Ab’den f‹nansman olanaklari

rkan›za yaslan›p önünüzdeki 4 y›la

bakt›¤›n›zda flirketinize yat›r›m

yaparak, flirketinizi satarak veya bir

flirket alarak (kendi çal›flt›¤›n›z flirket

de olabilir!) çok ciddi de¤er yaratabilece¤inize

inan›yorsan›z, giriflim sermayesi sizin için do¤ru

ortak olabilir.

“Giriflim ssermayesinin m

misyonu iifl bbilen iile

sermayeyi bbuluflturmakt›r.”

Halihaz›rda bir flirketin orta¤› iseniz ve

büyüme planlar›n›z var ise giriflim sermayesi ile

sermaye art›fl› yap›p borçsuz büyüyebilirsiniz.

Fakat bunun d›fl›nda, aktif olmayan

ortaklar›n›z›n hisselerini sat›n al›p flirketin

ortakl›k yap›s›n› sa¤lamlaflt›rmakta da giriflim

sermayesi rol oynayabilir. E¤er profesyonel

yönetici iseniz ve sektörünüzdeki bir flirketi

mevcut hissedarlar›ndan daha iyi

yönetebilece¤inizi düflünüyorsan›z da giriflim

sermayesi ile söz konusu flirketi sat›n

alabilirsiniz.

“Sermaye yyap›n›z› ssa¤lam ttutun, kkredi

yükünüzün eesiri oolmay›n.”

Giriflim sermayesi, flirketlerin h›zl› büyüme

ve de¤er yaratma süreçleri için ideal bir

finansman kayna¤›d›r. Alternatifleri ile

karfl›laflt›rmak gerekirse: 

(I) Borçtan farkl› olarak flirketlere iflin

özünü anlay›p, temliksiz, ipoteksiz kaynak

sa¤lar. Yat›r›mc›, her ortak gibi flirketin sermaye

de¤erindeki art›fla paralel olarak kendi

hissesinin de¤er kazanmas›n› hedefler. 

(II) Stratejik ortakl›klardan farkl› olarak ise

flirketin günlük yönetimine kar›flmay›p sadece

30 /

2004

G‹R‹fi‹M SSERMAYES‹

ROKET YYAKITI M

MI?

Seymur TARI,

Genel Müdür

[e-mail]

Turkven Private Equity

www.turkven.com

Giriflim sermayesi, flirketlerin h›zl› büyüme ve 

de¤er yaratma süreçleri için ideal bir 

finansman kayna¤›d›r.

A

---

dev finans kurumlar› ile ortakl›k kurmufl

olmaktad›r.

Türkiye’de son y›llardaki baflar›l› giriflim

sermayesi yat›r›m› örne¤i olarak Turkven

liderli¤indeki bir konsorsiyum taraf›ndan 2003

y›l›nda gerçeklefltirilen ve ayn› zamanda

Türkiye’nin ilk giriflim sermayeli leveraged buy-

out ifllemi olan, UNO yat›r›m›n› gösterebiliriz.

Yeni ortakl›k yap›s› ile yeniden kurucusu Sn.

Hasip Gençer’in yönetimine geçen UNO,

cirosunu bir y›lda ikiye katlayarak ve ekme¤in

besin de¤erini ön plana ç›kar›p tüketicinin

beslenme kalitesini art›rarak önemli bir baflar›ya

imza atm›flt›r.

“Turkven vve A

Advent öönümüzdeki 44 yy›ll›k

sürede T

Türk flirketlerine 1100 m

milyon ddolarl›k

yat›r›m yyapmay› hhedeflemektedir.”

Giriflim sermayesi, sektöründe lider

konumda olan, büyüme potansiyeli yüksek,

kaliteli yönetim kadrolar›na sahip, 10-100

milyon dolar aras› cirosu olan, operasyonel

olarak kârl› flirketlere yat›r›m yap›p onlar›n

geliflimini h›zland›rmay› hedefler. Minimum

yat›r›m büyüklü¤ü 5 milyon dolard›r. 

