Ab’den f‹nansman olanaklari
Yüklə 2,53 Mb. Pdf görüntüsü
|
M. R RAUF A
ATEfi “Amac›m›z, Türkiye için çok önemli olan alternatif finansman konusuna dikkat çekmek.”
iki fley ister. Birincisi, de¤er sürecini bu flirketlerin tamamlam›fl olmas›n› ve ikincisi, büyük olmas›n›. Üçüncüsü ve asl›nda daha da önemlisi, flirketlerde kontrolü ele almak istemesi. fiimdi biz dördüncü bir alternatif olarak burada giriflim sermayesi olarak var›z. Çünkü buradaki amaç asl›nda flirketlerin büyümesini finanse etmek. Riski tümüyle almak, tafl›n alt›na elinizi sokmak anlam›na geliyor.
fiirketlerin kontrolünü de mevcut hissedar ya da yönetici diyelim, çünkü Türkiye’de maalesef hissedarlarla yöneticiler ayn› fleyi yap›yorlar; kontrolü onlara vererek büyüme sürecini finanse etmek. Bu ba¤lamda bir de ‹fl Grubu gibi sayg›n bir grubun olmas›, KOB‹’lere müflteri ve tedarikçi bak›m›ndan prestij sa¤lamas› aç›s›ndan önemli. Çünkü sonuçta bir risk sermayesi flirketi ya da giriflim sermayesi flirketi buraya yat›r›m yapt›¤› zaman bir ayr›cal›¤›n›n oldu¤unu zaten teyit ediyorsunuz. Ve de bir güvence olmas›... Bu ba¤lamda bizim yapt›¤›m›z, bildi¤iniz gibi büyüme sürecinde olan iyi ifladamlar› dedi¤imiz iyi yöneticilerin projelerini veya büyüme hedeflerini finanse etmek.
M. R Rauf A
Atefl Peki bu Türkiye’de bir alternatif finansman arac› haline gelebildi mi, bir büyüklük kazanabildi mi? Nedir bunun büyüklü¤ü? Bat›da, ABD’de ne kadar, bizde ne kadar? Murat Ö
Özgen fiimdi dedi¤iniz gibi, Amerika’da yaklafl›k olarak bu 100 milyar dolar civar›nda. Senede yaklafl›k 100 milyarl›k fon toplan›yor, bunun yaklafl›k krize ba¤l› olarak ya da olmayarak 60-70 milyar dolar› yat›r›l›yor. ‹brahim D Dönmez Ben bir rakam vereyim mi? Risk sermayesi yat›r›mlar› zaten 2. Dünya Savafl› s›ralar›nda ABD’de bafllam›fl bir sistem. 1990’l› y›llarda bu ortalama 2,8 milyar dolarken, 2000 y›l›nda 106 milyar dolara ç›km›fl, Nasdaq’taki teknoloji hisselerinin düflüflüne ba¤l› olarak da 2001 y›l›nda 40 milyar dolara, 2002’de 21,4 milyar dolara düflmüfl ama, hala çok yüksek seviyelerde bir toparlanma e¤ilimi var. Avrupa’da çok dramatik bir geliflme var bu konuda. 1990’da 4,1 milyar Euro iken, 2002’de 27,6 milyar Euroluk bir hacime ulaflm›fl toplam risk sermayesi. Bir de flimdi küçük-orta boy iflletmelere ekonomik olarak bakt›¤›m›zda; toplam iflletmelerin yüzde 99,5’ine tekabül ediyor, istihdam›n yüzde 60’›n› sa¤l›yor, toplam katma de¤erin yüzde 27’sini sa¤l›yor ve ihracat›n yüzde 8’ini temin ediyorlar, Fakat finansman piyasalar›ndan, bankac›l›ktan ve sermaye piyasalar›ndan yeterince faydalanam›yorlar. Asl›nda risk sermayesinin pek çok modeli var. Türkiye’de tan›mlanm›fl mevzuat› olan, vergi kanunlar›nda tan›mlanm›fl tek model de giriflim sermayesi yat›r›m ortakl›¤› modeli dedi¤imiz model. Beyefendinin anlatt›¤›, kendilerinin talip oldu¤u flirket de SPK’n›n mevzuat›na tabi olan bir giriflim sermayeli yat›r›m ortakl›¤›. Bu konuda da kurulufl bak›m›ndan ikinci ve yak›n bir zamanda da halka arz etmek aç›s›ndan da örnek olabilecek bir flirket. Murat Ö
