öhdələrinə götürürlər:
a) , ,^u i^ ib a ti hakimiyyət orqalarının bölgə dillərini, yaxud azlıqların
dillərini işlətməsinə diqqət yetirmək; yaxud
ii
orqaların ictimaiyyətlə əlaqədə olari əməkdaşlarının onlara bölgə
dillərində, yaxud azlıqların dillərində müraciət edən şəxslərlə ünsiyyət zamanı
həmin dilləri işlətməsinə diqqət yetirmək; yaxud
iü bölgə dillərində, yaxud azlıqların dillərində danışanların yazılı və şifahi
ərizələrlə müraciət edə bilmələrinə və bu dillərdə cavab ala bilmələrinə diqqət
yetirmək; yaxud
iv bölgə dillərində, yaxud azlıqların dillərində danışanların bu dillərdə şifahi,
yaxud yazılı ərizələrlə müraciət edə bilmələrinə diqqət yetirmək; yaxud
v bölgə dillərində, yaxud azlıqların dillərində danışanların bu dillərdə tərtib
edilmiş sənədləri müəyyən edilmiş qaydada təqdim edə bilmələrinə diqqət
yetirmək;
b) əhali üçün xidmət kitabçalarını, yaxud cari inzibati sənədləri bölgə
dillərində, yaxud azlıqların dillərində və ya iki dildə buraxmaq;
c) inzibati hakimiyyət orqanlarına sənədləri bölgə dillərində, yaxud azlıqların
dillərində tərtib etmələrinə icazə vermək.
2.
Bölgə dillərində, yaxud azlıqların dillərində danışanların sayı aşağıda
göstərilən tədbirlərin tətbiqi üçün kifayət qədər olan ərazilərdəki yerli və bölgə
hakimiyyət orqanlarına münasibətdə Tərəflər aşağıdakılara icazə verməyi və /
yaxud təşviq etməyi öhdələrinə götürürlər:
a) bölgə dillərinin, yaxud azlıqların dillərinin bölgə, yaxud yerli inzibati
fəaliyyət çərçivəsində işlədilməsi;
b) bölgə dillərində, yaxud azlıqların dillərində danışanların bu dillərdə şifahi,
yaxud yazılı ərizələr təqdim etməyin mümkünlüyü;
c) bölgə hakimiyyət orqanları tərəfindən rəsmi sənədlərin həmçinin bölgə
dillərində, yaxud azlıqların dillərində dərc edilməsi;
d) yerli hakimiyyət orqanları tərəfindən rəsmi sənədlərin həmçinin bölgə
dillərində, yaxud azlıqların dillərində dərc edilməsi;
e) seçkili orqanlarda müzakirələrin gedişində dövlətin rəsmi dilinin
(dillərinin) işlədilməsini istisna elməməklə, bölgə dillərinin, yaxud azlıqların
dillərinin bölgə səviyyəsində işlədilməsi;
0 seçkili orqanlarda müzakirələrin gedişində dövlətin rəsmi dilini (dillərini)
işlədilməsini istisna etməməklə, bölgə dillərinin, yaxud azlıqların dillərinin yerli
səviyyədə işlədilmsi;
q) zəruri hallarda rəsmi dildəki adları ilə birlikdə ənənəvi düzgün toponimika
adlarının bölgə dillərində, yaxud azlıqların dillərində işlədilməsi, yaxud tətbiq
edilməsi
3) İnzibati hakimiyyət orqanları, yaxud onların adından hərəkət edən
şəxslər tərəfindən göstərilən dövlət xidmətlərinə münasibətdə Tərəflər bölgə
dillərinin, yaxud azlıqların dillərinin işləndiyi ərazilərdə və hər bir dilin
statusuna uyğun olaraq, eləcə də mümkün dərəcədə aşağıdakıları öhdələrinə
götürürlər:
a) xidmət göstərilərkən bölgə dillərinin, yaxud azlıqların dillərinin
işlədilməsinə diqqət yetirmək; yaxud
b) bölgə dillərində, yaxud azlıqların dillərində danışanlara ərizələri bu
dillərdə tərtib etməyə və bu dillərdə də cavab almağa icazə vermək; yaxud
12
c)
bölgə dillərində, yaxud azlıqların dillərində danışanlara ərizələri bu
dillərdə tərtib etməyə icazə vermək.
