A zərbaycan Tibb Universitetinin Tədris Cərrahiyyə Klinikasında
Yüklə 284,06 Kb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Arif MəMMəDLİ M a r a q d ü n y a s ı DÜNYA BÖYRƏK GÜNÜ QEYD EDİLİB
- Böyük Britaniyanın səhiyyə sistemində ürək döyüntüsü, tənəffüs ritmi və bədənin hərarətini izləyəcək “ağıllı plastır”lardan istifadə ediləcək.
- E-mail-apnoe (tənəffüs hərəkətlərinin dayanması) müasir dövrdə daha geniş yayılmış problemlərdəndir.
- Xəstələrin səhhətinə “ağıllı plastırlar” vasitəsilə nəzarət ediləcək Kompyuter arxasında qalmaq “apnoe” simptomlarını yaradır
15 mart 2014-ъц ил http://www.amu.edu.az 3 Martın 13-də ATU-nun Tədris Terapevtik Klinikasında bu əhə- miy yətli gün mü nasibətilə el- mi-praktik konfrans keçirilib. Konfrasda respublikamızın dövlət və özəl dializ mərkəzlərinin hə kimləri, Mərkəzi neftçilər Xəs təxanasının hemodializ və böyrəkköçürmə şöbəsinin əməkdaşları iştirak ediblər. Tədbiri Azərbaycan Tibb Uni- versitetinin elmi işlər üzrə pro- rektoru, professor İbrahim İsayev açaraq konfrans iştirakçılarına universitetin rektoru, akademik Əhliman Əmiraslanovun salam- larını yetirib. O, son illərdə yer kürəsində insanların yaşama müddətinin artması ilə əlaqədar olaraq xroniki xəstəliklərin də in- tensivlik sayının getdikcə çoxal- dığını və özünə daha çox diqqət tələb edən bir problemə çevril- diyini vurğulayıb: “Bu prob- lemin əksəriyyəti sosial prob- lem olaraq insanların gündəlik həyatında, onların yaşam
tərzində müxtəlif dəyişikliklərin olması ilə səciyyələnir. Ona görə də belə problemlərin həllinə, xroniki hala keçmiş uzun sürən xəstəliklərin müalicəsinə yalnız tibb ocaqları, tibb müəssisələri, həkimlər deyil, eyni zamanda kənar şəxslər, tibb sahəsinə aid olmayan müəssisələr, hökumət, qeyri-hökumət təşkilatları da qoşulmalıdır. Xroniki problemə çevrilmiş və dünyada əhalinin yaşama müddətinə təsir edən xəstəliklərin ümumdünya miq- yasında qeyd olunması, bir daha insanların yadına salınması bu baxımdan xüsusi önəm daşıyır”. Bütün dünyada olduğu kimi Azərbaycanda da xroniki böyrək xəstələrinin sayı getdikcə artır. Belə ki, dünya əhalisinin hər bir milyon nəfərinə 250-400, hətta bəzi ölkələrdə 1000-dən çox xroniki böyrək xəstəsi düşür. Azərbaycanda isə bu rəqəm 200 nəfər təşkil edir. Hökumətimiz tərəfindən belə şəxslərə plan- lı surətdə qayğı göstərildiyini söyləyən prorektor respublikamı- zın paytaxtı ilə yanaşı, bir sıra ra- yonlarda da dializ mərkəzlərinin yaradıldığını və xəstələrin pulsuz, dövlət hesabına müalicə edildiyi- ni diqqətə çatdırıb. Onu da bildi- rib ki, xroniki böyrək xəstələrinə Tibb Universitetində göstərilən tibbi xidmətin keyfiyyəti ildən- ilə yüksəlir. Tədris Terapevtik Klinikanın bir mərtəbəsi Effe- rent Terapiya Mərkəzinə ayrılıb və professor Mehman Ağayevin rəhbərliyi ilə burada böyük işlər görülür. Tibb Universitetinin di- varları arasında keçirilən Dünya Böyrək Günü yalnız konfrans iş- tirakçılarının deyil, bu xəstələrin ətrafında olan bütün insanların məhəbbəti ilə, onların sevgisi ilə əhatə olunacaq. Əsas məqsəd xro- niki böyrək çatmamazlığından əziyyət çəkən insanlara qayğını artırmaq, tibb elminin və səhiyyə ictimaiyyətinin diqqətini bir daha bu problemə cəlb etməkdir. Sonra “Azərbaycanda böyrək