Turkven, ortak oldu¤u flirketlere sermaye ile

birlikte kendi yat›r›mc› konsorsiyumu ile sahip

oldu¤u iliflkiler sayesinde bankalardan uzun

vadeli (5-6 y›l) kredi de sa¤layabilmektedir.

Böylelikle flirketler büyümelerini kendileri için

ideal olan borç/sermaye oran› alt›nda, güçlü bir

kaynak yap›s›yla gerçeklefltirebilirler. Turkven,

ayr›ca beraberinde getirdi¤i prestijli ortaklar

sayesinde, ortak oldu¤u flirketlere büyüme ve

yat›r›m süreci sonunda hisse sat›fl› için önemli

destek sa¤lar. 

Olgunlaflan pazarlar ve sertleflen rekabet

ortam›nda flirketlerin sermaye yap›lar›n›n

sa¤laml›¤› ve kurumsal kimlikleri, tedarikçi ve

müflterileri gözünde giderek önem

kazanmaktad›r. Turkven olarak amac›m›z, Türk

firmalar›na uluslararas› rakipleri ile rekabet

ederken onlar ile ayn› sermaye kaynaklar›ndan

faydalanabilme imkan› sa¤lamakt›r. Uluslararas›

deneyimimiz ve toplam sermayeleri milyar

dolarlar ile ölçülen ortaklar›m›zdan ald›¤›m›z

güç ile giriflimlerinize destek vermeye haz›r›z.

yönetim kurulu seviyesindeki stratejik

kararlarda rol al›r. 

(III) Halka arz sonucu Semaye Piyasas›

Kurulu’nun yönetmeliklerine ve de borsan›n

genel inifl ve ç›k›fllar›na maruz kalan suni bir

flirket de¤erine tabi olmak zorunda b›rakmaz.

“Giriflim ssermayesi yyat›r›m›, kkurumsal

yat›r›mc›lar›n flirkete ggüvenlerinin eelle ttutulur

göstergesidir vve flirketin dde¤erini ttescil eeder.”

Turkven, ülkemizde de genifl tecrübe ve

portföye sahip olan, IFC (Dünya Bankas›

kuruluflu), DEG (Alman Kalk›nma Bankas›),

FMO (Hollanda Kalk›nma Bankas›), EIB

(Avrupa Yat›r›m Bankas›) ve Türk Teknoloji

Gelifltirme Vakf›’n›n 44 milyon ABD dolar

sermayesini seçti¤i flirketlere yat›rma yetkisine

sahiptir. Ayr›ca dünya çap›nda 6 milyar dolar›n

üzerinde fon yöneten uluslar aras› giriflim

sermayesi flirketi

Advent

International’›n da

Türkiye’deki stratejik

orta¤›d›r. Dolay›s›yla

orta¤›m›z olan

flirketler, uluslararas›

2004

/ 31

---

Ne anlama geliyor?

Ortakl›klar›n, ödünç para almas› veya lehlerine bir iflin yap›lmas› ya da bir borcun ödenmesi konusunda ilgili finans

kurumlar›ndan taahhüt veya garanti almas›d›r. Krediler, ödenmesi gereken faiz ve komisyonlar›n, ötesinde teminat

zorunlulu¤u ve vade yükümlülükleri tafl›maktad›rlar.

‹hracatç›lar›n, borçlu s›fat›yla düzenleyip Sermaye Piyasas› Kurulu kayd›na almak suretiyle, vadesi 60 günden az

720 günden çok olmamak üzere iskontolu olarak ihraç edilen emre veya hamiline yaz›l› menkul k›ymet niteli¤indeki

k›ymetli evrakt›r.

