A zərbaycan Tibb Universitetinin Tədris Cərrahiyyə Klinikasında
Yüklə 284,06 Kb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Anosmiyanın səbəbləri isə bunlardır
- Qoxu hiss etməsəniz həyatınız necə təsirlənər
- Dünyada ilk ikisistemli smartfon istehsal ediləcəkdir Günəş sistemindən kənarda 715 yeni planet kəşf edilmişdir
http://www.amu.edu.az 15 mart 2014-ъц ил 6 u Qoxu hiss edə bilməmək, yəni anosmiya özbaşına meydana gələ biləcəyi kimi başqa problemlərlə bağlı olaraq da yarana bilər. Soyuqdəymə kimi bəzi
xəstəliklərdə qısamüddətli ola- raq görülə bilər ya da qalıcıola bilər. Bəzi insanlarda gö rülən azalmış qo xu duyğusuna isə hipozmiya de yilir. Bu insanlar bəzi qoxuları qəbul edərkən bəzilərini duya bilmir, ya da bəzi qoxular köhnəsindən fərqli alına bilər. Qoxu hiss etmə duyğusu dad duyğusu ilə yaxından əlaqəlidir. Ye- mə yin qoxusunu hiss edə bil- mədiyinizdə ehtimal ki, da- dı nı bilməkdə də problem yaşayırsınız. Bu problem kifa- yət qədər yemək yeməməyə, kilo itirməyə və bədəniniz üçün ehtiyacınız olan qidaları qəbul edə bilmədiyinizdən vitamin və mineral çatışmazlıqları kimi bəzi sağlamlıq problemlərinə səbəb ola bilər. Qoxu hiss et məmək ruh halına da tə- sir edə bilər. Qida, çiçək və buna bənzər qoxular hə yat sevinci verərkən, bu qo xu- ların hiss edilməməsi kə- dərli və ya depresiya hissinə səbəb ola bilər. Qoxu hiss etmə duyğusunun əskikliyi eyni zamanda yanğın səbə- bindən yaranan tüstü və ya qaz qoxusunun hiss oluna bil- məməsi səbəbindən təhlükə də yarada bilər. İnsanlar yaşlandıqca qoxu və ya dad bilmə duyğusu azalır. Ancaq qoxu duyğusu əs kik liyinə, ümumiyyətlə ya- ra lanma ya da bir sağlamlıq prob lemi səbəb olur. Anos- miya qısamüddətli ola bilər və sağlamlıq problemi yaxşılaşdıqda azalar, ya da bəzən qalıcı ola bilər.
- Soyuqdəymə və ya sinuzit - Siqaret çəkmə - Baş zədəsi - Alsheymer xəstəliyi və ya şiş kimi bəzi beyin problemləri necə yoxlanılır? Diaqnoz üçün qulaq, burun, boğaz mütəxəssisi ailə və fərdi sağlamlıq barədə məlumat alır. Baş, boyun və burun müayinəsi edir. Bəzi vəziyyətlərdə, ey- ni zamanda, qoxu testləri, vi- ta min əskikliyi, ya da başqa sağlamlıq problemi axtarmaq üçün qan testləri, beyin prob- lemlərini qiymətləndirmək üçün MR və ya CT edilə bilər.
Müalicə
səbəbdən asılı
olaraq edilir. Qoxu hiss etmə duyğusu bir xəstəliyə bağlıdırsa, müalicə ilə birlikdə qoxu duyğusu düzələ bilər. Ancaq yaralanma, xəstəlik və ya əməliyyat qoxu sinirlərinə zərər versə, təkrar qoxu hiss etmək mümkün olmaya bilər. Bəzən qoxu duyğusu geri dönsə belə əvvəlkindən fərqli ola bilər. Bəzən də qoxu hiss etmə duyğusu özbaşına geri dönə bilər.
