A s daminov, B. S. Salimov


Ko‘p qillilar sinfi – Polychaeta



Yüklə 4,99 Mb.
Pdf görüntüsü
səhifə53/166
tarix14.04.2022
ölçüsü4,99 Mb.
#85451
1   ...   49   50   51   52   53   54   55   56   ...   166
A s daminov, B. S. Salimov

 
Ko‘p qillilar sinfi – Polychaeta
 
Nereis  Qora,  Azov,  Oq  va  Barens  dengizlarida  keng  tarqalgan  chuvalchang 
bo‘lib, uning morfologiyasini o‘rganish bo‘g‘imoyoqlilarning kelib chiqishini tushunib 
olishda  katta  ahamiyatga  ega.  Undan  tashqari  nereis  va  boshqa  ko‘p  qilli  halqali 
chuvalchanglar baliqlar uchun oziq – ovqat ob’ekti sifatida juda diqqatga sazovordir.  
Osetrasimon  baliqlarning  ozuqa  bazasini  yaxshilash  maqsadida  nereislarning 
Nereis diver-sicolor turi o‘z vaqtida Kaspiy va Orol dengizlarida ko‘paytirilgan. 
Nereis  tanasining  uchunligi  10-15sm.  bo‘lib,  yarimigacha  qumga  ko‘milgan 
holda hayot kechiradi. Tanasi bosh, gavda va dum qismlaridan tashkil topgan. Gavdasi  
80 – 100 ta bo‘g‘imdan, har bir bo‘g‘imining (birinchi bo‘g‘imdan tashqari) ikki yon 
tomonida  yordamchi  harakat  organi  –  parapodiyalar  joylashgan.  Parapodiyaning  har 
biri  elka  va  qorin  o‘simtalariga  ajralgan.  Parapodiya  o‘simtalaridagi  tuklar  (xetalar) 
ning  soni  sistematika  nuqtai  nazaridan  katta  ahamiyatga  ega.  Undan  tashqari 
parapodiyalar bo‘g‘imoyoqlilarning evolyusiyasini izohlashda katta ahamiyatga egadir.  
Nereisning  boshi  haqiqiy  bosh  qismi  va  og‘iz  bo‘lagidan  iborat  bo‘lib  og‘iz 
bo‘lagi  ikkita  bo‘g‘imning  ko‘shilishidan  hosil  bo‘lgan.  Bu  erda  tuyg‘u  organlar 
vazifasini bajaradigan birqancha tashqi  o‘simtalar mavjud. Bu o‘simtalar bir juft kalta 
antenna, bir juft sal yo‘g‘on va uzunroq paypaslagichlar, hamda 4 juft ingichka, uzun 
mo‘ylovchalardan  iborat.  Bosh  qismining  orqa  tomonida  4ta  ko‘zi,  undan  keyingi 


50 
 
bo‘lagining 
qorin 
tomonida 
og‘iz 
teshigi 
joylashgan.
 
 

Yüklə 4,99 Mb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   49   50   51   52   53   54   55   56   ...   166




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©genderi.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

    Ana səhifə