Ağa Musa Nağıyev haqqında əlavə məlumatlar
Yüklə 257,86 Kb. Pdf görüntüsü
|
177 MİLYONЧU NAЬIYEVİN VЯRЯSЯSİ FЯRЯC NAЬI KİMİ TANINMIШDI SSRĠ -nin və Azərbaycanın Xalq Artisti, rejissor Adil İs- gəndərovun Dövlət Dram Teatrında fəaliyyəti dövründə - teatrın xadimləri sırasında Fərəc Nağıyevin adına tez-tez rast gəlmək olurdu. O, 1903-cü ilin dekabr ayında Bakının Biəcəri kəndində dünyaya göz açıb, taleyinə milyonçu Ağa Musa Nağıyevin vərəsəsi olmaq yazıldı. Məhz bu tale onun incəsənət aləmində fəaliyyətinin kölgədə qalmasına səbəb olacaq. Müdhiş illər Nağıyev soyadına görə sürgün olan Fərəc Na- ğıyev yeni ailə qurmuş həyat yoldaşı ilə birlikdə 1929-cu ildə Bakını tərk edərək, məskunlaşdığı yerlərdə - Orta Asiya, Dağıs- tan və Azərbaycanın ucqar rayonlarında teatrların təşkilində, təbliğində və elcə də sənətkarların püxtələşməsində böyük rol oynayır. O, aktyor, rejissor, rəssam və bədii rəhbər kimi çalışdığı teatrlarda gənc istedadların aşkar olmasına əməyini əsirgəmir. Savadsızlığın hökm sürdüyü bir dövrdə, manelərdən çəkin- mədən texnikumda təhsil alan Fərəc aktyor, rejissor və rəssam ixtisaslarına yiyələnmişdir. Bu gün onun düşüncələrini aydınlaşdırmaq, haqqında danış- maq nə qədər çətin olsa da, bir o qədər də fərəhlidir. Deyirlər ki, övladdan pay olmaz! Amma... Bakının 11 milyonçusundan birincisi olan Ağa Musa Nağı- yevin qardaşı Ağa Əli beşinci övladının həyata gəlisini gözlə- yirdi. 178 Qız həsrətində olan Ağa Əlinin yenidən oğlan arzulamasına səbəb də elə bu idi ki, o, qardaşına İsmayıl əvəzi övlad pay ver- məyi qərara almışdı. Ağa Musa yeni doğulmuş uşağın adını kədərdən sonra gələn sevinc mənasını verən - Fərəc qoyur. Tanrı bu sevinci yaşamaq üçün Ağa Musaya 16 il ömür vəfa edir. Fərəc kiçik yaşlarından teatra həvəs göstərir. Ağa Musa onun incəsənətə meyilli olmasının qarşısını almır, əksinə onu al- qışlayır. 18 yaşından sırf səhnə fəaliyyətinə başlayan Fərəc özünü aktyor kimi “Tənqid-Təbliğ” teatrında sınayır. Bakı Türk İşçi teatrının səhnəsində isə “Küləklər şəhəri”ndə - Aşıq, “Yanğın”- da – İvan Vasilyeviç rollarını oynayır. Rejissorluq fəaliyyətində ilk işi “Qana qan” və “Qanlı səhra” tamaşaları olur. Dövrün təz- yiqi onu təxəllüs götürməyə vadar edir. Fərəc Nağı özünü ədəbiyyat sahəsində də tanıtmışdı. Vaxt taparkən o, şeir yazmaqla məşğul olurdu. Sayı 200-ə çatmış: “Yuriy”, “Qazı”, “Kasıb və Tanrı” kimi nəzirələrin, eləcə də “Ehtiyatlı ol”, “Vaz keçsin”, “Meyxana”, “Seçki” və bir sıra satirik şeirlərin müəllifi olub. Əvvəllər atamız güzgünün qarşısında roldan rola girdikcə anam qorxu hissləri keçirirmiş, onun əsəb xəstəliyinə tutuldu- ğunu düşünürmüş. Aşqabad və Şəki Dram teatrlarında o, rejissorluq fəaliyyətini davam etdirir. Dağıstan Dram teatrında təbliğat və təşviqat işlərini aparmaqla bərabər, bu teatrda rejissor, aktyor və tərti- batçı rəssam vəzifələrini də icra edir. O, 1939-cu ildə Dərbənd Xalq teatrının yaranmasına nail olur. Sonradan həmin teatrın direktoru təyin olunur. 