Akdenġz bölgesġ
Yüklə 222,82 Kb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Topraktutan (Beysun)
- Antalya Körfezini bütünüyle kuĢatan Antalya ilinin idari alanını uygunsuz bir biçimde bölerek hem il bütünlüğünü hem de
5 kesimde büyük ölçüde Kartal Dağlarını takip ederek Türkiye-Suriye sınırında sona erer.
Akdeniz bölgesinin Suriye ile olan sınırı, Hatay ilimizi kuĢatan Türkiye-Suriye devlet sınırına tekabül etmektedir. Bu sınır 1939 yılında Antakya Protokolü ve Ankara AndlaĢması hükümlerine göre çizilmiĢtir. Türkiye-Suriye sınırının toplam uzunluğu 877 km. olup, bu sınırın Hatay ili sınırına karĢılık gelen kısmı yaklaĢık 200 km.dir. Hatay ilinin Suriye ile olan sınırı, Kurt Dağı’nın (814 m.) batı yamaçlarından geçmektedir. Hassa-Reyhanlı doğusunda, kuzey-güney doğrultusunda uzanan sınır, Reyhanlı doğusundan Asi Irmağı’na kadar olan kısımda doğu-batı doğrultusunu kazanır. Bu kesimde ( Reyhanlı güneyinde ) ilk olarak Cilvegözü gümrük kapısı yer almaktadır. Asi Irmağı boyunca kuzey-güney doğrultusunda seyreden sınır, büyük kısmı Suriye’de kalan Ansariye Dağları’nın kuzey kesiminde (Akra Dağı’nda) zikzaklar oluĢturarak batıya yönelmektedir. Altınözü ilçesi güneyinde Karbeyaz gümrük kapısını geçtikten sonra zikzakların güneye doğru en fazla sokulanının içerisinde Türkiye’nin güneydeki uc noktasını oluĢturan Yayladağı ilçesine bağlı Topraktutan (Beysun) köyü yer almaktadır. Bu noktadan sonra batıya yönelen sınır, Yayladağı gümrük kapısına uğrayarak Akdeniz kıyısında Güvercinkaya mevkiinde son bulmaktadır.
6
7 Akdeniz bölgesi 1941 yılında Ankara’da toplanan I. Türk Coğrafya Kongresi tarafından Antalya ve Adana bölümleri olmak üzere iki alt coğrafi bölgeye ayrılmıĢtır. Eskiden bu iki bölümü ayıran coğrafi sınır, kıyıda Manavgat ile kuzeydoğuda Konya iline bağlı Bozkır kasabası kuzeyinden geçen ÇarĢamba Çayı (ġimdi Apa Barajı ) arasında çizilen bir çizgi ile belirtilmekteydi. Ancak, yaptığımız araĢtırmalar ve gözlemler bu sınırın iki coğrafi bölümü ayırmada isabetli bir özellik taĢımadığını ortaya koymuĢtur. Çünkü, bu sınır Antalya Körfezini bütünüyle kuĢatan Antalya ilinin idari alanını uygunsuz bir biçimde bölerek hem il bütünlüğünü hem de körfezin bütünlüğünü bozmaktadır. Aynı zamanda bu sınır, Batı Toroslar’ın doğu kanadını da orta kesimde biçimsiz bir Ģekilde ikiye bölerek jeomorfolojik bütünlüğü bozmaktadır. Bilindiği üzere, coğrafi bölge ve bölüm ayrımında aynı özelliklere sahip alanların bir araya getirilmesine özen gösterilmektedir. Oysa, burada bu özelliklere hiç dikkat edilmeyerek hem coğrafi bütünlük hem de idari bütünlük bozulmuĢtur. Adını Antalya ilimizden alan bu bölümün haklı olarak bütünüyle bu ilin topraklarını içine alması gerekmektedir. Bu durum aynı zamanda istatistik verilerin değerlendirilmesi sırasında da araĢtırıcılara kolaylık sağlamaktadır.