Genel finans ortakl›klar›, bankalar, finansman flirketleri, finansal kiralamaya yetkili kurulufllar ve gayrimenkul

yat›r›m ortakl›klar› taraf›ndan, kendi ticari ifllemlerinden do¤mufl alacaklar› veya temellük edecekleri alacaklar

karfl›l›¤›nda, Sermaye Piyasas› Kurulu kayd›na al›narak ihraç edilen k›ymetli evrakt›r. Yaln›z, bankalar, finansal

kiralamaya yetkili kurulufllar, genel finans ortakl›klar›, gayrimenkul yat›r›m ortakl›klar› ve finasman flirketleri taraf›ndan ç›kart›labilirler

‹hraç s›ras›nda izahname ve sirkülerde belirlenen esaslar dahilinde, ihraçc› ortakl›kça hisse senedi ile de¤ifltirilmek

üzere artt›r›lan sermayeyi temsil eden hisse senetleri ile de¤ifltirme hakk›n› veren menkul k›ymetlerdir. Tahvilin

hisse senedi ile de¤ifltirilmesi, ortakl›k talebine ve tasarruf sahibinin talebine göre farkl›l›k gösterir.

Ortaklar›n esas sözleflmelerinde hüküm bulunmak kayd›yla, Türk Ticaret Kanunu ve Sermaye Piyasas› Kanunu ile

belli edilen s›n›rlar içinde ve vade sonunda anapara ödemeli olarak ç›kart›lan kara ifltirakli tahvillerdir. Her y›l

verilecek kar pay›n›n hesap flekli ve ödeme zaman›n›n izahnamede gösterilmesi ve tahvilin ön yüzünde kara ifltirakli

oldu¤unun yaz›lmas› ayr›ca gereklidir.

Köprü, baraj, elektrik santrali, karayolu, demiryolu, telekomünikasyon sistemleri ile sivil savunmaya yönelik deniz

ve hava limanlar› ile benzerlerinden, kamu kurum ve kurulufllar›na ait olanlar›n gelirlerine, gerçek ve tüzel kiflilerin

ortak olmas› için ç›kar›lan senetlerdir. Hukuki statüsü itibariyle ad›ndaki “ortakl›k” ibaresine ra¤men de¤iflken faizli

tahvil özelli¤ini tafl›maktad›r.

Tafl›n›r ya da tafl›nmaz mallar›n kullan›m hakk›n›n belirlenen süre için, önceden belirlenmifl bir dizi ödeme

karfl›l›¤›nda kirac›ya devredilmesini öngören ve genellikle vergi ve gümrük avantajlar› sa¤layan anlaflmalard›r.

Borçlanma s›n›r›na ulaflm›fl bir iflletme için bilançoya herhangi bir yük getirmeden, yat›r›mlar›n gerçeklefltirilmesi

konusunda sa¤lad›¤› avantaj nedeniyle tercih edilebilmektedir.

Ortakl›klar›n ihraç ettikleri, ortakl›k pay›n› temsil eden k›ymetli evrak niteli¤ine sahip senetlerdir. Kar pay› hakk›,

yeni pay alma hakk›, tasfiye bakiyesine kat›lma hakk›, oy hakk›, bilgi alma hakk›, s›r saklama borcu ve sermaye

borcu gibi hak ve yükümlülükleri içerirler. Bu hisselerin halka sat›fl yoluyla elde edilen gelir ve/veya emisyon

primleri üzerinden kaynak yarat›lmaktad›r.

Ortakl›klar›n, kar veya zarara ortak olmak üzere, ifltigal sahalar›na giren tüm faaliyetlerin getirdi¤i finansman

ihtiyaçlar›n› karfl›lamak için ihraç ettikleri menkul k›ymetlerdir. Kuponlu olarak ç›kar›lamayan bu belgeler zarar

durumunda sahiplerini zarara da ortak etmektedirler.

Ortakl›klar›n, nakit karfl›l›¤› ç›kart›lmak üzere, ortakl›k haklar›na sahip olmaks›z›n kardan pay alma, tasfiye

bakiyesinden yararlanma, yeni pay alma haklar›n› içerdi¤i halde ihraç ettikleri menkul k›ymetlerdir. Belirli bir

sermayeyi temsil etmedikleri için, bu senetlere sahip olan flah›s ya da kurulufllar›n flirket yönetimine kat›lma ve oy

verme haklar› yoktur.

Ortakl›klar›n, sermaye art›r›m› ile ihraç edebilecekleri, oy hakk› hariç, sahibine kar pay›ndan ve istendi¤inde tasfiye

bakiyesinden imtiyazl› bir flekilde yararlanma hakk›n› ve di¤er ortakl›k hakk›n› sa¤layan hisse senetleridir.

