A[[[[\\\\llllm



Yüklə 24,88 Kb.
Pdf görüntüsü
tarix14.05.2018
ölçüsü24,88 Kb.
#44184


 

B

B



B

Baaaakk


k

k\\\\n


n

n

n\\\\n



n

n

n    A



A

A

A[[[[\\\\llllm



m

m

maaaam



m

m

m\\\\]]]]    SSS



Siiiirrrrrrrrllllwwwwrrrriiii

G

G



G

Geeeed


d

d

diiiillllm



m

m

mwwwwlllliiii    yyy



yeeeerrrrllllwwwwrrrr,,,,    iiiin

n

n



nkk

k

kiiii]]]]aaaaffff    eeeettttd



d

d

diiiirrrriiiillllm



m

m

mwwwwlllliiii    wwwwllllaaaaqq



q

qwwwwllllwwwwrrrr

B

B

B



Beeeettttttttiiii    B

B

B



Blllleeeeyyy

yeeeerrrr    B

B

B

Baaaa]]]]    m



m

m

mwwwwqq



q

qaaaallllwwww

Mwnbw: Azerbaijan International jurnal\ - AI, 11.2 (Yay 2003)

© 2003. Azerbaijan International

Yenw dw Neft Swrgisi zaman\ gwlib [atd\. Azwrbaycan Internw]nl

jurnal\n\n hwr bir yay n=mrwsi hwr il ke[irilwn Xwzwr Neft vw Qaz

swrgisi ilw ^st-^stw d^]mwli olur. Bu il bu swrgi art\q onuncu ildir ki

ke[irilir. Hwr dwfw oldu`u kimi bu il yenw dw bu twdbir b^t^n il

wrzindw Azwrbaycana wcnwbilrin g^cl^ ax\n\n\ cwlb etdiyi ^[^n

]whwrdw ya]ay\] yerlwri demwk olar ki tamamilw doludur.

Mwn =z^m dw tezliklw Los Ancelesdwn Bak\ya 24 saatl\q

bir swyahwt etmwk ^[^n twyyarwyw minwcwywm. Etiraf

etmwliywm ki, 2001-ci ilin 11 Sentyabr hadiswsindwn bwri

okeanlar aras\, qitwlwr aras\ u[u]lar art\q wvvwllwr oldu`u

kimi wylwncw twsiri ba`\]lam\r. Indi Los Ancelesin LAX

aeroportuna daxil olub [\xd\qda twhl^kwsizlik

yoxlamalar\ndan ke[mwli olursan. Wvvwllwr yoxlamalara

swrf olunan bu vaxt m^ddwtindw twyyarw Birlw]mi]

}tatlar\n bir ba]\ndan o biri ba]\na kimi yar\ yolu getmi]

olard\. Daha belw deyildir.

Etiraf etmwk laz\md\r ki, hwmin twhl^kwsizlik yoxlamalar\ hwqarwt vw h=rmwtsizliklw

m^]ayiwt olunur. Wllwrini Isan\n [arm\xa [wkildiyi ]wkildw yanlara a[ma`a vw yad bir

adam\n swnin v^cuduna ba]dan aya`a wl gwzdirmwsinw vw Heyqer say`ac\n\ b^t^n

v^cudun boyu gwzdirwrwk gizli silahlar axtarmas\na tabe olmal\san. Sizw vurulan mwnwvi

zwrwrw  twhqir dw wlavw edwrwk onlar sizdwn ayaqqab\lar\n\z\n dwliklwrindw gizlwdw

bilwcwyiniz bomban\ rentgen ]^alar\ vasitwsilw m^wyywn etmwk ^[^n ayaqqab\lar\n\z\

soyunma`\ xahi] edw bilwrlwr. Insanl\q ^[^n necw dw kwdwrli bir g^nd^r—biz belw bir



wsasl\ ara]d\rmaya mwruz qalm\]\q—bu proseslwr d^]mwn d^nya qwlwmw verilwn bir

d^nyada g^ndwlik qaydalar kimi qwbul olunur.

Ke[wn hwftw AB} Daxili Twhl^kwsizlik &zrw Mwslwhwt Sistemi terroristlwrin Amerika

]whwrlwri ^zwrinw h^cum planla]d\raca`\ndan qorxaraq yenw dw “Nar\nc\ kod” (Y^kswk

hwywcan twbili) elan etdi. Nar\nc\ rwng g=yqur]a`\ rwnglwri i[wrisindw kodla]d\r\lm\] wn

y^kswk hwywcan twbili rwnglwrindwn d=rd^nc^s^d^r: ya]\l, mavi, sar\, nar\nc\ vw q\rm\z\.

