Almaniya respublikasinda ali tehsil sistemi
Yüklə 22,9 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Berufsschule
- Almaniyada daimi i şi olanların bitirdiyi m əkt əbl ərin xüsusi ç əkisi
- Förderschule v
- 1.4 Xüsusi istedadlı u şaqların t əhsili
9 Bütün bunlardan başqa, həmin məktəbləri bitirənlər Berufsschule adlı peşə məktəblərində tətbiq edilən staj sisteminə uyğun olaraq, məzuniyyətdən sonra profesyonal iş həyatına başlaya bilirlər. Berufsschule, adətən 2, 3 və ya 3,5 illik bir staj kimi həftədə iki dəfə olmaqla, tətbiq edilir. Digər günlər isə bir şirkətdə çalışılaraq keçirilir. Bu sistem şagirdləri nəzəri biliklərini praktiki vərdişlərlə birləşdirməsini təmin edir. Şirkət, stajın başlaması üçün stajyer şagirdi qəbul etməlidir. Bundan sonra şagird Industre-und Handelskammer IHK (ticarət şurası) listinə qeyd edilir. Staj dövrü böyunca şagird, şirkətin yarımştat işçisi statusundadır və şirkətdən maaş alır. Berufsschule və buraxılış imtahanı olan IHK-ni uğurla keçdikdən sonra, şagirdə bir sertifikat verilir və aşağı idarəetmə səviyyəsinə qədər bir profesional kariyeraya başlamağa hazır vəziyyətə gəlir. Bəzi regionlarda şagirdlərə qanunların tələb etdiyi şəkildə təhsil də verilir (banklarda xüsusi bir mövqe, hüquqçu).
1982 1991 2000 Hauptschulabschluss 87,7 %
79,3 % 66,5 %
54,9 % Realschulabschluss 10,9 %
17,7 % 27 %
34,1 % Abitur 1,4 %
3 % 6,5 %
11 %
5 və 6-cı sinifdə olan şagirdlərə valideyin və müəllimləri tərəfindən göstərilən təhsil pillələrindən hansını seçmələrilə bağlı bir orientasiya mərhələsi (Orientierunsstufe) verilir. Berlin və Brandenburg xaricində digər bütün əyalətlərdə, bu orientasiya mərhələsi orta məktəblərin proqramına qoyulmuşdur. Berlin və Breandenburgda, orientasiya ibtidai təhsil mərhələsində həyata keçirilir. Müəllimlər əsas dərslərdən (Riyaziyyat, Almanca, Elm, Xarici dil) alınan qiymətlərdən asılı olaraq və əyalətə görə dəyişən qanun tələblərilə təhsil tövsiyyəsi verir. Almaniyada 16 əyalətin hamısının təhsillə bağlı xüsusi məsuliyyəti vardir. Federal parlament və hökumət təhsil sisteminə yalnız maliyyə yardımı ilə bağlı təsir göstərə bilir (əyalətə görə). Bu baxımdan bir sıra fərqli məktəb sistemi mövcuddur. Ancaq hər əyalətdə başlanğıc nöqtəsi olan Grundschule (ibtidai məktəb) dörd illik bir təhsil xidməti təklif edir(Berlin və Brandenburgda 6 il). Bütün Alman əyalətlərində bacarıqlı şagirdlər üçün Gymnasiumlar mövcuddur və bütün ə yalətlərdə - Baden-Württemberg, Bavariya, Saksoniya xaric – fərqli formalarda da olsa 10
Gesamtschule vardır. Şərq əyalətləri Saksoniya, Saksoniya-Anhalt və Turingiya, Hauptschule və Realschuleni bir yerə toplayaraq, Sekundarschule, Mittelschule və Regelschule məktəblərini formalaşdırmışlar. Digər bütün əyalətlər isə bu məktəb tiplərini ayırırlar.
Grundschule, yəni ibtidai təhsil pilləsində başlayır. Məsələn, North Rhine-Westphaliada ngilis dili məktəbin 3-cü ilində başlayır; Brandenburg həm ngilis, həm də Polyak dilinə və Baden – Württemberg də ngilis dilinə ilk iki ildə başlayır. Məcburi xarici dillərlə yanaşı, mövcud ikinci xarici dil listəsi əyalətdən əyalətə fərqlənir. Fransızca, spanca və Latınca ən çox ikinci xarici dil kimi seçilən dillərdir. Əksər məktəblər də digər dillərin tədrisi ilə bağlı könüllü fəaliyyət qrupları təklif edir. Almaniyada ailələrin övladlarının məktəblərindən irəli gələrək bir əyalətdən digərinə keçmələri çox çətindir. Çünki məktəblərdə dərs proqramları çox fərqlidir. Təhsilini başa vurmada problemlə üzləşmiş yetkinlər, sonralar Abendgymnasium və ya Abendrealschule (axşam məktəbləri) adlı məktəblərə yazılırlar.
Xüsusi ehtiyacları olan əksər alman uşaqları Förderschule və ya Sonderschule (xüsusi məktəb) adlı məktəblərdə oxuyurlar. Bu məktəblər ancaq xüsusi ehtiyacları olan şagirdlərə xidmət göstərir. Almaniyada bu tipli məktəblərə aşağıdakıları göstərmək mümkündür: •
“Sonderschule für Lernbehinderte” – öyrənmək çətinlikləri olan uşaqlar üçündür. •
Schule mit dem Förderschwerpunkt Geistige Entwicklung” – çox ciddi öyrənmək çətinlikləri olan uşaqlar üçündür. •
ehtiyacları olan uşaqlar üçündür. Bu gün hər 21 alman şagirdindən biri bu xüsusi məktəblərdə təhsil alır. Bu məktəblərdə dərs verən müəllimlər xüsusi ehtiyaclar təhsili üzrə ixtisaslaşmış kolleclərdə yüksək təhsil alırlar.
Almaniyada bir sıra ixtisaslaşmış məktəblər xüsusi istedadlı uşaqlar üçün fəaliyyət göstərir.
Yüklə 22,9 Mb. Dostları ilə paylaş:
|