Ortakl›klar›n ç›karabilecekleri itibari toplam de¤er tutar›, ödenmifl veya ç›kar›lm›fl sermayenin _’sini geçmemek

üzere esas sözleflmelerinde gösterilir.

Kurulmufl ve kurulacak olan, geliflme potansiyeli olmas›na karfl›l›k kaynak ihtiyac› olan ortakl›klara, birinci el

piyasada ihraç etti¤i ortakl›k ya da alacakl›k sa¤layan sermaye piyasas› araçlar› üzerinden yap›lan uzun vadeli

yat›r›mlard›r. Ortakl›k sermayesinde yüzde 10’dan fazla pay sahibi olan ortaklar›n, yönetim kurulu üyelerinin ve

genel müdürün ayr› ayr› ya da birlikte sermayelerinin yüzde 10’dan fazlas›na sahip olduklar› flirketlere yat›r›m yap›lmalar› k›s›tlanm›flt›r.

En az bir ortakl›¤›n, aktif ve pasifini bir bütün olarak baflka bir ortakl›¤a devrederek, tasfiyesiz infisah etmesi,

devralan ortakl›¤›n hisselerinden devrolan ortakl›¤›n ortaklar›na verilmesi ve devralan ortakl›¤›n tüzel kiflili¤ini

devam ettirmesi durumudur.

Kazanç elde elden mal sahibi ve/veya uyuyan ortak olarak tan›mlanan “Rabb al-Mal” ile emaneti yöneten ve/veya

iflgücü koyan ortak olarak an›lan “Mudarip” aras›ndaki sözleflmeye verilen genel isimdir. “Mudarip”, anapara art›

önceden anlafl›lm›fl olan kar pay›n› “Rabb al-Mal”a ödeyebilmek amac›yla anlafl›lan mal› iflletmek ve/veya ifllemek

ile yükümlüdür. “Mudarip” elde edilen kar pay›n›n kendisine kalan k›sm›na karfl›l›k bu ifli yapmaktad›r.

Murabaha, orijinal olarak, tacirin, son kullan›c› taraf›ndan ihtiyaç duyulan mallar› sat›n almas› ve ilgili mallar›, ileri

bir vadede, tacirin maliyetleri üzerinden hesaplanarak anlafl›lm›fl bir kar marj› ile son kullan›c›ya satt›¤› bir

de¤ifl-tokufl anlaflmas›d›r. Baz› birimler, Muarabaha ifllemlerini faiz bazl› borçlarla eflitlemifllerdir. Bununla birlikte,

Murabaha ifllemlerini faiz bazl› ifllemlerden ay›ran birçok temel faktör bulunmaktad›r.

Belirli bir projeyi tamamlamak üzere, s›n›rl› bir zaman dilimi için meydana getirilmifl bir ortakl›kt›r. Bat› tarz›

“joint-venture”lara benzedi¤i gibi, riskin ve ç›karlar›n paylafl›m› prensiplerini fazlas›yla kapsad›¤› için islami finansal

entrümanlar aras›nda en kabul görenidir. Karlar önceden belirlenen oranlarda bölüflülürken; zarar paylaflam› ise

sermaye a¤›rl›¤› do¤rultusunda paylafl›lmaktad›r. Bu durumda, banka müflterisiyle sermayeyi ve hatta yönetimi bile

paylaflabildi¤i bir proje ve/veya ifl ortakl›¤›na girmekte ve her iki ortakta kar› ve zarar› sermaye paylar› do¤rultusunda paylaflabilmektedir.

Ijarah, “belirli bir mülkün intifa hakk›n›n bir baflka kifliye kira karfl›l›¤› aktar›ld›¤›” süreç olarak tan›mlanabilir.

Birçok aç›dan günümüzün ticari dünyas›nda uyguland›¤› flekliyle finansal kiralamay› ifade etmektedir. Bu sürecin

belirleyici özelli¤i aktif de¤erlerin, uzun süre at›l kalmamas› ve kira dönemleri sona erdi¤inde kiralanabilmeleri için

‹slami bankan›n mülkü olarak kalmas›d›r.

