Afad qurbanov maket sayt indd
Yüklə 24,91 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Vaqif İsrafilov filologiya üzrə fəlsəfə doktoru İlham Abbasov
- Afad Qurbanov (1929–2009)
- ÖN SÖZ DÜŞÜNƏN VƏ DÜŞÜNDÜRƏN KİTAB
- Ustadımı xatırlayarkən...
- Afad müəllimlə ilk tanışlıq...
| Afad Qurbanovun anadan olmasının 90 illiyinə Redaktor: Fikrət Xalıqov filologiya üzrə elmlər doktoru, professor Rəyçilər: Məhərrəm Hüseynov filologiya üzrə elmlər doktoru Kamil Bəşirov filologiya üzrə elmlər doktoru Vaqif İsrafilov filologiya üzrə fəlsəfə doktoru İlham Abbasov Əzizxan Tanrıverdi. Türkologiyamızın Afad Qurbanovu. Bakı, 2018, 244 səh. Kitabda Afad Qurbanov bənzərsiz insan, nüfuzlu alim, ba ca rıq lı elm təşkilatçısı kimi “Xatirələr” konteks- tində sə ciy yə ləndirilir, onun elmi-pedaqoji fəaliyyəti daha çox haqqında yazılmış məqalələrə is ti nad olun- maqla izah edilir, dilçiliyə dair əsərləri müxtəlif bucaqlar al tında təhlil süzgəcindən keçirilir. Eyni zamanda Afad Qurbanova həsr edilmiş şeirlərin hər birinə ədəbi tənqid müstəvisində münasibət bil dirilir. TÜRKOLOGİYAMIZIN AFAD QURBANOVU Bakı – 2018 Əzizxan Tanrıverdi 4 Afad Qurbanov (1929–2009) 5 Peyğəmbərimiz buyurmuşdur ki, mənim ümmətimdən hər bir ağıl sahibinə bu dörd şey vacibdir: elmi eşitmək, onu öy rən mək, yaymaq və ona əməl etmək... Qeyd edək ki, akademik Afad Qur ba no vun da bir sıra əsərləri Peyğəm bərimizin müqəddəs kə lamları ilə başlayır. Dünyadan köçmüş dahiləri, elm xadimlərini hə yata qaytar maq mümkün deyil, yalnız kitabların kö məyi ilə onların nailiyyə ti ni, təcrübəsini, əsərlərini öy rənmək müm kündür. Bəlkə də, elə bu na görə deyiblər: elm ağaca bən zə yir; öncə ürəklərdə kök atır, mey vələri isə sonradan işıq üzü görən kitablarla üzə çıxır. Fikri mizcə, insanı düşün dür məyin, insanlığı tədqiq etməyin ən yaxşı yolu kitab lardır. Professor Əzizxan Tanrıverdinin xüsusi zövq və is te dadla yaz dığı “Türkologiyamızın Afad Qurbanovu” ki tabı məhz belə əsər lərdəndir. Şirin təhkiyə, əhatəli təsvir və fakt larla zəngin olan ki tabda ustadla (akademik Afad Qur banovla) keşməkeşli həyat yo lu keçmiş ümidverici ye tir mənin (professor Əzizxan Tanrıver dinin) ruhi mü kaliməsi göz önünə gəlir. Sanki ruhların həlim mü ka li məsini xatır ladan kitabın girişi, başlanğıcı ikitağlı qapı dan ibarətdir: bi rində akademik Afad Qurbanov – ONUN haq qın da yazı lan lar, onun YAZDIQLARI; digərində isə Əziz xan Tan rı ver dinin ANLADIĞI və ANLATDIĞI “gizlinlər, sirlər” öz ək sini tapmışdır. ÖN SÖZ DÜŞÜNƏN VƏ DÜŞÜNDÜRƏN KİTAB Т Ü R K O L O G İ YA M I Z I N A F A D Q U R B A N O V U 6 Monoqrafik səciyyəli bu əsər eyni zamanda aka de mik Afad Qurbanovun timsalında müxtəlif insanların dü şüncələrini vəh dət halında birləşdirən və onların ara sın da sıx ünsiyyət ya radan mənəvi körpüyə də bənzəyir. Xü susi zövqlə yazılmış əsər də əsas xarakterik cizginüans lar se çil mək üçün qara şrift lər lə verilmiş dir. Təbii ki, biz də mü əllifin müəyyənləşdirdiyi dəstxəttə eynilə riayət et məli olduq. Ustadımı xatırlayarkən... Adətən, deyirlər, şəxsiyyəti valideyn, ruhu isə müəl lim tər biyə edir... Əzizxan müəllim ruhən bağlı olduğu us ta dını – akade mik Afad Qurbanovu xatırlayaraq belə mü raciət