ilə çıxış edən M.Cavadzadə adına Respublika Klinik Uro- loji Xəstəxanasının hemodializ şöbəsinin müdiri Fariz Babayev ölkəmizdə böyrək xəstəliyindən əziyyət çəkən insanlara göstərilən dövlət qayğısından danışıb. Qeyd edib ki, böyrək xəstəliyinin müalicəsi və profilaktikası ilə bağlı 2006-cı ildən başlayaraq iki Dövlət Proqramı qəbul olu- nub. Hazırda Azərbaycanda 2312 xəstə dövlət hesabına 406 aparat vasitəsilə hemodializ olunur və dializ növbəsində olan xəstə yox- dur. Respublika üzrə 30 hemo- dializ mərkəzi fəaliyyət göstərir ki, onlardan 23-ü bölgələrdə, 7-si isə Bakıda yerləşir. Yaxın vaxt- larda Ağcabədi, Tovuz və Asta- ra rayonlarında da hemodializ mərkəzləri fəaliyyətə başlayacaq. Belə xəstələrin dərman təminatı da dövlət hesabına həyata ke- çirilir: “Ümumiyyətlə, xroniki böyrək çatışmazlığı uzun sürən böyrək xəstəliyi nəticəsində əmələ gəlir. Bu tendensiyaya həm dünyada, həm də ölkəmizdə rast gəlinir. Azərbaycanda hemodia- liz qəbul edən xəstələrin 30 faizə yaxınında böyrək xəstəliyinə səbəb şəkərli diabetdir. Bütün dünyada olduğu kimi, ölkəmizdə də dializ qəbul edən xəstələrin yaş həddi 6 yaşla 82 yaş arasın- da dəyişir. Statistika göstərir ki, 35-55 yaş arasında olan insanlar- da daha çox böyrək çatışmazlığı xəstəliyi qeydə alınmışdır. Statis- tika böyrək xəstəliyindən əziyyət çəkən kişilərin qadınlardan 2-3 faiz çox olduğunu göstərir”. Şöbə müdiri böyrək çatışmazlı- ğı xəstəliyinin müalicəsində möv- cud problemlərə də toxunub: “Bu sahədə ən böyük problemlərdən biri kadr çatışmazlığıdır. Hazırda dializ müalicəsi ilə məşğul olan 121 həkim vardır ki, bu da bəs eləmir.
Ölkəmizdə 1971-ci
ildən keçirilən böyrək köçürülməsi əməliyyatları bərpa olunmuşdur. Ölkə üzrə 493 böyrəkköçürmə əməliyyatının 113-ü Mərkəzi Neftçilər Xəstəxanasında keçi- rilmişdir. Bu xəstəxanada təkcə ötən il 55 böyrək transplantasiya- sı əməliyyatı aparılmışdır”. Konfransda “Böyrək trans- plantasiyası və virus hepatitləri”, “Kəskin gestasion pielonefrit”, “Böyrəklərin xroniki xəstəliyi zamanı ürəyin işemik xəstəliyi”, “Uşaqlarda nefrotik sindromun müasir müalicəsi” və s. bu kimi aktual mövzulara dair məruzələr dinlənilib, müzakirələr aparılıb. Arif MəMMəDLİ M a r a q d ü n y a s ı DÜNYA BÖYRƏK GÜNÜ QEYD EDİLİB Hər il mart ayının ikinci həftəsinin dördüncü günü Amerika nefroloji Assosiasiyası və Beynəlxalq Böyrək Fondunun təklifi ilə Dünya Böyrək Günü kimi qeyd olunur. u Böyük Britaniyanın səhiyyə sistemində ürək döyüntüsü, tənəffüs ritmi və bədənin hərarətini izləyəcək “ağıllı plastır”lardan istifadə ediləcək. Plastır toplanılmış məlumatları tibb bacılarına Wi-Fi vasitəsilə hər iki dəqiqədən bir kompyuterlərə və mobil telefonlara ötürəcək. Əgər xəstənin səhhətində müəyyən bir problem yaranarsa plastır vasitəsilə həkimlərə həyəcan siqnalı göndəriləcək. Plastır yaxın vaxtlarda Britaniyanın 10 dövlət klinikasında sınaqdan keçiriləcək. Sınaqlar