Özgen fiimdi Türkiye’de flöyle bir durumla karfl› karfl›yay›z. fiirketler krizden sonra küçük olup da hayatlar›n› devam ettiremeyecek durumda olduklar›n› anlam›fl durumdalar. Bize gelen taleplere kriz öncesi ve kriz sonras› diye bakt›¤›m›z zaman, arada korkunç bir fark var. Yani krizle beraber, yan›nda ya
2004
“‹fi KÜLTÜRÜ ÇOK ÖNEML‹” Kültürel sorunlarla u¤raflmak belki çok daha zor. Aile flirketlerine bakt›¤›n›z zaman bir tane patron var. Efli ve çocuklar›... Bunlardan oluflan bir yönetim kurulu. Fakat risk sermayesi yat›r›- m›ndan sonra bak›yorsunuz içine yeni bir ortak al›yor. Yönetim kuruluna yeni insanlar geliyor. Birçok flirket bunu kabul etmeye haz›r de¤il. Bir örnek vermek istiyorum. Asl›nda Murat Bey’in ör- ne¤idir bu. Türkiye’de yat›r›m yapmak isteyen bir giriflim sermayesi flirketi var. Bir gün her fleyde belli bir noktaya geliniyor. Ondan sonra bir yer- den sonra ip kopuyor. Bir bak›yorlar ki flirketin sahibi ailesiyle ilgili birçok gideri flirketten sa¤l›- yor. fiahsi arabas›ndan evinde çal›flan bahç›vana kadar hepsi flirkette çal›fl›yor görünüyor. Adam da diyor ki, böyle kültürde olan bir flirkette ne ya- parsa yaps›n olmaz, uymayacak bu flirkete. Her aç›dan bak›ld›¤›nda önemli görünen bir de e¤iti- min rolü var. LHAM KOÇ yafl›yoruz. Bunun alt›n› çizmek laz›m. Çünkü birincisi, aile flirketleri ne istediklerini tam olarak bilmiyorlar. Aile flirketleri, kontrolü vermek istemiyorlar. fiöyle baz› problemlerle karfl›lafl›yoruz. Bizim için çok önemli bir nokta, ç›kamayaca¤›n›z ifle girmemek. Ç›kabilmek için de belli büyüklü¤e ulafl›lmas› gerekiyor. Bu büyüklük de ciro ve kârl›l›k baz›nda bizim için önemli. fiimdi ç›k›fl›n›z iki türlü oluyor; birincisi o flirketin halka aç›lmas› yoluyla. ‹kincisi de stratejik orta¤a sat›lmas› yoluyla. Bu alternatifler bizim için çok önemli ve hepsi aç›k olmak zorunda. Bu flirketleri biz kontrol alt›na almak istemiyoruz dedi¤imiz gibi. Biz burada az›nl›k hissedar› oluyoruz. Türkiye’deki hukuki altyap›n›n uygunlu¤u da tabii önemli bir unsur. Üçüncüsü ve en önemlisi, flirkete koydu¤unuz parayla alaca¤›n›z hisse oran›. fiirket de¤erleri de tabii belli bir problem yarat›yor. Alaca¤›n›z belli bafll› “benchmarklar” var. Bunlardan birincisi halka aç›k olan benzer flirketlere bakmak. ‹kincisi de ileriye do¤ru projeksiyon yap›p buna bakmak. Tabii Türkiye’deki volatil sistemde bu de¤eri bizim ve flirketin do¤ru alg›lamas›nda