Agjencia për mbrojtjen e mjedisit të kosovëS



Yüklə 2,16 Mb.
Pdf görüntüsü
səhifə7/57
tarix06.05.2018
ölçüsü2,16 Mb.
#41810
1   2   3   4   5   6   7   8   9   10   ...   57

Plani Hapësinor për Parkun Kombëtar “Bjeshkët e Nemuna”  

       


Instituti për Planifikim Hapësinor      

 

 



13 

1.2. MJEDISI DHE SHFRYTËZIMI I TOKËS  

 

 



 

 

 



 

Gjendja në Park sa i përket ajrit dhe ujit nuk është e keqe, ndërkaq kur 

flitet për tokën, aty ka degradim që shprehet në formën e prerjes ilegale të 

pyjeve;


 

Në kuadër të zonave alpike dhe subalpike të parkut janë prezente 33 lloje 

bimore endemike, 6 subendemike, 128 lloje endemike të Ballkanit;

 

Në park jetojnë 8 lloje të peshqëve, 13 të ujëtoksorëve, 10 të zvarranikëve, 



148 lloje të shpezëve, 37 të gjitarëve dhe 129 lloje të fluturave;

 

Në pjesën e poshtme të parkut shtrihen pyjet e dushkut dhe ahut, në 



pjesën e epërme janë pyjet me halorë si pyjet e rrobullit dhe arnenit, kurse 

në lartësitë më të mëdha shtrihet vegjetacioni i kullosave; 

Karakteristikat gjeomorfologjike kryesore janë: Gurra e Drinit të  Bardhë, 

Kanjoni i Grykës së Rugoves, Maja e Gjeravices , cirqet malore etj;

 

Parku ka një klimë tipike malore me verëra të freskëta e te nxehta dhe 



dimra te ftohtë e me reshje të mëdha bore. Temperatura mesatare vjetore 

është 10.2°C. Karakterizohet me numër te madh të ditëve me reshje (mbi 

130 ditë);

 

Parku është i pasur me ujra rrjedhëse sipërfaqsore me nje sasi mesatare 



vjetore 30m³/s. Karakteristike janë burimet: Gurra e Radavcit (1900-6500 

l/s), Vrella–Istog(1400-4500l/s), Vrella-Vrellë(1800-2000l/s) etj;

 

Eshtë  zonë  me erozion të  lartë ku rreth 84% të siperfaqes është nën 



ndikimin e erozionit të lartë dhe shumë të lartë;

 

Seizmika: V-VII shkallë të merkalit.



 

Sipërfaqja e Parkut është 63028ha. Në të, pyjet e përbëjnë strukturën 

hapësinore më të madhe me 45166ha (71.66%), ndërsa struktura 

hapësinore, e dytë për nga madhësia, është kullosa me 15520ha (24.62%). 

Strukturat tjera hapësinore janë më të vogla, siç janë shkrepat (hapësirat e 

zhveshura) me 1883ha (2.99%), vendbanimet me 438ha (0.70%), guroret 

9ha (0.01%) dhe liqenet me 9ha (0.01%).

 

 



1.2.1. Biodiversiteti       

Teritori i parkut përbëhet prej pjesëve të begatshme të cilat përmbajnë 

vlera natyrore e të krijuara dhe që janë të pasura me biodiversitet shumë 

të zhvilluar e të rëndësishëm në aspektin shkencor, arsimor, kulturor, 

estetik dhe turistik-rekrativ. Në kuadër të tij dallojmë zona dhe objekte 

natyrore të cilat gëzojnë statusin e mbrojtjes. Ato janë paraqitur në 

tabelën në vijim. 

 

 

 

→ Zonat dhe objektet e mbrojtura në territorin e Parkut 

   


 

→ Mjedisi në Park 

 

 

 

1.2.1.1. Flora 

Sa i përket florës, Parku Kombëtar “Bjeshkët e Nemuna” karakterizohet 

me praninë e 1000 llojeve bimore relikte, endemorelikte dhe endemike 

autoktone të Ballkanit dhe Europës, pa përfshirë myshqet, likenet dhe 

kërpudhat.  Në kuadër të zonave alpike dhe subalpike janë prezente 33 

lloje endemike, 6 subendemike, 128 lloje endemike të Ballkanit, me vlerë 

shkencore, ekonomike dhe mjekësore. Derisa 26 lloje janë dominante, 

lloje endemike të Kosovës brenda parkut janë 11. Llojet endemike të 

Ballkanit janë 18. Bazuar në Librin e Kuq të Florës Vaskulare të Republikës 

së Kosovës, 126 lloje janë të rrezikuara nga zhdukja kurse 6 lloje janë në 

Listen e kuqe Europiane të UNESCO - New York, 1991. 

         

Zona/ 


objekti 

Sipërfaqj

a në ha 

Viti i 


vënies  

nën 


mbrojtje 

Rëndësia e 

mbrojtjes 

Kategoria 

Maja e 

Ropsit 


25 

1955 


nr.277/

55 


Rëndësi botanike 

me llojet e rujatur 

të molikës, bredhit, 

pishës dhe ahut 

Rezervat bimor  

Kozhnjari  161 

1955 nr. 

337/58 


Rezervat faunistike, 

rezervat ku jeton 

dhia e egër 

(Rupicapra 

rupicapra) 

Rezervat shtazor  

Malet e 

Prilepit 

0.92 

1963 nr. 