Bu nedenle Antalya ve Adana bölümleri arasındaki coğrafi sınır Ģuralardan geçirilmiĢtir: Akdeniz kıyısında Antalya ve Ġçel illerini idari alan olarak birbirinden ayıran il sınırıyla baĢlayan coğrafi bölüm sınırı, aynı zamanda doğal bir unsur olan Kalederan Çayı ile de çakıĢmaktadır. Kuzeye doğru çıktıkça Antalya-Karaman ; Konya-Karaman il sınırlarını izleyen bölüm sınırı Konya ilinin Güneysınır kasabası güneyinde Özyurt Dağı’nda sona erer. Bu haliyle coğrafi bölüm sınırı ana hatlarıyla doğal unsur olarak güneyde GazipaĢa-Anamur arasında yer alan Kalederan Çayı ile baĢlayıp TaĢeli Platosu’nun ve Orta Toroslar’ın batı kesimini güney-kuzey 8 doğrultusunda izleyerek Özyurt Dağı’na eriĢmektedir. Söz konusu bu sınırın batısında Antalya bölümü, doğusunda ise Adana bölümü yer almaktadır. AKDENĠZ BÖLGESĠNĠN BAġLICA ÖZELLĠKLERĠ VE KOMġU BÖLGELERLE KARġILAġTIRMASI
Bölgenin Akdeniz’e komĢu olması sebebiyle, kıyı kuĢağında 0-600 m. yükselti basamağında; dağlık saha içerisinde yer alan kuytu alanlarda ve vadi boylarında ise yüksekliğin 900 metreden fazla olmadığı yerlerde Akdeniz ikliminin karakteristik özelliklerini görmek mümkündür. 1941 Birinci Coğrafya kongresinde, Akdeniz ikliminin tam olarak görüldüğü alanlar ile karasallığın artmaya baĢladığı iç kuĢak aĢağıdaki haritada içi maviye boyanmıĢ kesik çizgilerle birbirinden ayrılmıĢtır.
KıĢları serin ve yağıĢlı, yazları kurak ve sıcak geçen iklim koĢulları nedeniyle belirttiğimiz bu alanlarda bitki hayatı kesintiye uğramadan devam etmektedir. Bu nedenle sadece maki topluluğu içindeki yayvan yapraklı bitkiler kıĢın yapraklarını dökerler. Maki topluluğu, iğne yapraklı Akdeniz ormanlarının (kızılçam ormanlarının) tahrip edilmesi sonucu ortaya çıkmıĢ bir bitki formasyonu olup, insanın içerisinde yürüyemediği sık ve gür, boyları 1-2 m. arasında değiĢen kısa boylu, bodur yapılı, yaz kuraklığına uyum sağlamıĢ ağaççıklardan ve çalılardan oluĢmaktadır. Kıyıdan 900 metrelere kadar olan alanda yayılan bu bitki topluluğunun arasında yer yer insan tahribinden arta kalan kızılçam adacıklarına rastlanmaktadır. Özellikle kıĢı sıcak geçen ortamlarda yayılma fırsatı bulan kızılçamların, Torosların güney yamaçlarında 1200-1500 metrelere kadar çıktığı gözlenmektedir. Kızılçamlar aynı yükselti basamağını yer yer meĢelerle paylaĢmaktadırlar. Bu metrenin üzerinde ise, kızılçamların yerini karaçamlar, göknarlar ve sedirler almaktadır. Sıcaklık ortalamalarının kıĢın bile sıfır derecenin üzerinde seyretmesi, bu bölgemizde sıcaklıktan hoĢlanan tarım ürünlerinin (turunçgiller, muz, zeytin, pamuk ve çeĢitli sebzelerin) yetiĢtirilmesine olanak sağlamıĢtır. Yaz mevsimindeki kuraklığı giderecek sulama yapıldığı takdirde bu bölgede birden fazla ürün alınabilmektedir. Orta Anadolu, Doğu Anadolu ve hatta Güneydoğu Anadolu bölgelerinde genelde yılda bir ürün alınırken ve monokültür tarzında bir tarımsal faaliyet yaygın iken, Yüklə 222,82 Kb. Dostları ilə paylaş:
|