|
A s daminov, B. S. SalimovA s daminov, B. S. Salimov
Yashil evglena
ko‘llarda, ko‘lmaklarda, dengizlarda, botqoqliklarda keng
tarqalgan turlardan bo‘lib, erkin holda hayot kechiradi. YAshil evglenaning tanasi
urchiqsimon, bargsimon, duksimon shaklda bo‘lib, old tomoni yumaloqroq, orqa
qismi ingichkalashgan.
Yashil evglena sirtqi tomonidan maxsus po‘st “pellikula” bilan qoplangan
bo‘lib, uning ostida ektoplazma va endoplazma joylashgan.
Gavdasining oldingi qismida hivchini-harakat organellasi joylashgan, sinfning
nomi ham shundan kelib chiqqan. Hivchin asosida qisqaruvchi vakuola va uning
rezervuari, yig‘uvchi vakuolalar va bir dona qizil yoqutsimon ko‘zcha “stigma”
joylashgan. Stigma yordamida evglena yorug‘likni sezadi va yorug‘lik tomon harakat
qiladi, tanasining keyingi qismida pufakchasimon yadrosi joylashgan.
Yashil evglenaning yashil ko‘rinishiga sabab uning sitoplazmasida ko‘p sonli
yashil plastida – xromotoforlar bo‘lishidadir. Xromotoforlarda xlorofil donachalari
bo‘lib, ular evglenani yashil o‘simliklar singari autotrof usulda oziqlanishiga, CO
2
gazi va N
2
O dan yorug‘lik ta’sirida uglevod (paramil) sintez qilishga yordam beradi.
Ana shuning uchun ham evglenasimonlar fitomonadalar ya’ni o‘simliksimon
xivchinlilar - Phitomastiginae kenja sinfiga kiradi. Evglenaning sitoplazmasidagi
xlorafil (paramil) donachalarni ko‘rish uchun preparatga 1 tomchi 2% li yod eritmasi
tomizish kerak. Yod ta’sirida paramillar to‘q yashil tusga kiradi. Hivchin xam aniq
ko‘rinib turadi.
Dostları ilə paylaş: |
|
|