05-

6/9/63 


Rëndësi botanike, 

përbërje e paster e 

panjës malore 

(Acer heildreichii) 

Rezervat bimor  

Gubavci 


38 

1959 


 

Rëndësi botanike, 

jeton lloji endemo-

relikt boshtra 

(Forsythia 

europeae) 

Rezervat bimor  

Gryka e 


Rugovës 

4301 


1988 

Rëndësi gjologjike, 

hidrologjike, 

peisazhore, 

speleologjike, 

botanike 

Monument 

natyre  


Burimi i 

Drinit të 

Bardhë 

dhe 


shpella e 

Radavcit 

89.94 

1983, 


GZK 

2/83 


Rëndësi 

hidrologjike, 

peisazhore, 

gjeologjike, 

speleologjike 

Monument 

natyre  



Plani Hapësinor për Parkun Kombëtar “Bjeshkët e Nemuna”  

       


Instituti për Planifikim Hapësinor      

 

 



14 

  

→ Mëlaka bullgare-Geum gulgaricum    

 

     



→ Sanza - Gentaina lutea 

 

1.2.1.2. Fauna  

Parku Kombëtar “Bjeshkët e Nemuna” karakterizohet me faunë të pasur 

me lloje endemike dhe relikte. Ajo përbëhët prej: 8 lloje të peshqëve, 13 

ujëtoksorë, 10 zvarranik, 148 shpezë, 37 gjitarë, të cilat janë paraqitur në 

grafikonin në vazhdim, si dhe 129 lloje të fluturave vetëm nga rendi 

Lepidoptera.  

 

 

 Përbërja e faunës së Bjeshkëve të Nemuna sipas numrit të llojeve 



                                                           

 

Deri më sot janë vrojtuar 148 lloje të shpezëve, por mendohet të ketë mbi 

200  lloje me rëndësi ndërkombëtare dhe për këtë arësye Bjeshkët e 

Nemuna janë evidentuar në listën ndërkombëtare IBA

4

Për familjet dhe llojet e ornitofaunës në Parkun Kombëtar “Bjeshkët e 



Nemuna” shih shtojcën 1  



                                                                                                                                              

                               

 

                                                                                                             

 

1.2.1.3. Vegjetacioni 

Klima dhe kushtet ekologjike në park kanë mundësuar ekzistencën e florës 

dhe vegjetacionit të begatshëm me prani të formave drunore, shkurre dhe 

barishtore, relikte, endemorelikte dhe endemike autoktone, të Ballkanit 

dhe Europës. Në aspektin e shtrirjes vertikale të vegjetacionit pjesën më të 

madhe në pjesën e poshtme e përfshinë vegjetacioni gjetherënës, në atë 

të epërme ai halor, ndërsa mbi kufirin e epërm pyjor gjendet edhe 

vegjetacioni i kullosave.

 

Në pyjet



 

gjethërënëse dominojnë Dushku 

(quercus) dhe Ahu (fagetum montanum), kurse prej halorve Bredhi (abies

 

alba), Hormoqi (picea abies), Rrobulli (pinus heldreichii) dhe Arneni i 



bardhë (pinus peuce).  

Vegjetacioni ka pësuar ndryshime gjatë procesit të zhvillimit historik të tij, 

kështu që të gjitha llojet bimore të cilat e mbijetuan periudhën e 

akullnajave së bashku me lloje të reja të krijuara pas diluviumit ndërtojnë 

fitocenoza të ndryshme dhe karakteristike. Këtu dallohen tre breza 

vegjetativ: 

1.

 

Brezi i ulët malor 



2.

 

Brezi i mesëm malor  



3.

 

Brezi i lartë malor 



 

                                                            

4

 Important Bird Area (Zonat e rëndësishme të zogjëve) 



                                       

→ Ahu – Fagetum montanum                                                           

 

Në kuadër të Bjeshkëve të Nemuna deri më tani janë konstatuar këto 



associacione: 

1.

 

Ass. Abieti – Fagetum moesiacae 

2.

 

Ass. Fagetum subalpinum scardo – pindicum 

3.

 

Ass. Picetum abietis bertisceum montanum 

4.

 

Ass. Picetum abietis bertisceum subalpinum 

5.

 

Ass. Wulfenio – Pinetum peucis 

6.

 

Ass. Pinetum peucis typicum 

7.

 

Ass. Pinetum heldreichii bertisceum 

8.

 

Ass. Wulfenio – Pinetum mugo 

9.

 

Ass. Bruckenthalio – Juniperetum 

10.

 

Ass. Nardetum subalpinum montenegrinum

 

11.

 

Ass. Salicetum herbaceae balcanicum 

12.

 

Ass. Pinguiculo – Narthecium scardici 

13.

 

Ass. Carici Crepidetum dinaricae 

14.

 

Ass. Festucetum albanicae   

15.

 

Ass. Senecio – Rumicetum alpini 

 

Radhitja vertikale e bashkësive pyjore  

Vegjetacioni pyjor brenda teritorit të parkut mund të vërehet qartë në 

profilin vertikal nëpërmes disa brezave të cilët ndërtojnë brezat e 

ekosistemeve me fitocenoza përkatëse karakteristike siç janë:  

Brezi i pyjeve të Dushkut 

Brezi i pyjeve të Ahut 

Brezi i pyjeve të përziera të Dushkut dhe Halorve 

Brezi i pyjeve të errëta Halore  

Brezi i pyjeve të Rrobullit dhe Arnenit  

Brezi shkurror me Pinus Mugo   

 

Brezi i pyjeve të Dushkut 

Përfshinë pjesën e poshtme me pyje termofile me lartësi mbidetare 800 

metra. Katin e drurëve e ndërtojnë llojet edifikatore si Qarri (quercus 

13 



10 

148 


37 

50 



100 

150 


200 

Pisces 


Amphibia 

Reptilia 

Aves 

Mammalia 




Yüklə 2,16 Mb.

Dostları ilə paylaş:
1   2   3   4   5   6   7   8   9   10   ...   57




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©genderi.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

    Ana səhifə