baz› problemler olufluyor. Fakat son bir seneden, 1,5 seneden beri bunu da aflm›fl durumday›z. ‹brahim D Dönmez Siz de bu flirketlere bakarken fark›na varm›fls›n›zd›r. Kay›t d›fl›l›k Türkiye’de çok yayg›n. Risk sermayesi, giriflim sermayesi yat›r›m ortaklar›n›n ifltirak etti¤i flirketler, SPK mevzuat›ndan da dolay›, kay›t d›fl›l›ktan uzak kalmak zorunda. Her fley kay›t alt›na girmek zorunda. Sonuçta kay›t d›fl› kal›p avantajl› olmakla kay›t alt›na girmek aras›nda bir seçim yap›yorlar. Bu önemli bir faktör san›r›m. Onu da ilave etmek laz›m. Bak bu çok ilginç bir konudur asl›nda. Türkiye’de paras› olanlar ve bazen yurtd›fl›ndan gelen fonlar, yeterli ölçüde giriflim sermayesi bulamamaktan flikayetçi. Bir taraftan KOB‹’lere bakt›¤›n›zda bizim elimizden kimse tutmuyor, biz finansman bulam›yoruz noktas›ndalar. Ama iflte çok çarp›c› rakamlar. Yaklafl›k 4 y›lda 400 küsur flirket incelendi¤inde 4 tanesinin yat›r›m yap›l›r durumda olmas› çok ilginç. Murat K
Kural Bir müddet önce dünya çap›ndaki bir giriflim sermayesi flirketinin üst düzey yetkilileriyle bir toplant› yapt›k. Ve o toplant› esnas›nda yapt›klar› yat›r›mlarda hedeflerine ulaflma oran›n›n yüzde 20’lerde oldu¤unu söylediler. Bunun üzerine toplant›ya kat›lanlardan bir tanesi “demek o kadar baflar›l› de¤ilsiniz” dedi. Hepsi yan›t verdi “evet, giriflim sermayesi olarak ya da stratejik ortak olarak düzgün bir partner olmas› gerekti¤ini, kurumsallaflmaya do¤ru gitmesi gerekti¤ini anlam›fl durumdalar. Bizim son iki y›lda bakt›¤›m›z yaklafl›k 350 taneye yak›n flirket var. Bu da flirketlerin giriflim sermayesi taraf›nda bir knowhow kazand›klar›n› gösteriyor. M. R
Rauf A Atefl Bu 350 flirketin ne kadar› size talep olarak geldi baflvurdu? Murat Ö
Özgen fiimdi kurulufltan itibaren 450, son iki sene içinde de 350 civar›. Bu 350’nin yaklafl›k 200’ü flirketler taraf›ndan gelmifl durumda. Asl›nda ABD’ye bakt›¤›m›z zaman, ‹brahim Bey’in de bahsetti¤i gibi, giriflim sermayesi yat›r›mlar›n›n ço¤u, sektörel bazda bakmasak da, asl›nda ABD’de IT a¤›rl›kl›. fiimdi, Türkiye’ye dönüp bakt›¤›m›zda IT flirketleri böyle bir finansman›n oldu¤unu bildiklerinden dolay›, çok talepte bulunuyorlar. Fakat bu flimdi yavafl yavafl di¤er taraflara da kaym›fl durumda. Yani o tarafta çok rahat büyüyebilece¤imizi düflünüyoruz. M. R
Rauf A Atefl Konuyu ba¤lamak aç›s›ndan, bu 350 flirketin ne kadar›na para yat›rd›n›z ya da yat›r›lamayanlar›n problemi neydi acaba? Murat Ö Özgen fiimdi, çeflitli problemler var. Birincisi, biz bu 350’nin 4 tanesine yat›r›m yapt›k. Hedefimiz sene sonuna kadar üç tanesini daha bitirebilmek. Sonuçta sene sonunda hedef 7 tane ortakl›k gerçeklefltirebilmek. Bir kere Türkiye’de 2004
/ 15 Yüklə 2,53 Mb. Dostları ilə paylaş:
|