4) Tərəflər 1-ci, 2-ci və 3-cü paraqrafların razılığa gəldikləri müddəalarının
tətbiqi üçün aşağıdakı bir və ya bir neçə tədbiri görməyi öhdələrinə götürürlər:
a) lazım gəldikdə yazılı, yaxud şifahi tərcümə;
b) dövlət əməkdaşlarının və digər dövlət qulluqçularının kifayət miqdarda
toplanılması, zəruri hallarda isə hazırlanması;
c) bölgə dillərini, yaxud azlıqların dillərini yaxşı bilən dövlət qulluqçularının
bu dillərin işləndiyi ərazilərə təyinatlar verilməsi haqqında xahişlərini mümkün
qədər təmin etmək.
5. Tərəflər maraqlı şəxslərin bölgə dillərində, yaxud azlıqların dillərində
soyadı işlətməsi, yaxud götürməsi xahişinə icazə verməyi öhdələrinə götürürlər.
11-ci Maddə - Kütləvi İnformasiya vasitələri
1.
Tərəflər bölgə dillərində, yaxud azlıqların dillərində danışanların
maraqları naminə onların yaşadıqları və bu dillərin işləndiyi ərazilərdə, dövlət
hakimiyyəti orqanlarının bilavasitə və ya dolayısilə səlahiyyətinin, hüqüqunun,
yaxud müəyyən rolunun olduğu dərəcədə hər bir dilin statusunu nəzərə almaqla,
kütləvi informasiya vasitələrinin müstəqillik və sərbəstlik prinsipinə əməl
etməklə:
aşağıdakıları öhdələrinə götürürlər:
a) radio və televiziyanın dövlət xidməti funksiyasını yerinə yetirdiyi dərəcədə;
i bölgə dillərində, yaxud azlıqların dillərində verlişlər verən ən azı bir radio
stansiyanın və bir televiziya kanalının yaradılmasını təmin etmək; yaxud
ii bölgə dillərində, yaxud azlıqların dillərində verilişləri verən ən azı bir radio
stansiyanın və bir televiziya kanalının yaradılmasını təşviq etmək və ona kömək
etmək; yaxud
iii teleradio verilişlərinin bölgə dillərində, yaxud azlıqların dillərindəki bəzi
verlişləri öz proqramına daxil etməsi üçün müvafiq tədbirlər görmək;
b) i bölgə dillərində, yaxud azlıqların dillərində veriliş verən ən azı bir
radiostansiyanın yaradılmasını təşviq etmək və/yaxud ona kömək elmək; yaxud
ii bölgə dillərində, yaxud azlıqların dillərində verilişləri müntəzəm şəkildə
radioproqrama daxil edilməsinə təşviq etmək və/yaxud ona kömək etmək:
c) i bölgə dillərində, yaxud azlıqların dillərində ən azı bir televiziya kanalının
yaradılmasına təşviq etmək və/yaxud ona kömək etmək; yaxud
ii bölgə dillərində, yaxud azlıqların dillərindəki verilişləri müntəzəm şəkildə
televiziya proqramına daxil edilməsinə təşviq etmək və/yaxud ona kömək etmək:
d) bölgə dillərində, yaxud azlıqların dillərində radio və televiziya üçün
əsərlərin yazılmasını, radio və televiziya ilə verilməsini təşviq etmək və/yaxud
buna kömək etmək;
e) i bölgə dillərində, yaxud azlıqların dillərində ən azı bir mətbuat orqanının
yaradılmasına və/yaxud saxlanmasına təşviq etmək və/yaxud bu buna kömək
etmək;
ii mətbuatda bölgə dillərində, yaxud azlıqların dillərində məqalələrin
müntəzəm şəkildə dərc edilməsini təşviq etmək və/yaxud buna kömək etmək;
g) i qanunvericilik kütləvi informasiya vasitələrinə maliyyə yardımını
ümumiyyətlə nəzərdə tutursa, bölgə dillərini, yaxud azlıqların dillərini işlədən
kütləvi informasiya vasitələrinin əlavə xərcini öz üzərinə götürmək; yaxud
ii mövcud maliyyə yardımı tədbirlərini bölgə dillərindəki, yaxud azlıqların
13