23
2.11 Ali tə
hsildə
tə
hsil haqqları və
tə
lə
bə
xə
rclə
ri
Almaniyadakı bütün ali təhsil qurumlarında təhsil ödənişsizdir. Bir növ dövlət hamıya
stipendiya verir demək mümkündür. Ancaq Regelstudienzeit'dən ("dərslərin normal müddəti")
daha uzun müddət ouyan tələbələr hər semestr üçün təxminən 500 Avro həcmində
Langzeitstudiengebühren ("uzun müddə
tli tə
hsil haqqı") ödəməlidirlər.
Hazırda bir sıra özəl ali təhsil qurumu (xüsusilə menecment məktəbləri) müəyyən təhsil
haqqı tələb etsə də, onların prestiji dövlət universiteteləri səviyyəsində deyildir.
Tələbələr yataqxana və pansionatla yanaşı, kitab xərclərini özləri ödəyirlər. Müəyyən
yaşdan sonra tələbələr məcburi tələbə sağlamlıq sığortası (aylıq 50 Avro) və digər sosial xidmət
xərclərini də ( hər semestr üçün 40-100 Avro) ödəyirlər.
Bununla yanaşı tələbələr universitetdaili və xarici çox ucuz ictimai nəqliyyat
(Semesterticket) imkanlarından istifadə edirlər və hətta bu xidmətlər bəzi əyalətlərdə pulsuzdur
(məs. Kiel).
Tələbələr üçün müstəqil və mənfəət güdməyən bir təşkilat olan və əyalətin maliyyələşdirdiyi
Studentenwerk tərəfindən təmin edilən ucuz tələbə yataqxanaları mövcuddur. Bu yataqxanalarda
bir otağın qiyməti aylıq təxminən 150 Avrodur.
Yataqxanalarda qalmaq istəməyənlər isə aylıq 500 Avroluq bina evlərində 3-5 tələbə
olmaqla qala bilirlər. Ymək xərcləri də təxminən 100 Avrodur.
Bir sıra banklar tələbələrə müəyyən bir yaşa qədər (əsasən 25) ödənişsiz bank hesabı təmin
edirlər.
Ancaq bütün bunlara baxmayaraq, son illər artıq bəzi əyalətlərdə ali təhsil qurumlarında
semestrlər üzrə 500 Avroluq bir təhsil haqqının alınması təcrübəsi yayılmağa başlamışdır.
Almaniyada universitetlərin maliyyələşdirdiyi stipendiyalar demək olar ki, yoxdur. Ancaq bir
sıra özəl və ya dövlət qurumları tələbələrin yaşayış və kitab xərclərini ödəyəcək stipendiyalar
təmin edirlər.
Bununla birlikdə, tələbələrin özləri və ailələrinin təhsil xərclərini ödəyə bilmədikləri halda,
ölkədə 4-5 il müddət ərzində 550 Avroya qədər dəstək almalarına imkan verən bir qanun
(BAFöG və ya Bundesausbildungsförderungsgesetz) fəaliyyət göstərir. Bu pulun bir hissəsi
(təminən yarısı) qarşılıqsız verilir.
Tələbələrin təxminən 30-50%-i əlavə pul qazanmaq məqsədilə işləyir ki, bu da təhsil
müddətlərini uzdan başlıca amildir.
24
2.12 Ali tə
hsildə
azadlıq prinsipi
Alman universitet tələbələri əsasən oxuduqları proqramları özləri seçir və professorlar da
tədqiqat və tədris sahələrində özləri qərar verirlər. Bu seçmə sistemi, çox vaxt tələbələrin məzun
olmadan əvvəl bir neçə ilini universitetdə keçirməsinə səbəb olur ki, bu da hazırda alman təhsil
sistemində müzakirə olunan məsələlərdən birinə çevrilmişdir. Belə ki, hazırda eyni vaxtda
məzun olan tələbələrin olduğu sinif tapmaq çox çətindir. Tələbələr öz istəklərinə və
universitetelərin güclərinə görə oxuduqları universiteteləri dəyişə bilirlər. Bəzən tələbələr paralel
olaraq müxtəlif universitetelərdən iki, üç və ya daha çox dərsə qoşula bilirlər. Alman
universitetelərindəki bu mobillik bu sahədə ABŞ, ngiltərə və Fransada olmayan bir azadlıq və
fərdiyyətçiliyin göstəricisidir.
2.13 Ali tə
hsilin milli informasiya sistemlə
ri
•
Almaniya Tə
hsil və
Tə
dqiqat Nazirliyi, Heinemannstrasse 2 53175 Bonn Germany,
Tel:
+49(1888) 570,
Fax:
+49(1888) 5783601,
bmbf@bmbf.bund.de
,
http://www.bmbf.de
•
Almaniyada Federal Ə
yalə
tlə
r Tə
hsil və
Mə
də
niyyə
t ş
lə
ri Nazirlə
rinin Daimi
Konfransı (Kultusministerkonferenz -KMK) , Lennéstrasse 6, D-53113 Bonn; Fax:
+49[0]228/501-229; Phone: +49[0]228/501-0,
europa@kmk.org
,
http://www.kmk.org
•
Xarici Tə
hsil Mə
rkə
zi Ofisi (ZaB),
www.kmk.org
;
zab@kmk.org
•
Sə
nə
dləş
mə
və
Tə
hsil nformasiya Xidmə
ti,
www.kmk.org/doku/bildungswesen.htm
,
eurydice@kmk.org
•
Alman Rektorları Konfransı (Hochschulrektorenkonferenz - HRK), Ahrstrasse 39, D-
53175 Bonn; Fax: +49[0]228/887-110; Phone: +49[0]228/887-0;
www.hrk.de
, E-Mail:
sekr@hrk.de
•
Alman Rektorlar Konfransının Ali Tə
hsil Kompası,
www.higher-education-compass.de
•
Almaniyada
Ali
Tə
hsil
Qurumları
və
Universitetlə
r
Assosiasiyası
(Hochschulrektorenkonferenz - HRK), Ahrstrasse 39 D-53175 Bonn, Germany,
Tel:
+49(228) 8870,
Fax:
+49(228) 887110,
http://www.hrk.de
•
Tə
hsil Planlaş
dırılması və
Tə
dqiqatların Təş
viqi üzrə
Federal Ə
yalə
tlə
r Komissiyası
(BLK), Friedrich-Ebert-Allee 38, 53113 Bonn, Germany,
Tel:
01888 54020,
Fax:
01888
5402150,
blk@blk-bonn.de
,
http://www.blk-bonn.de