Alatoran xancan kərimov varlıq və Yoxluq Arasında
Yüklə 2,83 Kb. Pdf görüntüsü
|
33 siqareti yandırdı, dərin bir nəfəs, sonra tüstünü buraxdı, kofe- dən bir qurtum alıb fincanı yavaşca masaya qoydu və gözlərin zilləyərək ona baxdı: “Yəqin” bir qədər susdu, “.. - düşündü- yüm şeyi düşünmürdün də hə?” deyə soruşdu quru bir səslə. O da baxışlarını ona çevirdi. Bir-birlərinə baxdılar. Otağa ölü səssizlik çökdü. Pəncərənin azacıq açıq olan yuxarı hissəsin- dən otağa küçənin səsi daxil oldu və uzaqlaşan bir mator səsi sükutu pozdu. Yenə də dillənmədilər. Lara üz ifadəsiylə ona sualın cavabını gözlədiyini işarət etdi. O yenə susurdu, doğ- ru kəlimələri tapa bilmirdi. “Kamplara qatılmaq istəyirsən?” deyə soruşdu ondan. O da, “Bilmirəm” deyə cavab verdi. “Mənə görə bu axmaqlıqdır” Lara əlavə etdi bir qədər sonra. “Nədir axmaqlıq?” “O kamplar. Onlar sənin kimi qərarsız insanların qərarları- na təsir edirlər. Elə deyil? “Onlar sadəcə kömək edirlər. Mənə gəldikdə isə, mən çox- dan bunu düşünürdüm” “Ancaq heç vaxt etmirdin.” “Çünki buna ehtiyac yox idi və xoşbəxt idim” “İndi nə olub bəs, həyat sənə mənasız gəlir deyə özünü öl- dürmək istəyirsən?” “Yox əşi,” başını yellədi inkar edərək, “Çox yersiz arqu- mentdir. Heç sevmirəm. Heç kim həyat mənasızdır deyə özü- nü öldürmür. Həyatın mənasız olduğunu bilib və qəbul edib yaşayan nə qədər insan var. İnsan sadəcə həyatdan aldığı zövq bitdikdə ayrılmağa qərar verir. Bioloji xoşbəxtlik üçün məna- ya ehtiyac yoxdur. Necə ki itlər xoşbəxt olanda tullanıb düşüb sahiblərini yalayırlar insan da elə. Onlar nəinki həyatın mə- nasının olmadığını bilmir, bunu hətta düşünə belə bilmirlər. Yəni xoşbəxtlik hormonal prosessdir. Həyat çox mənasızdır, mən özümü öldürəcəm sözünü ancaq dünya ilə yeni tanışan və böyük ehtimal özünü öldürməyəcək olan yeniyetmə işlədə bilər. O ancaq xoşbəxtliyi bitdiyi anda öz intihar aktını yerinə yetirmə barədə düşünə bilər. Kimyəvi olaraq sadəcə iki şeydən zövq alırıq serotonin və dopamin. Geri qalanı təfərrüatdır. İn- 34 san ancaq zövq qaynaqları azalanda ya yox olanda məna daha doğrusu mübarizə axtarışına başlayır. Mübarizənin belə mə- naya ehtiyacı yoxdur, beynini kimyəvi olaraq bəslədiyi müd- dətcə. Həyatda istənilən mübarizənin mənasızlığını başa düşsə belə insan, bu o mübarizə üçün savaşmağın mənasız olması demək deyil. Ümumiyyətlə mübarizələr mənadan doğmur müxtəlif hisslərin birləşməsindən doğur. Humanist təşkilat kö- nüllüləri insanlara kömək etməyi mənalı iş olduğu üçün yox bu işi sevdikləri üçün edirlər. Mərhəmət hisslərini doyuraraq beyinlərinə serotonin, dopamin, oksitosin kokteyli içirərək xoşbəxt hiss edirlər. Ya da sadəcə diqqətlərini dağıtmaq başla- rını qatmaq üçün edirlər. Belə baxanda başqasına kömək etmə- yin, altruizmin kökü yenə eqoya dayanır, çünki etdiyin şeydən həzz alırsan. Hansısa bir yaxşılığı mənalı olsun deyə etdiklə- rini deyən insanlar yaxşı mənada riyakardırlar yəni. Sərxoşam deyə söhbətdən əməlli yayındım.” “Bəs sənin dərdin