Q\rm\z\ Kod yaln\z h=kumwt idarwlwrinin hwll edw bilwcwyi problemlwrin g=stwricisidir. 11

sentyabr hadiswlwrindwn sonra art\q d=rd^nc^ dwfw AB} h=kumwti twhl^kwni “Nar\nc\

Kod” kimi m^wyywn etdi vw milli s^lhmwraml\ hakimiyywt q^vvwlwrini vwzifwlwrini yerinw

yetirmwyw [a`\rd\. Televiziya ]wrh[ilwri b^t^n zaman wrzindw durmadan guya

xwyallar\m\z\n buna ehtiyac\ varm\] kimi ba] verw bilwcwk terrorist ssenarilwrinin

fwrziyywlwri haqda dan\]\rlar.

Bu hwyacan twbillwrinin kifaywt qwdwr wsasa malik olub-olmamas\, paranoyyaya

wsaslanmas\ vw ya sadwcw siyasi ^st^nl^k wldw etmwk ^[^n s=ylwnmwsindwn as\l\ olaraq

onlar bizi, burda ya]ayan b^t^n insanlar\, ham\s\n\ ]wxswn tan\mad\`\m\z hwr bir kwsdwn

]^bhwlwnwn vw qorxan bir adama [evirmwyw nail olmu]lar. Psixikam\z\n dwrinliyindw art\q

anonimliklw xarakterizw olunan ]whwr yerlwrindw biz faktiki olaraq hwr bir kwsdwn

]^bhwlwnirik. }wxsi m^dafiw twdbirlwrimiz art\q haz\rd\r. X^susi narahat[\l\q do`uran

mwqam 11 sentyabr h^cumunda g^nahland\r\lm\] olduqlar\ “Orta }wrqlilwr” lw ba`l\

stereotipin necw s^rwtlw yaranmas\d\r.

H=kumwt q^vvwlwri indi AB} vwtwnda]lar\ndan ]ahidi olduqlar\ hwr hans\ bir izahedilmwz

hwrwkwt barwdw onlara mwlumat vermwlwrini xahi] edirlwr. Hwtta parklarda da gizli video

kameralar qura]d\r\lm\]d\r. Art\q wgwr hwr hans\ ]^bhwli g=r^nwn qon]unuz varsa,

hakimiyywt q^vvwlwri onlar\n telefonlar\na dan\]\qlar\ izlwywn qur`u da qo]a bilwrlwr. Bu

qur`u onlar\n, sizin vw hwm[inin digwr qon]ular\n\z\n s=hbwtlwrini lentw yaz\r. Wvvwllwr

h=kumwt i][ilwri hwr hans\ bir spesifik telefonun dan\]\qlar\n\ yazmaq ^[^n mwhkwmwdwn

rwsmi icazw almal\ idilwr.

Bundan wlavw, bu g^nlwr insanlar yaln\z ]^bhwli g=r^nd^klwri ^[^n hwbs oluna vw he[ bir

h^quq]^nasa m^raciwt etmw imkan\ verilmwdwn mwhkwmwsiz saxlan\la bilwr. Ka`\z

mwhsullar\—kredit kartlar\, [eklwr, po[t, ald\`\n\z vw ya kitabxanalarda nwzwrdwn

ke[irdiyiniz kitablar\n adlar\ izlwnilw bilwr. B^t^n bu yeni mwhdudiyywtlwr geni] vw hwr

]eyw uy`unla]d\r\lm\] “terrorizm qar]\ m^haribw” ifadwsi ilw izah edilir.

Bu dwyi]ikliklwr x^susilw son onillik wrzindw Azwrbaycan vw digwr ke[mi] Sovet

respublikalar\ kimi =lkwlwrdw insanlar\n [wtin vw yeni wldw etdiklwri azadl\qlar\n\ necw

qazanma`a ba]lad\qlar\n\n g^nbwg^n, saatbasaat ]ahidi oldu`umuz bizlwr ^[^n x^susilw

narahat[\l\q gwtirir.




Ke[mi] Sovet Ittifaq\n\n vaxtilw aftoritar rejim alt\nda ya]ayan vw bizim Qwrbdw twntwnw ilw

elan etdiyimiz azadl\q vw demokratiyaya can atan insanlar indi faktiki olaraq =z ]wxsi

azadl\qlar\n\ bizim =z^m^z^n daha kwskin yoxlama vw nwzarwtw mwruz qald\`\m\z eyni

vaxtda elan edirlwr. Zaman twrsinwmi d=vran edir?

