Ağayev yusiF ƏHMƏdov səbuhi İstiqlal Yürüşü
Yüklə 5,04 Kb. Pdf görüntüsü
|
17 iyun - Qırmızı Ordunun Müsüslü istiqamətində başladığı hücum Müsəlman Korpusu və azərbaycanlı könüllülər tərəfindən dayandırıldı. 18 iyun - vəziyyəti dərhal dəyişmək məqsədi ilə 10-cu türk piyada alayı Qaraməryəm istiqamətində hücuma keçdi, lakin məğlub edilərək itkilər verdi. Qırmızı Ordunun Müsüslü istiqamətində növbəti hücumunu Müsəlman Korpusu və Azərbaycan könüllüləri dayandırdı. Göyçay Kürdəmir, Şamaxı ətrafında erməni kəndlərinə bolşeviklər tərəfindən silah paylandı, dəstələr təşkil edildi. 18-22 iyun - QİO tərəfindən arxa cəbhədə erməni kəndlilərindən ibarət silahlı dəstələrin tərksilahı, sursat və qüvvələrin toplanması, çoxsaylı Azərbaycan könüllü bölüklərinin təşkili həyata keçirildi. 21 iyun - 5-ci Qafqaz piyada firqəsinin komandanlığı döyüşən hissələrdə sursatın tükənməsi haqqında raport verdi. 22 iyun - Bakıda Salyan qışlaları (kazarmaları) ərazisində alman təyyarəsi yerə endi. Pilot və Bakıda saxlanılan alman əsirlərinin qiyamını hazırlamaq üçün göndərilən zabit əsir alındı. 24 iyun - Azərbaycanı ələ keçirmək üçün Almaniya Gürcüstanda yerləşdirdiyi qoşunları Azərbaycanın Qazax və Zaqatala bölgələrinə yeritməyə hazırlaşırdı. Vehib paşa Azərbaycan ərazisinə yeridilən istənilən qoşunun məhv edilməsi barəsində əmr verdi. Kiçik toqquşmalardan sonra almanlar öz planlarından əl çəkdilər. 26 iyun - Azərbaycan hökumətinin qərarı ilə Müsəlman Korpusunun adı dəyişdirilərək Xüsusi Azərbaycan Korpusu qoyuldu. Bu gün Azərbaycan Silahlı Qüvvələrinin yaradılması günü hesab edilir. 27 iyun - 5-ci Qafqaz piyada firqəsi Xüsusi Azərbaycan Korpusuna tabe edildi. Müsüslü ətrafında cəmləşdirilmiş türk və Azərbaycan hərbi hissələri Müsüslü dəstəsi adı altında birləşdirildi və komandanlıq Həbib bəy Səlimova tapşırıldı. 27 iyun - Qırmızı Ordu hücuma başladı, 8 saatlıq döyüş nəticəsində hücumun qarşısı alındı. QİO hissələri əks-hücuma başladı; Salyan bölgəsində Qırmızı Ordu Surra-Qarabucaq kəndləri istiqamətində hücuma keçdi. 28 iyun - Salyan bölgəsində N.Ramazanovun dəstəsinin səyləri nəticəsində Qırmızı Ordu hissələrinin Surra-Qarabucaq kəndləri istiqamətində hücumunun qarşısı alınaraq əks-hücum təşkil edildi. 29 iyun - QİO hücuma keçərək Qaraməryəm kəndini azad etdi. 30 iyun - Qırmızı Ordu Göyçay istiqamətində əks-hücuma keçdi. Bakıda 1893-1897-ci il təvəllüdlü kişilərin hərbi mükəlləfiyyəti və 1900-1917-ci illərdə hərbi xidmətdə olmuş dənizçilərin səfərbərliyi elan edildi və onun əsasında dənizçi taboru yaradıldı. 1 iyul - Qırmızı Ordunun hücum cəhdlərinin qarşısı alındı. 2 iyul - Salyan bölgəsində Qırmızı Ordu hissələri məğlub olub geri çəkilməyə başladı. L.Biçeraxov öz dəstəsi ilə Göyçay ətrafına gələrək Qırmızı Orduya qoşuldu. Ġyulun əvvəlləri - cəbhədə vəziyyətin kəskinləşməsi nəticəsində bolşeviklərin əlavə hissələri və Bakı qırmızı təlimatçılar məktəbinin şəxsi heyəti cəbhəyə göndərildi. 1-4 iyul - Qəbələ istiqamətində erməni kəndlərinin dəstələri dağıdıldı, əhali tərksilah edildi. Hakimiyyətə gələn yeni Osmanlı sultanı IV Vahidəddin teleqram göndərərək Nuru paşa və onun tabeçiliyində olan qoşunların səylərini dəstəklədiyini bildirdi. 