179 Fərəc, Bakıda Xətai və Əbilov adına mədəniyyət evində də bədii rəhbər və rejissor kimi çalışır. O, özünü estrada səhnəsində də sınaqdan keçirir. Satira janrında işləməsi, sonralar onun masa bəyi kimi təsdiqlənməsində böyük rol oynayır. Fərəc qədim xalq meydan oyunlarına ikinci nəfəs verir. Yazdığı 70 səhifəlik “Qaravəlli” ssenarisinin Mərkəzi Komitə tərəfindən təsdiqlənməsinə də öz gücü ilə nail olur. Və Xalq yaradıcılıq mədəniyyət evinin “Qaravəlli” teatrı adlandırılma- sına böyük qüvvə sərf edir. Fərəc Nağıyevin yaradıcılığına nəzər saldıqca düşünürəm ki, o, bir inqilab olub sənət aləmində. O bunu bildiyindən deyirdi: mənim qədrimi öləndən sonra biləcəklər. - Təəssüflər olsun ki, bu günədək zər qədrini bilən bir zərgar tapılmayıb... “Aşıq Qərib”, “Əsli və Kərəm”, “Sevil”, “Aydın” tamaşa- larına eskizləri hazırlayan Fərəc Nağıya Dövlət Dram Teatrının rejissoru Adil İskəndərovun təklifi ilə “Xırs quldurbasan” tama- şasına epiloq və proloqu şeirlə yazmaq da həvalə olmuşdu. Son- radan “Spartak” əsərinə ssenari yazması onu bir qədər də məş- hurlaşdırır. “Mehman”, “Səhər”, “Kəndlilər” filmlərində rol alan Fərəci “Məşədi İbad” filmində (Məşədini – bəyi geyindirən rolunda) görənlər bilirdilər ki, rejissorun məqsədi onun tikiş tikmək bacarığını göstərmək olub. Fərəc Nağı sənətin fədaisi olmağla bərabər, səhnənin fəh- ləsinə belə çevrilməyi qəbahət hesab etmirdi. Afişaların, dəvətnamələrin, səhnə quruluşunun hazırlanma- sında Fərəcin əməyi unudulmazdır. Ola bilər bu çoxlarında təəccüb oyatsın, amma Fərəci tanı- yanlar bunların şahididir. 180 Həyatda olduğu kimi ailədə də rolu çox böyük olub. Ata kimi nə qədər hökümlü idisə, bir o qədər də mülayim, həyat yol- daşı kimi nə qədər diqqət tələb edirdisə, bir o qədər də nəvazişli, baba sevgisi sonsuz idi. Qızları ilə dost kimi, oğul övladları ilə isə çox ciddi rəftar edərdi. Fərəc Nağıyev yaşasaydı, bu il 106 yaşı tamam olacaqdı. O, gözəl ata olmaqla bərabər qəlbimdə hər zaman əvəzedil- məz insan kimi yaşayır. Kağız üzərində onun həyatından qeyd- lər etdikcə düşünürəm ki, bu gün də onun qayğısına, nəvazi- Ģinə nə qədər ehtiyacım var. Əyər sağ olsaydılar, Ağa Musa babamın və atamın etdiklə- rini aşkarladığıma görə hər ikisi deyərdi: “Sağ ol, mənim qeyrətli qızım!” Yüklə 257,86 Kb. Dostları ilə paylaş:
|