bu  məq- 
sədlə xəstənin qulaq sırğalığı barmaqlar arasında 
1
  dəq-yə  qədər 
saxlanılıb,  qızdınlır.  Spirt  və  ya  efirie  silinir.  Bundan  sonra  qu- 
lağın aşağı-xarici tərəfındən 3-3,5  mm dərinliyə qəder iynə  baü- 
nlır.  Y ^a d a n   çıxan  qan  hər  30  saniyədə  bir  dəfə  filtr kağızı  ilə 
silinir.  İynənin  batınldığı  andan  filtr kağızınm  qanla  islanmadığı 
vaxta qədər keçən müddət saniyəölçən vasitəsilə qeyd edilir. 
Normal göstəriciləri:  2-5 dəq.
Laxtalanma müddətinin artmasımn səbəbiəri:
Anadangəlmə və qazanılma trombositopeniyalar
Öd yollarının tıxanması
Trombositlərin funksiyaianmn pozulmalan
Bə'zi  dərman preparatlan (aspirin, dekstran, penisillin və s.)
Fibrinogen sintezinin anadangəlmə çatışmazlığı
Hiperheparinemiya
Laxtalanma  amillərinin  çatışmazlığı  (VII  ve  XIII  amillər 
müstəsna olmaqla)
Hepatit
Qaraciyər sirrozu
Qaraciyərin toksik m ənşəli zədələnm ələri
Hipoprotrombinemiya
Kolitlər
Xronik diarreya
К  vitamini çatışmazlığı
M etabolik asidoz
Xronik böyrək çatışmazlığı
Disseminasiyalı (səpələnm iş) damardaxili koaqulyasiya 
Villebrand xəstəliyi
Hemofiliya  xəstəlikləri  zamam  qanaxma  m üddəti  adətən 
norma],  bə'zi  haUarda  ise  azacıq  artmış  olur.  Trombohemorra- 
gik sindromlar (m əsələn,  Şenleyn-Genox xəstəliyi) və yüksək- 
səviyyəli heparinemiya zamanı qanaxma müddəti uzana bilər.


2. BİOKİMYƏVİ GÖSTƏRİCİLƏR
2.1. LİPİDLƏR
Lipidlər hüceyre membranlannm esas tərkib hissəsini təşkil 
edir  və  eyni  zaıııanda  sitoplazmanın  da  tərkibinə  daxil  olur. 
Bundan  əlavə,  bir  sıra toxumalarda (piylÜc,  kövşək birləşdirici 
toxuma,  dərialtı  piy  təbəqəsi)  depo  halmda  çoxlu  miqdarda 
lipid  toplanır  və  iazim  gəldikde  orqanizmin  enerjiyə  tələba- 
tının  ödənilm əsinə  sə rf  edÜir.  Lipidlər  orqanizmdə  həm   sər- 
bəst,  həm   də  karbohidratlar  və  zülalJarla  kompleks  birləşm ə 
şəklində  ola  bilər.  Plazmada  lipidlərin  m üxtəlif  növlərinə  -  
triqliseridlərə,  sərbəst  xoİesterinə  (xolesterola),  xolesteridlərə 
(xolesterinin  üzvi  turşularia  mürəkkəb  efİrləri),  fosfolipidlərə 
(qliserofosfolipidlər,  sfinqomielinlər)  və  lipoproteinlərə  (İipid- 
lərin zülallada birləşmiş  formalan) təsadüf edilir.  Qan  lipidləri 
zülallarla  kompleks  birləşm ələr -  lipoproteinİər  şəkJində  olur. 
Bunlar lipidlərin qan vasitəsilə nəql edilən forraalandır. 
Normal göstəriciləri:
Ümumi (total) lipid:  360-820 mq/dl 
Ümumi (total) xolesterol:  107-320 mq/dl 
Sərbəst xolesterol:  26-106 mq/dl 
Üm um i fosfolipid:  123-390 mq/dl 
Triasilqliserol:  80-180 mq/dl 
Sərbəst yağ (piy) turşulan: 
6-16 
mq/dl 
Artmasına səbəb olan  hallar:
M ə'dəaltı vəzinin xəstəlikləri 
K əskin qlomerulonefrit
Nefrotik sindrom 
Qaraciyər sirrozu 
Mexaniki  sanlıq 
Xronik nefrit
Spirtlə kəskin zəhərlənm əiər
Metabolizra pozulmaları
Hipotiroidizm
K əskin hepatit
Diabet


