Aktlar toplusu



Yüklə 3,38 Mb.
Pdf görüntüsü
səhifə4/48
tarix28.08.2018
ölçüsü3,38 Mb.
#64988
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   48

azlıqların dillərində həyata  keçirmənin  mümkünlüyünü  nəzərdə tutmaq;  yaxud

iii  texniki  və  peşə  təhsili  çərçivəsində  müvafiq  bölgə  dillərinin,  yaxud 

azlıqların  dillərinin  tədrisini  tədris  proqramının  tərkib  hissəsi  kimi  nəzərdə 

tutmaq; yaxud

iv  bu  Maddənin  i-iii  bəndlərində  nəzərdə  tutulan  tədbirlərdən  hər  hansı 

birini,  ən  azı,  bunları  istəyən,  yaxud  zəruri  halda  bunları  ailəsi  arzulayan  və 

sayiarı kifayət qədər olacaq şagirdlərə tətbiq etmək;

e) 


i  universitet  təhsilini  və  ali  təhsilin  digər  formalarının  bölgə  dillərində, 

yaxud  azlıqların  dillərində tədrisinin  mümkünlüyünü  nəzərdə tutmaq;  yaxud

ii  bu  dillərin  öyrənilməsini  universitet,  yaxud  başqa  ali  təhsilin  fənlərindən 

biri  kimi nəzərdə  tutmaq; yaxud

iii  ali  təhsil  müəssələrinə münasibətdə  dövlət  statusuna  görə  i  və  ii  bəndləri 

tətbiq  oluna  bilmədikdə  universitet  təhsilinin,  yaxud  başqa  ali  təhsilin  bölgə 

dillərində,  yaxud  azlıqların  dillərində  aparılmasına  kömək  etmək  və  /  yaxud 

icazə  vermək  və  ya  bu  dillərin  universitetlərdə,  digər  ali  təhsil  müəssələrində 

öyrənilməsinə vəsait ayırmaq;

0  i  tədrisi  başlıca  olaraq  və  ya  tamamilə  bölgə  dillərində,  yaxud  azlıqların 

dillərində aparılan yaşlı  kurslarının və ya fasiləsiz təhsilin təşkilinə dair tədbirlər 

görmək,  yaxud

ii  yaşlıların  öyrənməsi  üçün  və  fasiləsiz  təhsil  çərçivəsində  bu  dilləri  ayrıca 

fənn kimi  təklif etmək; yaxud

iii  dövlət  hakimiyyət  orqanları  yaşlılar  üçün  təhsil  sahəsinə  bilavasitə  təsir 

hüququna malik olmadıqda yaşlılar üçün təhsil və fasiləsiz təhsil çərçivəsində bu 

dillərin  tədrisinə kömək  və / yaxud  təşviq etmək;

q)  müvafiq  bölgə  dillərində,  yaxud  azlıqların  dillərində  ifadə edilən  tarix  və 

mədəniyyətin  tədrisini  təmin etmək sahəsində tədbirlər görmək;

h) Tərəfin  razılığı olduğu  halda  a-dan q-yə qədər  paraqrafların  tətbiqi  üçün 

müəllimlərin  lazımi  həcmdə  ilkin  və fasiləsiz peşə hazırlığını  təmin etmək;

i)  qəbul  edilən  tədbirlərin  icrasına  və  bölgə  dillərində,  yaxud  azlıqların 

dillərində tədrisin həyata keçirilməsi və inkişaf etdirilməsi sahəsində nailiyyətlərə 

nəzarəti  yerinə  yetirmək  və  bütün  bunlar  haqqında  sonradan  dərc  ediləcək 

müntəzəm  hesabatlar  hazırlamaq  üçün  bir  və  ya  bir  neçə  nəzarət  orqanı 

yaratmaq.

2. 

Bölgə  dillərinin,  yaxud  azlıqların  dillərinin  ənənəvi  şəkildə  işlənmədiyi 



ərazilərdə  tədrislə bağlı olaraq,  bu dillərdə danışanların sayı tədris üçün kifayət 

qədər  olduğu  halda.  Tərəflər  həmin  dildə  tədrisə,  yaxud  müvafiq  təhsil 

mərhələlərində həmin dilin tədrisinə icazə verilməsini, onun təşviqini və ya tətbiq 

edilməsini öhdələrinə götürürlər.

9-cu  Maddə - Ədalət məhkəməsi

1. 


