A. Mirzayev, A. Sotvoldiyev mashinasozlik texnologiyasi

Ккуттш

4татеш.фп


,330

9.2-rasm. Tokarlik dastgohiari shpindelining eskizi

Shpindellar odatda, uglerodli po‘lat 45 dan, legirlangan xromli 20X; 40X; xrom-nikelli 40XN, 12XN2, 12XN3 vs boshqa po‘latlardan tayyorlanadi. Og‘ir dastg hlamir^ shpindellarini tayyorlash kulrang cho‘yan SCh-15 yoki SCh-2i. tayanch pog‘onalari azot bilan to‘ydirilgan modifikatsiyalangac cho‘yan 35XYuA dan tayyorlanadi. Barcha shpindellarnmg tayanch pog‘onalari va flanetsni konus teshigi yuqori - hastotali tok ostida yoki ximik-termik ishlov berish usuli bilan toblanad, (yuzalaming sirt qismlari).

Shpindellami xomashyolari ishlab chiqarish tariga va konstruktiv tuzilishiga qarab donali va kichik seriyali ishlab- chiqarishda prokatdan va flanetsni hosil qiiish uchun bolg'alash usulida olinadi. Ko‘p seriyali ishlab-chiqarish share tida еяг. shtamplanadi. Xomashyo tayyorlashning zamonaviy ilg‘or usul; bu flanetsni va bo‘ylama o‘q bo‘yicha o‘ynashgan teshikni hosil qilgan holda shtamplash hisoblanadi.
73

2. Mexanik ishlov berish jarayonining ketma-ketligi va bajarish tartibi

Bo‘ylama o‘q bo‘yicha teshikka ega bo‘lgan shpindellami tayyorlash eng murakkab hisoblanadi. Ulami mexanik ishlov berish yo‘li bilan tayyorlash quyidagi ketma-ketlikda amalga oshiriiadi:

• 
  xomashyoning har ikki sirt yuzalariga ishlov berish va markaziy teshiklami ochish;
  
• 
  aylanish o‘qiga ega bo‘lgan tashqi yuzalami qora va yarim toza ishlov berish;
  
• 
  bo‘ylama o‘q bo‘yicha yo‘nalgan ochiq teshikni parmalash;
  
• 
  old va orqa konus teshiklariga dag‘al ishlov berish;
  
• 
  termik ishlov berish;
  
• 
  konus teshiklariga yarim toza ishlov berish;
  
• 
  flanetsda joylashgan teshiklarga ishlov berish;
  
• 
  aylanish o‘qiga ega boMgan tashqi yuzalarga toza ishlov berish;
  
• 
  rezba ochish, shlitsa yuzalarini va shponka uyalarini
  

frezerlash;

• 
  silindrik va konussimon tayanch yuzalami jilvirlash;
  
• 
  patron osti konus yuzasini va flanets sirtini jilvirlash;
  
• 
  old konus teshigini jilvirlash.
  

Har qanday val kabi shpindellarga qora va yarim toza ishlov berish uchun texnologik baza rolini xomashyoning har ikki tomonidan sirtlari yo‘nib ishlanadi so‘ng markaziy teshiklar ochiladi (9.3-rasm). Bu texnologik yuzalami tayyorlashni donali va kichik seriyali ishlab-chiqarish sharoitida tokarlik dastgohlarida ikki marta o‘rnatish yordamida bajarish mumkin. Ko‘p seriyali va yalpi ishlab- chiqarish sharoitida frezerlash markazlash dastgohlarida ikki holatda (holatda) amalga oshiriiadi. Bunda birinchi holati (9.4-rasm) xomashyoning har ikki sirt tomonidan markaziy teshiklar parmalanadi. Ushbu amalni bajarishda xomashyo prizmalarga o‘matiladi.


74

9.3-rasm. Markaziy teshiklar.