ARTI YÖNLER‹

Kolay temin edilir olmas›, rekabetçi ortamlarda

uygun faiz rakamlar›n›n oluflmas›, vergi kalkan›

sa¤lamas›, köprü krediler…

Ortakl›k yap›s›nda de¤ifliklik gerektirmemesi ve

vergi kalkan› sa¤lamas›.

Ortakl›k bilançolar›n›n pasifine ba¤l› olarak

de¤il, menkul k›ymetlefltirme ile bilanço

aktiflerine ba¤l› olarak ç›kart›lmas›.

Yat›r›mc› ve ihraçc›ya göre farkl›l›k göstermekle

birlikte, anapara ödemesi/ortakl›k konusunda

opsiyon tan›mas›.

Faiz ve kar pay› opsiyonlar›n› bir arada

bar›nd›rmas›, ortakl›k haklar›nda bir de¤iflikli¤e

neden olmamas›.

Teminat olarak kullan›labilinmesi ve

enflasyonist ortamlarda Hazine’nin faiz

yükünün hafifletilmesi önemli bir yönüdür.

Mal›n sahipli¤inin leasing flirketinde olmas›

nedeniyle, teminat aranmamas› ve kira

taksitlerinin vergiden muaf olmas› nedeniyle

avantaj sa¤lar.

Vadesiz ve faizsiz finansman yöntemi olmas›

aç›s›ndan ilk etapta en ucuz finansman

araçlar›ndan biridir.

Kurumsal yap› gereklili¤i de sunar.

Yat›r›mc›lar›n kar kadar zarara da ortak

olmalar›, flirkete karl›l›k do¤rultusunda

yükümlülük getirir.

Finansman olana¤›yla birlikte ortakl›k yap›s›

korunur. En ucuz ve risksiz finansman

araçlar›ndan biridir.

Karl›l›k sürdü¤ü sürece ortakl›k yap›s› korunur.

En ucuz ve risksiz finansman araçlar› aras›nda

yer al›r.

Sermaye benzeri kredi ve opsiyonel kredi

alternatifleri ile melek yat›r›mc› tan›m›na

en yak›n finansman arac›d›r.

Çok ucuz maliyeti vard›r ve flirketin sermayesini

güçlendirici etki yapar. Artan aktif büyüklü¤ü,

flirketin kredibilitesini de yukar› çeker.

Bireysel giriflimciler ve küçük ve orta ölçekli

iflletmeler için kar ortal›kl› maliyet olana¤›

sunar.

‹flletme sermayesi ihtiyac›n›n karfl›lanmas›

aç›s›ndanolumlu etki yapar.

Giriflim sermayesinin yerini tutan ‹slami

enstrüman olarak kabul edilebilir, ortakl›¤›n

sona ermesi konusunda s›n›rlama yoktur.

Finansal kiralaman›n yerini tutan ‹slami

enstrüman olarak kabul edilebilir.

Türkiye’deki “alternatif finasman araçlar›n›n” profili

Yat›r›m enstrüman›

KRED‹LER

F‹NANSMAN BONOLARI

VARLI⁄A DAYALI

MENKUL KIYMET

H‹SSE SENED‹ ‹LE

DE⁄‹fiT‹R‹LEB‹L‹R TAHV‹L

KARA ‹fiT‹RAKL‹

TAHV‹LLER

GEL‹R ORTAKLI⁄I

SENETLER‹

F‹NANSAL K‹RALAMA

H‹SSE SENED‹

‹HRAÇLARI

KAR& ZARAR

ORTAKLI⁄I SENETLER‹

KATILMA ‹NT‹FA

SENETELR‹

OYDAN YOKSUN

H‹SSE SENETLER‹

G‹R‹fi‹M SERMAYELER‹

B‹RLEfiME&

DEVRALMALAR

MUDARABAH

MURABAHA

MUSHARAKA

IJARAH

32 /

2004

---