Bölgə  dillərində  yaxud  azlıqların  dillərində  sayı  kifayət  qədər  danışanlar 

yaşayan  ərazilərdə  məhkəmə  orqanları  ilə  əlaqədar  nəzərdə  tutulan  aşağıdakı 

tədbirlərin  həyata  keçirilməsini  doğrultmaq  üçün  Tərəflər  bu  dillərdən  hər 

birinin  statusuna  uyğun  olaraq  və 

məhkəmənin  bu  paraqraflarda  verilən 

imkanları  ədalət  məhkəməsinin  normal  həyala  keçirilməsinə  maneə  hesab 

etməməsi  şərtilə, aşağıdakıları  öhdələrinə götürürlər;

a)  cinayət məhkəmə icraatında:

tərəflərdən  birinin  xahişi  ilə  təhqiqatını  bölgə  dillərində,  yaxud  azlıqların 

dillərində  aparılmasının  mümkünlüyünü  nəzərdə  tutmaq;  və/yaxud

10

müttəhimə  öz  bölgə dilində  və yaxud  azlıqların  dilində  fikrini  başa  salmaq 



hüququna  təminat  vermək; və/yaxud

yazılı,  yaxud  şifahi  formada  ərizə  və  dəlillərin  yalnız  bölgə  dilində,  yaxud 

azlıqların  dilində ifadə olunduğuna  görə qəbul edilməməsinə yol  verməmək, 

məhkəmə  təhqiqatına  aid  sənədləri  xahiş  olduğu  halda  müvafiq  bölgə 

dilində, yaxud azlıqların dilində tərtib etmək;

zəruri hallarda tərcüməyə ehtiyacı olanlar üçün əlavə xərcələrə yol vermədən 

şifahi, yaxud yazılı  tərcüməçiyə müraciət etmək,

b)  mülki  məhkəmə icraatında:

tərəflərdən  birinin  xahişi  ilə  təhqiqatın  bölgə  dillərində,  yaxud  azlıqların 

dillərində aparmasının mümkünlüyünü nəzərdə tutmaq;  və/yaxud

mübahisədə  tərəf  məhkəməyə  şəxsən  gəlməli  olduqda,  onun  əlavə  xərc 

çəkmədən öz bölgə dilində, yaxud azlıqların dilində fikrini  başa salmasına  icazə 

vermək; və/yaxud

sənəd  və  dəlillərin  bölgə  dillərində,  yaxud  azlıqların  dillərində  təqdim 

edilməsinə icazə  vermək;

zəruri  halda şifahi, yaxud  yazılı  tərcüməçiyə müraciət etmək,

e.  inzibati  icraatda:

tərəfləridən  birinin  xahişi  ilə  təhqiqatın  bölgə  dillərində,  yaxud  azlıqların 

dillərində aparılmasının  mümkünlüyünü  nəzərdə tutmaq; və/yaxud

mübahisədə  tərəf  məhkəməyə  şəxsən  gəlməli  olduqda  onun  əlavə  xərc 

çəkmədən öz bölgə dilində, yaxud azlıqların dilində  fikrini  başa salmasına icazə 

vermək; və/yaxud

sənəd  və  dəlillərin  bölgə  dillərində,  yaxud  azlıqların  dillərində  təqdim 

edilməsinə icazə vermək;

zəruri  halda şifahi,  yaxud yazılı tərcüməçiyə müraciət etmək, 

d)  bu  Maddənin  b)  və  c)  paraqraflarının  i  və  iii  bəndlərinin  tətbiqinin  və 

tərcüməçiyə  mümkün  müraciətin  və  yazılı  tərcümələrdən  istifadənin  tərcüməyə 

ehtiyacı olanlar üçün əlavə xərc yaratmaması  üçün  tədbirlər görmək.

2. Tərəflər aşağıdakıları öhdələrinə götürürlər:

a) dövlətdə hazırlanmış hüquqi aktların yalnız bölgə dilində, yaxud azlıqların 

dilində tərtib edildiyinə əsaslanaraq etibarsız hesab elməmək;

b) dövlətdə hazırlanmış hüquqi  aktları  yalnız bölgə dilində,  yaxud  azlıqların 

dilində tərtib edildiyinə əsaslanaraq tərəflər arasında etibarsız hesab elməmək və 

həmin  dillərdə danışmayan  maraqlı  tərəf kimi  üçüncü  şəxslər tərəfindən  təqdim 

edilən  aktların  məzmunu  onların  nəzərinə  çatdırılacağı  halda  hüquqi  qüvvəyə 

malik olacağını  nəzərdə tutmaq: yaxud

c) dövlətdə hazırlanmış hüquqi  aktları  yalnız  bölgə dilində, yaxud  azlıqların 

dilində  tərtib  edildiklərinə  əsaslanaraq  tərəflər  arasında  onları  etibarsız  hesab 

etməmək.

3.  Təıəfiər dövlətin  ən  mühüm  qanunvericilik  aktlarım  eləcə də  bu  dilllərdə 

danışanlara xüsusi aidiyyalı olan, ancaq başqa yolla onların sərəncamına hələlik 

daxil  olmayan  sənədləri  bölgə  dillərində,  yaxud  azlıqların  dillərində  tərtib 

edilməsini öhdələrinə götürürlər.

10-cu Maddə - İnzibati hakimiyyət orqanları və dövlət xidmətləri

1. 

Bölgə  dillərində,  yaxud  azlıqların  dillərində  kifayət  qədər  danışan  olan 



dövlət inzibati dairələrində aşağıda göstərilən  tədbirləri doğrultmaq üçün və hər 

bir  dilin  statusundan  asılı  olaraq.  Tərəflər  mümkün  dərəcədə  aşağıdakıları



II


Yüklə 3,38 Mb.

Dostları ilə paylaş:
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   48




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©genderi.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

    Ana səhifə