edir: “... Əlimə qələm alıb adi bir yazını yazmaq is tə yəndə, sevincli anlarımda, şad günlərimdə və daha çox problemlərlə üzləşəndə – mürəkkəb situasiyalara, çətinliyə düşəndə Sizi düşünür, sanki ruhunuzla danışır, fikir müba diləsi aparır, tövsiyələrinizi eşi dir və hər dəfə də uğur qa za nıram... Bu ru ha köklənərək hərəkət edirəm”. Müəllifin ustadına müraciəti, bir növ, səmimi etirafı xatır ladır. Çünki insanları etiraflar qədər heç nə birbiri nə bağ laya bil məz. Nə vaxtsa, özünə arxa və dayaq bil di yin, mənəvi kömə yi nə, müdrik tövsiyəsinə ehtiyac duyduğun insandan əbədi ay rı la san. Bax, onda bu ayrılıq ağ rısı dəh şət li olur. Sənin iç dün ya na mə nəvi əzab verər, şamtək əri dər, zamanzaman göynədər. Afad müəllimlə ilk tanışlıq... Müəllif akademik Afad Qurbanovun bədii portretini özü nə məx sus cizgilərlə təsvir edir: “... onun müəl lim liyi və alimliyi yox, görkəmi, boybuxunu barədə düşünməli ol dum, enlikürəkli, uca boylu, pəhləvan cüssəli bu kişi – qə dim oğuz kişilərini xatırladır dı.” Güclü adamlar hə mişə sa də olur, – de yirlər. Şəxsən akademik Afad müəllimi görən bir şəxs kimi onu da əla və edim ki, həmişə fi kirli görünən, az da Т Ü R K O L O G İ YA M I Z I N A F A D Q U R B A N O V U 7 nışan, hayküylü, mü naqişəli yığıncaqlarda səbirli və təm kinli olmağa üstünlük ve rən bu görkəmli alim və müəl limin özünəməxsus zəngin mə nəvi aləmi, səliqəli geyimi çoxlarını heyran qoyardı. Əsərin həmin yarımbölümündə Afad müəllimin atası haq qın da da məlumat verilmişdir. Bu məlumatdan aydın olur ki, Afad müəllimin atası Məhəmməd kişi keçmiş Azər bay can Xalq Cüm huriyyətinin əsgəri olub. Hətta Cüm hu riy yət ge neralı S.Meh man darov Məhəmməd kişiyə xidmət lə rinə görə qını qızıldan olan qı lınc da bağışlayıb. Lakin nankor, xoflu qonşumuzun, hə mişə ol duğu kimi, ən çox qorx duğu Azərbaycan türklərinin silahlanma sı dır. Məhz bu məkrlə Afad müəllimin ata yurdunda (Qər bi Azər bay ca nın, Kalinino rayonunun, Qızıl Şə fəq kəndi) ax tarış apa rılmış, hə min qılıncı yerli Dövlət Təh lü kə sizlik Komi tə sinin əməkdaşları sındırmış, qınını isə öz ləri ilə apar mışlar... İllər ötdü, hərbiçi Məhəmmədin oğlu Afad Qurbanov iste dadlı bir tədqiqatçı kimi yetişdi, tanındı, yüksəldi, nə ha yət, dilçi lik elmimizin zirvəsində qərar tutdu. Hətta Afad Qurbanov öz us tadı dəmirçi oğlu Ə.Dəmirçizadənin əldə etdiyi titul, rütbə və və zifələrdən də yüksəkliklərdə mövqe qa zandı. Professor Ə.Də mirçizadə kimi Azərbay can SSR Elmlər Akademiyasının müxbir üzvü, filologiya elmləri doktoru, respublikanın Əmək dar elm xa dimi, res pub li ka nın Dövlət mükafatı laureatı oldu, hətta millət və kili də se çildi. Əsər müəllifi haqlı olaraq qeyd edir ki, həmkarları, tə lə bə ləri, hətta doğmaları da onu məhz belə çağırırdı: Afad mü əllim! Yadımdadır, tələbə vaxtı (ADPUnun tələbəsi) hər yay tə tili Ba kıdan kəndə qayıdanda yaşlı müəllimlərim, ələlxüsus da Afad Qurbanovun sinif yoldaşı olmuş Əmir müəllimin ilk su alı belə olardı: “Bizim Afad necədir? Yəqin ki, yaşlaşıb? Gö rür sən mi?..” Bizim Afad! Bu ad bizim mahalın qüruru, iftixarı, fəx ri idi. Bu mahalın adamları – kiçikdənböyüyə qədər şəx sən ta nı yan da, Yüklə 24,91 Mb. Dostları ilə paylaş:
|