Ateroskleroz
Anadangəlm ə hiperlipidemiya
B ə'zi  derm an preparatlan,  xüsusən  hamiləliyin  qarşısım  al- 
maq üçün istifadə edilən preparatlar 
Kortikosteroidlər 
Azalmasına  səbəb olan  hallar:
M üxtəlif m ənşəli kəskin infeksiyalar 
Ağır pem isioz anemiya 
Hipoxrom anemiya 
Hipertiroidizm
2.2. XOLESTERİN
Fizioloji rolu:  lipidlərin digər nüm ayəndələri kimi, xoleste- 
rin də m üxtəlif toxumalarda sintez edilir. Buna görə uzun müd- 
dət  tərkibində  xolesterin  olmayan  ərzaqla  qidalanan  şexslərin 
qanmda  və  toxum alannda  xolesterinin  miqdan  olduqca  az  də- 
yişikliyə  uğrayır.  Sirkə  turşusunun «aktiv  forması»  olan  asetil- 
koenzim A  orqanizmdə  xolestermin  sintezi  zamam  ilkin  mate­
rial  kimi  istifadə  edilir.  Beləliklə,  xolesterin  orqanizmə  həm 
qida  vasitəsilə  daxil  olur,  həm   də  qaraciyərdə  və  digər  toxu­
malarda endogen sintez yolu  ilə əm ələ gəlir.
Qaraciyər  orqanizmdə  xolesterinin  m iqdannm   tenzim  edil- 
m əsində  fəal  iştirak edir.  Orqanizmdə  olan  xolesterinin  50%-e 
qədəri  qaraciyərdə,  15%-i  bağırsaqlarda,  dəridə  və  digər  to­
xumalarda  sintez  edilir,  qalanı  isə  qidanm  tərkibindən  mənim- 
sənilir.
Toxumalarda  ve  qanda  xolesterinin  2  form asm a  təsadüf 
edilir: 
1
)  sərbəst  xolesterin  (xolesterol); 
2
)  xolesterin  efirləri 
(xolesteridlər).  Ümumi  xolesterinin  50-70%-ni plazm a xoleste- 
rini  təşkil  edir.  Qidanm  tərkibində  olan  doymuş  üzvi  turşular 
qanda xolesterinin qatılığmm  artmasına,  doymamış  turşular  isə 
əksinə -  azalmasma  səbəb  olur.  Qaraciyərdə  xolesterinin  80%-ə 
qədəri öd turşulannm   sintezinə sərf edilir.  Bundan əlavə,  orqa- 
nizmdə  xolesterindən  steroid  hormonlan  (böyrəküstü  vəzinin 
qabıq  m addəsinin  honnonlan)  və  cinsiyyət  hormonları  sintez 
edilir.  Orqanizmdə  toplanan  xolesterinin  artıq  hissəsi  qaraci-


yerdən ödün  tərkibində bağırsaqlara ifraz edilir.  Normal  halda 
xolesterin  ödün  tərkibində  məhlul  şəklində  olur.  Onun  miqda- 
ПШП  artması  xolesterinli  öd  daşianmn  əm əiə  gəlm əsinə  səbəb 
ola bilər.  Xolesterinin  məhlul  halında  qalmasında  isə  öd  turşu- 
larının mühüm rolu vardır.
Xolesterolun (xolesterinin) normal göstəriciləri:
K işüərdə:  123-270 mq/dl 
Qadınlarda:  123-243 mq/dl 
Uşaqİarda:  120-210 mq/dl 
Heddi-buluğa çatanlarda:  120-210 mq/dl 
Artmasına səbəb olan hallar:
ğ   9
Od yollarının tutulması
Qaraciyər sirro
2

Qlikogenozlar
İnfeksion hepatitlər
Hipotiroidoz
B ə ’zi  böyrək xəstəlikləri
Xronik pankreatit
Şəkərli  diabet
Pankreatektomiya
Hamiləlik
Alkoholizm
Anadangəlmə Upoproteinemiya 
Anadangəlmə hiperxolesterinemiya 
Podaqra xəstəliyi 
Hipertoniya xəstəliyi 
Ürəyin işemiya xəstəlikləri 
Prostat vəzisinin bədxassəli şişləri 
Hiperlipoproteinemiyalann m üxtəlif formalan 
İdiopatik hiperxolesterolemiya 
Azalmasına səbəb olan  hallar:
Hipertiroidizm
Qaraciyərin kəskin xəstəlikleri (nekroz, portal sirroz)
Kəskin infeksion xəstəliklər,  sepsisin ağır formalan 
Anemiyanm  m üxtəlif  formalan  (hipoxrom,  pem isioz  ve 
hemolitik anemiyalar)


Yüklə 320 Kb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   4   5   6   7   8   9   10   11   ...   32




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©genderi.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

    Ana səhifə