xəstələrin çoxluq təşkil etdiyi xəstəxanalarda aparılacaq. Böyük Britaniyada hər il 6 min pasiyent onlara lazımi səviyyədə nəzarət edilmədiyi üçün dünyasını dəyişir. “Ağıllı plastır”lardan istifadə il ərzində yüzlərlə insanın həyatını xilas edə bilər. Həmçinin bu səhiyyə sisteminin hər il 837 milyon dollar məbləğində vəsaitə qənaət edəcəyi deməkdir. u E-mail-apnoe (tənəffüs hərəkətlərinin dayanması) müasir dövrdə daha geniş yayılmış problemlərdəndir. Bu problemə internet istifadəçilərinin 80 faizində rast gəlmək olar. AzərTAc “The Times of India” qəzetinə istinadən xəbər verir ki, insanlar bəzən kompyuter arxasında işə o qədər aludə olurlar ki, hətta düzgün nəfəs almağı belə unudurlar. “Apnoe”nin bu növü əksər hallarda istifadəçi məktub yazarkən və ya yüksək dəqiqlik tələb edən işi yerinə yetirərkən özünü büruzə verir. Baş gicəllənməsi, sürətli ürək döyüntüləri, üzdə qızartı, həyəcan, yuxulama, əsəbilik, baş ağrıları, müvəqqəti unutqanlıq da “e-mail- apnoe”nin simptomlarındandır. Problemi polisomnoqrafiyanın (yuxu problemlərinin araşdırılması ilə məşğul olur) köməyi ilə aşkar etmək olar. Tədqiqat beyin dalğaları, əzələ tonusu, burun və ağız boşluğundakı hava axını, ürək yığılmaları və tənəffüsün xüsusiyyətlərini izləməyə imkan verir. Statistika göstərir ki, “apnoe” daha çox artıq çəkisi olan insanlarda müşahidə olunur. Buna görə də, çəkinin azaldılması, gündəlik fiziki məşqlər, yetərli qədər maye və meyvə qəbulu yaranmış vəziyyəti dəyişə bilər. “e-mail-apnoe” həmçinin metabolik pozğunluqlardan (həddən artıq kökəlmə, diabet, hipertoniya, yüksək xolesterin) əziyyət çəkən insanlarda rast gəlinir.
“Intellectual Ventures Laboratory” şirkətinin nümayəndəsi Pablos Xolman yeni imkanlara malik 3D-printerlərin hazırlanması üzərində işləyir. Bu printer su ilə tozaoxşar inqrediyentləri qarışdırılaraq alınmış məhluldan ucluqlar vasitəsilə müxtəlif yeməkləri formalaşdıracaqdır. “Computerworld” jurnalının məlumatına görə, lazımi tozlarla dolu olan kartriclə təchiz edilmiş qurğu qidanı adi yeməklər şəklində “çap edə” biləcəkdir. Printer, həmçinin ən yüksək dəqiqliklə qidalanma kaloriliyini izləməyə, yeməkləri vitaminlərlə zənginləşdirməyə və hətta həkimin məsləhət bildiyi dərmanları əlavə etməyə imkan verəcəkdir. usosial şəbəkədə dünyanın ilk mobil telefon zənginin şəkli yayılıb. Mobil telefondan ilk zəng 1973-cü il aprelin 3-də amerikalı mühəndis, fizik Martin Kuper tərəfindən edilib. Hadisə Nyu-Yorkda baş verib. Avtomobillərdəki radio telefonlar üzərində işləyən
Kuper bunu
təkmilləşdirmək fikrinə düşür və beləliklə, 3 aprel 1973-cü il tarixdə bu zəng baş verir. Həmin gün «Bell Laboratories» şirkətinin konstruktor şöbəsinə telefon
zəngi gəlir.
Araşdırma bölməsinin rəhbəri Coel Engel telefonda Kuperin səsini eşidir. «Tap görüm, hardan zəng edirəm?» - deyə sual verən Kuper daha sonra deyir: «Sənə əsil mobil telefondan zəng edirəm».
Martin Kuper 1928-ci ilde Çikaqoda yəhudi miqrant ailəsində doğulub. Onun ailəsi əslən Ukraynadan olub və Kiyev yaxınlığında yaşayıb.
Yüklə 284,06 Kb. Dostları ilə paylaş:
|