u Uzun illərdir ki, yenidoğulan uşa- ğın gələcək həyatında baş verə biləcək psixomotor, nitq, sen sor, koqnitiv və s. inkişaf ge ri likləri, həmçinin soma- tik statusun müxtəlif xəstəliklərinin erkən sələflərinin tapılması və vaxtında müalicə-profilaktik tədbirlərin həyata keçirilməsinə aid bütün dünyada coxsaylı elmi tədqiqat işləri aparılmaqdadır. Respublikamızda bu istiqamətdə apa- rılan elmi tədqiqat işlərinə böyük dəstək olaraq 2010-cu ildə Azərbaycan Res- publikası Prezidenti Yanında Elmin İnki- şafı Fondu tərəfindən keçirilən ilk qrant müsabiqəsində qalib hesab edilmiş layihələr sırasına Neonatologiya kafed- rasının əməkdaşları tərəfindən təqdim edilmiş “Vaxtından əvvəl doğulmuş uşaqların erkən yaşdakı neyro-somatik statusunun formalaşmasında perina- tal faktorların rolu” mövzusunda böyük həcmli elmi tədqiqat işi daxil edilmişdir. Hazırkı layihənin əsas məqsədi erkən yaş dövründə meydana çıxan müxtəlif neyro-somatik patologiyaların perina- tal proqnostik sələflərinin tapılması və erkən profilaktika proqramının tərtib edilməsidir. Layihə çərçivəsində Azərbaycan Tibb Universitetinin Neonatologiya kafedrası- nın əməkdaşları tərəfindən 300-dən cox az kütlə ilə doğulan uşaq tədqiqata cəlb edilmişdir. Tədqiqat nəticəsində aşkar edilmişdir ki, vaxtından əvvəl doğulma- nın ağırlıq dərəcəsindən və bətndaxili inkişafın ləngiməsindən asılı olaraq yeni- doğulan uşağın həyatının ilk sutkaların- dan müxtəlif orqanların zədələməsi üçün həssas markerlərin təyini sonrakı inki- şaf üçün mühüm proqnostik əhəmiyyət kəsb edə bilər. Bu, həm xəstəliyin kəskin dövründə patoloji prosesin ağırlıq dərəcəsinin düzgün qiymətləndirilməsi, həm də müalicə-profilaktik tədbirlərin erkən başlanması üçün əsas verə bilər. Layihə iştirakçıları tərəfindən neona- tal dövrdə olan patologiyaların kəskin dövründə ən cox zədələnməyə məruz qalan orqanlar – mərkəzi sinir siste- mi, böyrək, qaraciyər, bağırsaq funksi- yasının pozulmasının həssas və spe- sifik
markerlərlə qiymətləndirilməsi həyata keçirilmişdir. Müxtəlif orqanların zədələməsini və patologiyanın ağır- lıq dərəcəsini qiymətləndirmək üçün Azərbaycan Respublikasının Prezidenti Yanında Elmin İnkişafı Fondu tərəfindən layihə iştirakçılarına hər biri 90-180 nəfərin müayinəsi üçün nəzərdə tutul- muş 14 reagent dəsti təqdim edilmiş- dir. Ümumilikdə yenidoğulan uşaqların periferik qan nümunələrində aparılan 3000-dən çox müayinə Azərbaycan Tibb Universitetinin klinik-biokimyəvi laborato- riyasında həyata keçirilmişdir. Tədqiqatın nəticələri əsasında 20- dən çox elmi məqalə çap edilmiş, 10 məqalə isə çapa göndərilmişdir, onlar- dan 5-i xarici elmi jurnallar tərəfindən qəbul olunmuşdur. Layihə iştirakçıları tərəfindən 30 sentyabr 2011-ci il tarixdə türkdilli ölkələrin və türk toplumlarının 1-ci Tibb konqresində, 14-17 oktyabr 2011-ci ildə İngiltərədə keçirilən Avro- pa Pediatrik Tədqiqatlar Cəmiyyətinin 52-ci konqresində, 5-9 oktyabr 2012- ci ildə Avropa Pediatriya Cəmiyyətləri Akademiyasının Türkiyənin İstanbul şəhərində keçirilmiş 4-cü Beynəlxalq Konqresində məruzələr olunmuşdur. Novbəti məruzənin 3-6 aprel 2014-cü il tarixində Beynəlxalq Neonatoloqlar Assosiasiyasının İspaniyanın Valensi- ya şəhərində keçiriləcək konfransında həyata keçirilməsi planlaşdırılır. Hazırkı