nədir? Xoşbəxtliyin bitib? Ya həyat çox- mu bərbad yerdir deyəmi?” “Mən sadəcə yorğunam. Həyatım əziyyətinə dəymir. Ən azından mənim üçün, mənim çəkdiyim əziyyətə dəymir. Bəsit bir işçi sinifi nümayəndəsiyəm və qarşılığında aldığım xoş- bəxtlik bəs etmir. Sadəcə taqətim qalmayıb davam etməyə. Elə bil çiyinlərimdən daşlar asılıb və mən sonsuz dik pilləkənləri qalxıram yavaş-yavaş.” Dedi və bir siqaret yandırdı. Bir qədər dayandı, fikirləşdi və davam etdi: “...və , xeyr. Həyat bərbad bir yer deyil mən- cə. Əksinə, həyat olduqca gözəldir deyə düşünürəm. Ancaq əgər sən o gözəllikdən istifadə edə bilirsənsə. Resursların ya maddi vəsaitin varsa. Əks təqdirdə zülümdən başqa bir şey deyil. Elə bil ki bir həbsxana düşün, kənarlarda dəmir bar- maqlı hücrələr və içində yalnız və heçnəsiz məhbuslar. Bu hücrələri birləşdirən ortadakı böyük salonda isə fahişələri düşün və ortalıqda gəzişən nəzarətçilər. Həyat o fahişələr- dir, nəzarətçilər isə həyatın dadına baxa bilənlər, baxa bilmə şansı olanlar. Məhbuslar isə kasıblar, əziyyət çəkərək yaşa- 35 yan insanlar, yalnızlar, kimsəsizlərdi. Səncə o məhbusların özlərini öldürməsimi yerində olardı, yoxsa ömrü boyu oturub xoşbəxt insanları- nəzarətçiləri izləmələrimi?” “Bütün məhbuslar həmişə həbsdə qalmır” “Optimizm. Elədir. Buna görə də onların bəziləri oturub həyatın bir gün nə vaxt onların da üzünə güləcəyini, digərlə- ri isə bu zillətdən canlarını qurtarmağı seçir. Tamamilə şəxsi seçim məsələsidir. Vəssalam. Ortada doğru ya da səhv qərar yoxdur. Bütün əzab çəkənlər özlərini öldürməlidir ya da göz- ləməlidirlər deyə bir şey yoxdur. Bu riyaziyyat deyil, həyatdır və həyatın konkret bir formulası yoxdur. Necə yaşamalı, necə ölməli ya nə vaxt ölməli.” Kofeden bir qurtum aldı, davam etdi: “O məhbusları da onsuz həyatda saxlayan ümiddir, bir gün hər şey yaxşı olar ümidi, oturub Qodotu gözləyirlər, göz- ləri yaşlı.” “Nəyi gözləyirlər?” “Qodotu” “O nədir?” “Nə olduğunu Samuel Beckettdən soruşmaq lazımdır. Onun bir pyesinin adıdır. Qodotu gözləyərkən. Əsərdə iki absurd qəhrəman nə etdiklərini niyə etdiklərini bilmədən hər gün görüşüb Qodotu gözləyirlər. Əgər Qodot gəlsə hər şeyin yaxşı olacağını düşünürlər. O isə heç vaxt gəlmir. Qodot hər şey ola bilər. Kimsə, ya pul, yaxşı iş, bir sevgili, ya da bütün insanların ömrü boyu gözlədikləri o gün, o gün ki bir gün hər şeyin yaxşı olacağını sanırlar. Bir gün birilərinin gəlib onlara əl uzadıb, hey, sən, ordakı, gəl mənimlə, sən xoşbəxtliyə la- yiqsən deyib onlara xoşbəxt həyat bəxş edəcəyi kimsədir Qo- dot bəlkə də. Ancaq o gəlməyəcək.” Susdu bir qədər. “Əgər sənə maraqlıdırsa kitabını və ya teatr formasında hazırlanıl- mış filmini izləyə bilərsən” təkrar susdu. “Qodot” dedi, “pul belə olsa, bir qadın, bir sevgili, yaxşı həyat belə olsa, insan doyumsuzdur və onun gəlməsi onu doyurmayacaq. Yenə əv- vəlki kimi olacaq əhvalı. Deməli Qodot bunların heç biri de- yil. Çünki Qodot gəlsə, hər şey yaxşı olmalıdır”. Bir qədər Yüklə 2,83 Kb. Dostları ilə paylaş:
|