Sınırlı Sermaye Hareketliliğinde ve Esnek Döviz Kurunda Para Politikası
BP Eğrisi Eğimi < LM Eğrisi Eğimi Durumu
BP eğrisi eğiminin daha düşük olduğu, diğer bir deyişle sermaye hareketlerinin faize duyarlılığının
yüksek olduğu durumda incelenmektedir.
Başlangıçta, iç ve dış denge E
0
noktasında sağlanmışken
genişletici para politikası ile
LM
1
eğrisi
sağ aşağı kaymakta ve LM
2
olmaktadır. Oluşan
yeni denge noktası E
1
, BP eğrisi altında yer aldığı için
dış açık oluştuğu anlaşılmaktadır.
Dış açık nedeniyle, döviz talebi artar ve döviz kuru yükselir. Ulusal paranın dış değeri düştüğü için,
ihracat artıp, ithalat azalır. Böylece net ihracat artışı ile
IS eğrisi sağa kayar;
E2 denge noktasında iç
ve dış denge tekrar sağlanmış olur.
Dış ödemeler dengesinin yeniden denge durumuna geldiğini göstermek için, BP eğrisinin de E2
noktasına gelecek şekilde sağ aşağıya kayması gerekmektedir.
Sonuç olarak; tam sermaye hareketliliği durumunda ve esnek kur sisteminde tam etkili olan para
politikası; sınırlı sermaye hareketliliği durumunda nispeten daha az etkili olmakta, millî geliri
değiştirici etkisi sınırlı kalmaktadır.
47
Dr. Süleyman BOLAT
Sınırlı Sermaye Hareketliliğinde ve Esnek Döviz Kurunda Para Politikası
BP Eğrisi Eğimi > LM Eğrisi Eğimi Durumu
Esnek döviz kuru sisteminde sınırlı sermaye hareketliliği durumunda para politikasının etkisi, BP
eğrisi eğiminin daha yüksek olduğu, diğer bir deyişle
sermaye hareketlerinin faize duyarlılığının
düşük olduğu durumda incelenmektedir.
Başlangıçta, iç ve dış denge E
0
noktasında sağlanmışken
genişletici para politikası ile LM
1
eğrisi sağ
aşağı kaymakta ve LM
2
olmaktadır. Oluşan yeni denge noktası E
1
, BP eğrisi altında yer aldığı için dış
açık oluşmaktadır.
Döviz talebinin döviz arzını aşması anlamına gelen dış açık durumunda döviz kuru artar, ulusal
paranın dış değeri düşer. Böylece
ihracat artıp, ithalat azalır,
IS eğrisi net ihracat artışıyla
sağ yukarı
kayar ve IS
2
olur.
Böylece
hem iç hem de dış dengenin sağlandığı
E
2
denge noktasına gelinir. Ancak BP eğrisi mevcut
konumunda kaldığı sürece, E
2
dış açık olarak algılanır. Bu nedenle
BP eğrisinin de dış dengenin
sağlandığını göstermek üzere E
2
noktasına çekilmesi gerekmektedir. Böylece nihai dengeye ulaşılmış
olur.
Sonuç olarak,
sınırlı sermaye hareketliliği durumunda
esnek döviz kuru sistemi geçerli iken,
izlenen para politikasının millî gelir üzerindeki etkisi, tam sermaye hareketliliği durumuna göre sınırlı
ölçüde kalmaktadır. Ancak para politikasının ekonomiye etkisinin sınırlı olsa da mevcut olduğu
görülmektedir.
49
Dr. Süleyman BOLAT
Sınırlı Sermaye Hareketliliğinde ve Esnek Döviz Kurunda Maliye Politikası
BP Eğrisi Eğimi < LM Eğrisi Eğimi Durumu
Esnek döviz kuru sisteminde, sınırlı sermaye hareketliliği durumunda maliye politikasının etkisi, BP
eğrisi eğiminin daha düşük olduğu, diğer bir deyişle sermaye hareketlerinin faize duyarlılığının
yüksek olduğu durumda incelenmektedir.
Başlangıçta, iç ve dış denge E
0
noktasında sağlanmışken, genişletici maliye politikası ile IS
1
eğrisi
sağ yukarı kaymakta ve IS
2
olmaktadır. Oluşan yeni denge noktası E
1
, BP eğrisi üzerinde yer aldığı
için dış fazla oluşmaktadır.
Dış fazla nedeniyle, döviz arzı artınca esnek kur sisteminde döviz kuru düşer, ulusal paranın dış
değeri artar. Bu durumda,
ihracat azalırken, ithalat artar.
Bu sonuç, IS eğrisinin sola kayması ile IS
3
olmaktadır. Böylece dış fazla kendiliğinden, müdahaleye
gerek kalmaksızın kur değişmesi ile giderilmiş olur. Dış ödemeler dengesinde meydana gelen bu
değişme BP eğrisinin sol yukarı kayması ile gösterilmektedir.
BP eğrisi başlangıç konumunda kalırsa, yeni denge noktası olan E2, dış dengenin sağlandığı bir
nokta olduğu halde BP eğrisinin üzerinde yer aldığı için dış fazla durumunun devam ettiği izlenimi
bırakır. Bu nedenle dış ödemeler dengesinde oluşan otomatik değişme ile
BP eğrisi de BP’ olarak sol
yukarı kaymakta, dış dengenin sağlanmaktadır ve
millî gelir Y
0
’dan Y
2
’ye çıkmaktadır.
Esnek kur sisteminde, tam sermaye hareketliliği durumunda etkili olmayan ve millî geliri
değiştiremeyen maliye politikası, sınırlı sermaye hareketliliği durumunda kısmen etkili olmaktadır.
51
Dr. Süleyman BOLAT