Ağayar Şükürov
Yüklə 0,72 Mb. Pdf görüntüsü
|
www.kitabxana.net – Milli Virtual Kitabxana 51 xüsusilə həqiqi ziyalılardan yaşı neçə olursa olsun, heç eşitmədiyiniz Stalin tərifləri də beləliklə başlamış olur. Lenin bu mənada daha şanslıdır və hələ də böyük miqyasda öz hörmətini qoruyub saxlayır. Ən azı keçmişin günahları üçün Lenini söyənlərə rast gəlmək çətindir. Ona olan hörmətin hələ də davam etməsinin əsl səbəbi Leninin ölümü ilə bağlıdır. Lenin 17 oktyabr inqilabından bir müddət sonra xəstələnmiş və inqilab tam başa çatmadan vəfat etmişdir. “O yaxşı işlər görəcəkdi, ancaq ömür vəfa etmədi” düşüncəsi ilə onun adına olan marağın davam etməsinin əsl səbəbidir. Buna baxmayaraq, keçmiş sovet ərazisində olduğu kimi, Türkistanda da Leninin heykəlini götürmək çətin olmayıb. Hər sovet şəhərinin ana meydanlarını dolduran böyük Lenin heykəllərinin çoxunu sovetlərin dağılması ilə birlikdə adətən dəyişmənin simvolu halına gələrək ardıcıl ortadan qaldırılmışdır. Lakin bu bütün şəhərlərdə belə deyildir. Məsələn, Qırğızıstan Respublikasının paytaxtı Bişkekdə hələ də Leninin böyük bir heykəli şəhərin əsas meydanında dayanıb. Türkistanda isə keçmiş Kommunist Partiyasının binası qarşısında, şəhərin ana meydanlarının birində müstəqillikdən sonrakı 6 ildə varlığını davam etdirmişdir. Müstəqillikdən sonrakı illərdə Türk-Qazax Xoca Əhməd Yesəvi Universitetinin rektorluq binası olan bu yerdə işləyən Türkiyəli məmurlar da 3 il ərzində səhər işə gələrkən Lenin tərəfindən qarşılanmış və axşam yenə də onun tərəfindən yola salınmışdır. Altı metr hündürlüyü və postamenti ilə birlikdə səkkiz metr ucalığında olan bu heykəli sökmək üçün Türkistanın o zamankı icra başçısı gizli halda gecə əməliyyatı hazırlamaq məcburiyyətində qalmışdır. Sovetlərin dağıldığı illərdə böyük sevinc nümayişi ilə Bakıda dağıdılan Lenin heykəllərinin əksinə Türkistanda heykəl xalqdan gizli şəkildə yoxa çıxarılır. Lenin heykəlinə bu dərəcə gizli əməliyyat hazırlayan icra başçısı xalqa bildirmədən hərəkət etməsində nə qədər haqlı olduğunu çox keçmədən anlayır. Heykəli götürdüyü gün günorta olmamış xalqı təmsil edən yaşlılardan ibarət bir heyət icra başçısı ilə görüşə gələrək “Leninin heykəlinə nə oldu?” soruşurlar. İcra başçısı qocalarla birlikdə bu heykəli götürməyin nə qədər yanlış bir iş olduğunu, bunu edən ədəbsizləri mütləq tapıb cəzalandıracağına və heykəli mütləq taparaq yenidən bərpa edəcəyinə söz verərək qocaları yola salır. Beləliklə, heykəl də götürülmüş olur. www.kitabxana.net – Milli Virtual Kitabxana 52 Nəzəriyyəçi və praktik həyatda olanlarla həqiqətən əlaqəsi olmayan Marks və Engelsin heykəlləri üçün isə Lenin heykəlindən sonra daha dörd il gözləmək lazım gəlmişdir. Heykəlləri bir kənara qoyaraq təkrar stansiya binasına dönmüş olsaq, burası ana giriş, yolçu gözləmə və restoran olmaq üzrə təxminən bir-birinə bərabər böyüklükdə üç salondan ibarətdir. Şəhərə baxan hissəsində bina önündə yolçu gözləyən