Bizim—“D^nyada Azwrbaycan haqda wn geni] sayt” olan Azer.com veb sayt\m\za [ox vaxt

Azwrbaycana swyahwt etmwk istwywn adamlardan suallar daxil olur. X^susilw dw 2003-c^

ilin mart ay\nda Birlw]mi] }tatlar\n Iraqa etdiyi silahl\ twcav^z^ndwn sonra insanlar bizw

belw bir sualla m^raciwt edirlwr: “Iraq wrazisinw yax\n olan Azwrbaycana swyahwt etmwk

twhl^kwsizdirmi?” Bak\n\n yerli u]aq evlwrindwn =vladl\`a u]aq g=t^rmwyw ^mid edwn

]wxslwr narahat olurlar: “Azwrbaycanl\lar\n xaricilwrw, x^susilw dw amerikal\lara qar]\

m^nasibwtlwri necwdir?”

Azwrbaycanl\lar ksenofobik deyillwr. Onlar xarici ]wxslwrlw dostluq vw dil =yrwnmwlwri ilw

q^rur duyur. Twhsil alm\] ]wxs ^[^n wn az\ ^[, ya d=rd dildw swrbwst dan\]maq adi hald\r.

Lakin nwzwrw al\n ki, azwrbaycanl\lar art\q 1991-ci ildw, m^stwqilliklwrinin yenicw wldw

etdiklwri d=vrdw olduqlar\ kimi sadwl=vh deyillwr. {ox g^man ki,  “ehtiyatl\ optimist”

ifadwsi azwrbaycanl\lar\n xaricilwrw qar]\ m^nasibwtini wn yax]\ izah edwn ifadw olard\. 10 il

wvvwl Qwrb Sovet Ittifaq\n\n vaxtilw yerinw yetirdiyi “atal\q” funksiyas\n\ wvwz edwcwyinw

inan\lan zaman burada xarici kimi g=r^nmwk ^mumiyywtlw [ox yax]\ qar]\lanmaq demwk

idi.

&mid edirik ki, Neft Swrgisi Azwrbaycana maraq g=stwrwn olan xaricilwr ^[^n katalizator



rolunu oynayacaq vw m^nasibwtlwr hwr iki twrwf ^[^n wlveri]li ]wkildw davam edwcwkdir.

Qoy tarixin bu d=vr^ qwrblilwr, x^susilw dw amerikal\lar ^[^n bu xaricilwrin wl uzada

bilwcwyinw vw swmimi dosta [evrilw bilwcwyinw wminlik yaradan bir zaman olsun.

Azwrbaycanl\lar ^[^n qoy bu d=vr inam d=vr^ olsun vw onlar\n wnwnwvi istiqanl\l\q vw

qonaqpwrvwrliyindwn sui-istifadw edilmwsin.

Wsrlwr boyunca azwrbaycanl\lar swyahwt[ilwrin gwtirdiyi xeyirin ]ahidi olmu]lar. Belw ki,

onlar\n gwli]i nwticwsindw iqtisadiyyat zwnginlw]mi] vw onlara fikir m^badilwsi aparmaq vw

yeni imkanlar ]ans\ vermi]dir. Hwr ]eydwn wvvwl, qoy bu d=vr insanl\`\n xeyirxahl\q vw

beynwlxalq m^nasibwtlwrw swmimi inam\n bir daha twsdiqi d=vr^ olsun.

Qap\m\z\n ^st^ndwki q\f\l, ke]ik[ilwr, silahlar vw hwtta n^vw silahlar\ problemin hwlli deyil.

Bu d^nyan\n vwtwnda]lar\ kimi biz yorulmadan swmimi qay`\, inama, wdalwt hissi,

qar]\l\ql\ faydaya wsaslanan m^nasibwtlwr qurmaq i]ini yerinw yetirmwliyik. Inan\r\q ki,

“Bak\n\n A[\lmam\] Sirlwri” adlanan bu n=mrwmizdw Bak\da vw wtraf yerlwrdw [ox vaxt

nwzwrdwn qa[m\] olan yerlwri twsvir edwn mwqalwlwr beynwlxalq m^nasibwtlwrin

qurulmas\nda [ox k=mwk edwcwk vw xilas\m\z ^[^n zwruri say\lan, dostluq adlanan bu

heyranedici swyahwtw t=hfw verwcwkdir.

______

Veb direktor: Betti Bleyer




Twrc^mw etdi: &lviyyw Mwmmwdova

Yoxlad\: Aytwn Wliyeva

Veb ^[^n haz\rlad\: Aydan Nwcwfova

AZERI.org-a qoyuldu: Dekabr 2004



Yüklə 24,88 Kb.

Dostları ilə paylaş:




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©genderi.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

    Ana səhifə