5 iyul - Qafqaz İslam Ordusu Ağsu-Kürdəmir istiqamətində hücuma başladı. 6 iyul - L.Biçeraxov Bakı Soveti qoşunlarının komandanı təyin edildi. QİO Müsüslü istiqamətindən hücuma başladı. 8 iyul - Kürdəmir uğrunda ağır döyüşlər başladı. Döyüşlər iyulun 13-də QİO-nun qələbəsi və Kürdəmirin azad edilməsi ilə nəticələndi. Salyan istiqamətində də uğurlar əldə edildi. 14 iyul - QİO Kərrar d/yolu stansiyasını azad etdi. 16 iyul - QİO-nun qoşunları iki qrupa ayrıldı. Şimal qrupu Osman bəyin, Cənub qrupu H.Səlimovun rəhbərliyi ilə Bakı istiqamətində hücum təşkil etməli idilər. Salyan istiqamətindəki uğurlar nəticəsində Kür çayının mənsəbi tam azad edildi. 19 iyul - Q.Petrovun dəstəsi Rusiyadan Bakıya gəldi və dərhal cəbhəyə göndərildi. Q.Petrov Bakı rayonunun hərbi komissarı təyin edildi. QİO-nun Şimal qrupu Şamaxı istiqamətində hücuma keçdi, Cənub qrupu isə yayındırıcı döyüşlər apardı. 20 iyul - Şamaxı istiqamətində ağır döyüşlər baş verdi. 21iyul - QİO-nun Cənub qrupu Sığırlı və Padar d/yolu stansiyalarını azad etdi. 22 iyul - L.Biçeraxov Həbib bəy Səlimovun başçılıq etdiyi Cənub qrupundan ağır zərbələr alaraq geri çəkilməyə başladı. O, Bakı Sovetinin ittihamları ilə üzləşdiyindən komandanlığı Avetisova təhvil verdi. QİO- nun Şimal qrupu Mərəzəni azad etdi. 24-27 iyul - Azərbaycan, Gürcüstan və Osmanlı dövlətləri "Batum arasında petrol (neft) mübadiləsi haqqında itilafnamə"ni imzaladı. 25 iyul - Sovet Rusiyası Almaniyaya nota verərək QİO-nun hücumunun qarşısını almağı tələb etdi. Ġyulun sonları - Qırmızı Orduya əlavə mükəlləfiyyət elan olundu, bu dəfə 1883-1892-ci il təvəllüdlü kişilər orduya çağırıldı. 22 26 iyul - QİO-nun qoşunları Hacıqabulu azad etdi. Bakı Soveti İcraiyyə Komitəsinin qərarı çap edildi: L.Biçeraxovun dəstəsi Qırmızı Orduya tabe edilir, şəhərdə hərbi vəziyyət elan olunurdu. 27 iyul - QİO-nun Cənub qrupu Qarasu kəndini azad etməklə hücumu genişləndirdi. Qırmızı Ordu Pirsaat d/yolu stansiyası ətrafında mövqelər tutmağa çalışırdı. 28 iyul - Cəngi yaxınlığındakı mövqelər uğrunda tərəflər hücuma keçdi. Qırmızı Ordu geri çəkilməyə başladı. Döyüşlərdə böyük itkilər verən bolşevik-erməni qoşunlarına Bakı və ətraf rayonlarda 1885-1892-ci illər təvəllüdlü kişilərin səfərbərliyi elan edildi. Onlar üçün hərbi xidmətin 6 ay olacağı bildirildi. 29 iyul - Almaniya nümayəndələri QİO-nun hücumunun qarşısının alınacağı barəsində Sovet Rusiyasına vəd verdilər. 29-30 iyul - QİO-nun qoşunları Sumqayıt və Xırdalana çatdılar; Biçeraxov öz dəstəsi ilə cəbhəni tərk etdi; Bakıda iyulun 30-dan 31-nə keçən gecə daşnak partiya liderləri və bolşevik dəstələrinin rəhbərləri müşavirə keçirərək cəbhəyə 3000 erməni göndəriləcəyi barədə qərar qəbul etdilər. 31 iyul - ağır döyüşlər nəticəsində QİO-nun Şimal qrupu Corat və ətraf təpələri tutdu, Cənub qrupu isə Nəvai və Ağbulaq d/yolu stansiyalarını azad etdi. QİO-nun komandanlığı Qırmızı Ordu komandanlığına yeni 23 Yüklə 5,04 Kb. Dostları ilə paylaş:
|