layihə insan üzərində, xüsusilə yeni doğulmuş uşaqlarda aparılan elmi tədqiqat işi olduğundan, layihə iştirakçı- ları ilk növbədə Azərbaycan Respublikası Bioetika, Elm və Texnologiyaların Etikası üzrə Milli Komitədən müsbət rəy almış- lar. Həmçinin təqdim olunan layihə Avs- traliya Yeni Zellandiya Klinik Təcrübələrin Registrasiyası üzrə beynəlxalq komitədə qeydiyyatdan keçmişdir. Aparılmış elmi tədqiqat işi əsasında Azərbaycan Tibb Universitetinin Neonatologiya kafedra- sında iki tibb elmləri doktorlu, iki tibb üzrə fəlsəfə doktoru adı almaq üçün disserta- siya işi təsdiq edilmişdir və hazırda onla- rın hamısı yekunlaşmaq üzrədir. Hazırda qrant layihəsinin yekunlaşmaq üzrədir. Rəhbəri olduğum layihənin bütün iştirakçıları – dosent Səadət Ələsgərova, assistent Nuşabə Pənahova, assistent Püstə Orucova, baş laborant Afaq Axun- dova tədqiqatın yerinə yetirilməsində on- lara göstərilən böyük mənəvi və maddi dəstəyə görə Azərbaycan Respublikası Prezidenti Yanında Elmin İnkişafı Fon- duna dərin minnətdarlıqlarını bildirirlər. Çünki, layihənin həyata keçirilməsi müddətində fondun
əməkdaşları layihə iştitakçılarının qarşılaşdığı bütün problemlərin həllində öz köməkliklərini əsirgəməyiblər. “Vaxtından əvvəl doğulmuş uşaqların erkən yaşdakı neyro-somatik statusu- nun formalaşmasında perinatal faktorla- rın rolu” mövzusunda həyata keçirilmiş qrant layihəsi respublikamızda az çəki ilə doğulan uşaqların sonrakı inkişafı- na nəzarət istiqamətində bir sıra mü- hüm işlərə, xüsusilə, inkişaf geriliyi olan uşaqların vaxtında aşkarlanmasına və müalicə-reabilitasiya tədbirlərinin erkən başlanmasına, həmçinin konkret olaraq yarımçıq doğulmuşlar üçün inkişaf-rea- bilitoloq mütəxəssislərin hazırlanmasına böyük təkan verə bilər. səadət HÜsEYnOVA, Neonatologiya kafedrasının assistenti, layihənin rəhbəri “Vaxtından əvvəl doğulmuş uşaqların erkən yaşdakı neyro-somatik statusunun formalaşmasında perinatal faktorların rolu” Hindistanın “Karbonn” şirkəti eyni anda “Android” və “Windows Phone” mobil
əməliyyat sistemlərinin idarəetməsi ilə işləyən dünyanın ilk mobil qurğusunu buraxmaq niyyətindədir. Rabitə
və İnformasiya Texnologiyaları Nazirliyindən AzərTAc-a bildirmişlər ki, şirkət “Microsoft” korporasiyası ilə saziş imzalamışdır və artıq iyunda satışlara başlamağa hazırdır. Qeyri-adi qurğuda ikisistemliyin necə həyata keçiriləcəyi və qiymət barədə hələlik məlumat verilmir. Bununla belə, şirkət nümayəndələri qeyd etmişlər ki, qurğu kütləvi istifadəçilərdən daha çox texnologiya sahəsi ilə maraqlanan şəxslər üçün nəzərdə tutulmuşdur. Hazırda “Windows 8” və “Android” sistemlərini özündə birləşdirən bir neçə hibrid planşet kompyuter istehsal edilmişdir. Bununla yanaşı, hələlik “Windows Phone” və “Android” ilə işləyən hibrid smartfon buraxılmamışdır.
ABŞ-ın Milli Aeronavtika və Kosmos İdarəsi (NASA) Günəş sistemindən kənarda yeni kəşf edilmiş 715 planetin olduğunu açıqlamışdır. AzərTAc Türkiyə mətbuatına istinadən xəbər verir ki, “Kepler” teleskopunun verdiyi məlumatları dəyərləndirən elm adamları bununla da qalaktikadakı planetlərin sayının təqribən 1700-ə çatdığını bildirmişlər. Yeni planetlərdən 4-də isə həyat üçün əlverişli şəraitin olduğu qeyd edilmişdir.
Yüklə 284,06 Kb. Dostları ilə paylaş:
|