Magistrantların XV Respublika Elmi konfransı, 14-15 may 2015-ci il
142
Monitorinqin informativliyi əhəmiyyətli dərəcədə texniki vasitələrin səviyyəsindən (xidmətin təchizat
dərəcəsindən) asılıdır, ona görə də cihazlar parkının komplektləşdirilməsində nəzarətin bütün normativlər
kompleksi göstərici kimi götürülməlidir – həcmi, periodikliyi, tələb edilən dəqiqlik və həqiqiliyi, tam
dəyərliyi. Tələb edilən informativlik təminatının vacib şərti EHM-dən və onun əsasında monitorinq
vasitələrinin istifadə edilməsidir.
Ekoloji monitorinqin müəssisə xidməti ətraf mühitin çirklənməsinin bütün əsas parametrlərini
nəzarət etmək üçün lazım olan bütün texniki vasitələrin tam komplektinə malik olmalıdır. Adətən
havanın, suyun, torpağın çirkləndiricilərinin tərkibi kifayət qədər dəqiqliklə proqnoz edilir (azot oksidlər,
karbohidrogenlər və s.), ona görə də ekoloji nəzarət məsələsi məlum çirkləndiricilərin
konsentrasiyalarının miqdarca təyin edilməsindən ibarət olur. Bunun üçün ekoloji nəzarətin müəssisə
xidmətlərini havanın, suyun, torpağın keyfiyyətinin analizi məqsədi ilə kompleks səyyar laboratoriyalarla
təchiz etmək kifayətdir.
Ekoloji informasiya sistemi - müşahidələrin çoxölçülü təsvirinə əsaslanan, monitorinqlərin
nəticələrini özündə əks etdirən və ətraf mühitə olan təsirlərin qiymətləndirilməsini həyata keçirən
proqram-texniki kompleksdir. Bu kompleksdə verilənlərin emalı 3 əsas komponent vasitəsilə realizə
edilir:
yığılan informasiyanın saxlanmasını təmin edən verilənlər bazasının idarəetmə sistemi (VBİS) -
məsələn, MS Access, MS Visual FoxPro, Paradox, dBase, InterBase, MS SQL Server, Oracle, SyBase və
s.;
ayrı-ayrı təbəqələrdən təşkil edilmiş əraziləri təsvir edən nöqtələrə uyğun koordinatları təsvir edən
verilənləri elektron xəritələr üzərində sistemləşdirən coğrafi informasiya sistemi (CİS) - məsələn,
ArcInfo, MapInfo, ArcView,
Manifold System, ObjectLand, GeoGraph, Карта-2000 və s;
məsələnin qoyuluşundan asılı olaraq riyazi metodlardan istifadə etməklə ekosistemə təsir edən
qiymətləndirmə üsullarının vizual-qrafik təhlillərini yerinə yetirən inteqrallaşdırılmış proqram paketləri
(İPP).
Sadalanan komponentlərin birgəliyi əsasında vahid informasiya sistemi qurulur. Ekoloji monitorinq
prosesinin təşkili üçün verilənlərin idarə olunması Paradox vasitəsilə və istifadəçi interfeysi isə Delphi
mühitində həyata keçirilir.
TƏLƏBƏLƏRĠN YEKUN BĠLĠKLƏRĠNĠN QĠYMƏTLƏNDĠRĠLMƏSĠ ÜÇÜN
PROQRAM TƏMĠNATI
Niftəliyev İ.A.
Azərbaycan Dövlət Neft Akademiyası
Tələbələrin biliklərinin qiymətləndirilməsinin çoxballı sistemi tələbələrin tədris fəaliyyəti
nəticəsində fənnin öyrənilməsində əldə etdikləri bilik və bacarıqların qiymətləndirilməsinin yeni
mexanizmidir.
Bu sistem tələbəyə fərdi yanaşmanı təmin etməklə onun tədris prosesindəki aşağıda göstərilən əsas
istiqamətlərini əhatə edir:
•
Mühazirə, seminar (məşğələ) labaratoriya dərslərinə davamiyyətini;
•
Seminar (məşğələ) dərslərində müxtəlif formalı yoxlamalar (frontal sorğular, praktik məsələlərin
həlli və s.)əsasında bilik səviyyəsinin
qiymətləndirilməsi;
•
Labaratoriya işlərinin yerinə yetirilməsi;
•
Kurs işinin yazılması, mövcud standartlara
uyğun tərtibi və müdafiəsini;
•
Təcrübələrin
nəticələrini;
•
Fənlər üzrə imtahanın nəticələrini;
•
Buraxılış işinin müdafiəsini və buraxılış dövlət imtahanın nəticəsini;
Tələbənin fənn üzrə toplaya biləcəyi balın maksimum miqdarı 100-ə bərabərdir.Bu balların yarısı -
50 bal tələbənin semestr ərzindəki fəaliyyətinə, digər yarısı isə imtahanın nəticələrinə görə
toplanılır.Balların maksimum miqdarı və qiymətləndirilməsi prosesinin təşkili (Semestr ərzində tədris
planında fənlərin nəzərdə tutulmuş tədris formaları üzrə balların paylanması) aşağıdakı Cədvəl 1-də
göstərilmiş qanunauyğunluq əsasında həyata keçirilir:
Magistrantların XV Respublika Elmi konfransı, 14-15 may 2015-ci il
143
Cədvəl 1.
Fənnlərin tədris formaları üzrə ballar
Dərslərə
davamiyyət
Mühazirə
mətnlərinin
tərtibi
Seminar
(məşğələ)
Labaratoriya
Kurs işi
(layihə)
10
10
10
10
10
10
20
-
10
10
10
-
20
10
10
40
-
-
-
10
-
40
-
-
10
-
15
40
-
10
10
-
15
-
10
10
30
-
-
10
10
-
30
-
10
10
-
-
10
10
-
30
-
10
10
-
-
30
10
10
Sadalanan komponentlərin birgəliyi əsasında vahid informasiya sistemi qurulur.Sistem Web
texnologiyası əsasında qurulacaq.Tələbələrin yekun biliklərinin qiymətləndirilməsi proqram təminatı
üçün verilənlərin idarə olunması MS SQL Server vasitəsilə həyata keçirilir. İstifadəçi interfeysi isə
hazırda ən qabaqcıl web platformalarınnan biri olan ASP.NET MVC 5 platforması istifadə olunmaqla
həyata keçirilir.Əsas proqramlaşdırma dili kimi C# dilindən istifadə olunur.Ümumilikdə sistemin
arxitekturası aşağıdakı sxemlə göstərilmişdir:
Sxem 1:
ПРОБЛЕМЫ ЭФФЕКТИВНОЙ ОРГАНИЗАЦИИ ПРОЦЕССА РЕАКТИВНОЙ
ДИАГНОСТИКИ ЛОКАЛЬНОЙ СЕТИ
Еськин В.В.
Азербайджанская государственная нефтяная академия
Информационная инфраструктура современного предприятия представляет собой
сложнейший конгломерат разномасштабных и разнородных сетей и систем. Чтобы обеспечить их
слаженную и эффективную работу, необходима управляющая платформа корпоративного
масштаба с интегрированными инструментальными средствами. Однако до недавнего времени
сама структура индустрии сетевого управления препятствовала созданию таких систем – «игроки»
BackEnd
ASP.NET MVC 5 (C#)
FrontEnd
HTML,CSS,JavaScript,AJ
AX
DATABASE
MS SQL
SERVER
ORM
Entity Framework