bir neçə taksi sürücüsündən başqa adama rastlamaq olmur. Lakin əsas salonda hər zaman adamların sayı çox olur. Müxtəlif şəhərlərə gedə bilmək üçün bilet almağa gələnlər, qatar vaxtlarını soruşanlar olduğu kimi, ayaqüstü bilet satanlar bu salonda sıxlıq yaradırlar. Lakin əsl sıxlıq binanın dəmir yollarına baxan tərəfindədir. Geniş və hündür qapıdan sanki başqa bir aləmə çıxırsan. Digər qapıdakı sakitliyin əksinə bu tərəfdə həyəcanla çoxlu sayda insanlar gözləyir: yolçu qarşılamağa gələn Türkistanlılar, səfərə çıxanları yola salanlar, gələn qatarda bir-iki stansiya quru yemiş, mövsümə uyğun alma və başqa meyvələr satmaq niyyəti ilə gözləyən satıcılar, yük daşıyanlar, stansiya xidmətçiləri, kimi gəzərək, kimisi də divar diblərində kürəklərini divara söykəyib gözləyirlər. Bir-birinə paralel olan on iki dəmir relsin parıldayan üst səthlərinin xaricində illərdən yığılıb qalan yağlardan qaralan zəmin və bütün bunların üzərindən keçən uzun dəmir üst keçid bu hissənin soyuq görüntüsünü tamamilə artırır. Bura səhranın ortasında öz halında həyat mübarizəsi aparan Türkistan şəhərinin ümumi atmosferindən fərqli bir yerdir. Bu dəmir relslər üzərindən Qazaxıstan dəmir yoluna aid qatarlarla bərabər rus və Özbək qatarları da keçirlər. Varlı yolçular Qazaxıstan ekspressinə üstünlük verirlər. Digər Atrau və Alatav ekspreslərinə görə yolçu daşıma haqqı bir az baha olsa da SP adlanan xüsusi vaqonları və digər hissələri olduqca təmiz və etibarlıdır. SP vaqonlar iki nəfərlik otaqlara bölünmüşdür və bu vaqonlarda yolçuların gecələr rahat yatması üçün verilən yataq dəstləri daha təmiz və yenidirlər. Həyat yoldaşları ilə birlikdə bu otaqları tutanlar adətən öz yataq dəstlərini istifadə etməyə üstünlük verirlər. Bundan başqa, bu vaqonlara səyyar satıcıların girməsi də digərlərinə nisbətən daha çətindir. Normal vaqonlarda yolçuluq bir az cəsarət və mübarizə gücü tələb edir. Geniş arakəsmələrlə bölünmüş böyük bir salonu xatırladan www.kitabxana.net – Milli Virtual Kitabxana 53 bu vaqonlarda yolçular arasında içki içənlərin üstünlük təşkil etməsi nə demək istədiyimizi aydınlaşdırır. Uzun yolçuluqların məşəqqətini azaltmaq istəyən bəzi yolçular içki içməklə vaxtı öldürürlər. Hətta yolçuluğa tədarüksüz çıxanlar üçün stansiyalarda vaqonlara minən səyyar satıcılar əllərindəki pivə qabları ilə xidmət göstərirlər. İstər SP, istərsə də normal vaqonlarda yolçuların can və malları konduktorlara əmanətdir. Tünd göy rəngdə uniformaların içində qadınlı-kişili bu xidmətçilər özlərindən razı halda yolçuların arasında gəzişir, əmredici səs tonları ilə nizam-intizam yaratmağa çalışırlar. Sovetlərin dağılmasından sonrakı xaos içərisində ən yaxşı işləyən sistem dəmiryolu daşımalarıdır. Təyyarələrin vaxtında uçmaması, hətta, səfərlərin ləğv edilməsi adi hal olsa da, qatarların hərəkətində bu cür hallara çox az təsadüf olunur. Xüsusilə ekspreslər vaxtında stansiyaya gəlirlər. Yüklə 0,72 Mb. Dostları ilə paylaş:
|