Almaz Əliyeva Məcid qızı nato da həRBİ-Sİyasi İslahatlar və
Yüklə 1,82 Mb.
|
göstərmişdir. O, həmçinin, 2004-cü ildə Əfqamstanda keçirilən prezident seçkiləri zamam təhlükəsizliyin təmin edilməsi məqsədilə Britaniya taboru ilə yanaşı BTYQ-nin tərkibində xidmət etmək üçün taqım ölçülü hərbi birləşmələr göndərmişdir. BTYQ-ə
əlavə töhfənin verilməsi, o cümlədən tibbi və xüsusi təyinatlı hərbi birləşmələrin göndərilməsi haqqında qərar hazırda qəbul edilmək mərhələsindədir. Cənubi
Qafqaz Tərəfdaşları Amerika Birləşmiş Ştatlarına 2001-ci il 11 sentyabr terror hücumundan dərhal sonra irəli sürülmüş Terrorçuluğa qarşı Tərəfdaşlıq Əməliyyat Planında iştirak etməklə
terrorçuluqla mübarizəyə yardım göstərirlər. Bu sahədə aparılan əməkdaşlığa kəşfiyyat məlumatlarının mübadiləsi, terrorçuluqla mübarizə və sərhəd
təhlükəsizliyi imkanlarının artırılması üçün təlim və məşğələlər, habelə mümkün terror
hücumunun nəticələrinin aradan qaldırılması üçün hazırlıq səviyyəsinin artırılması daxildir. Müdafiə və təhlükəsizlik sektomnda islahat Cənubi Qafqaz dövlətləri ilə əməkdaşlığın olduqca vacib bir sahəsidir və bu, NATO ilə əldə edilmiş FTƏP-lann mərkəzi xəttini təşkil edir. Bu sahədə NATO və fərdi müttəfiqlər tərəfdaş dövlətlər tərəfindən istifadə edilə biləcək
əhəmiyyətli təcrübəyə malikdirlər. Əsas
prioritetlər onların Avro-Atlantik regionunda böhranın idarə olunması və sülhməramlı əməliyyatlara töhfə vermək imkanlarının artırılması, dövlət
müdafiə təsisatlarının əlverişii və səmərəli idarəçiliyinin inkişafına köməklik göstərilməsi və silahlı qüvvələrin üzərində mülki və demokratik nəzarətin gücləndirilməsindən ibarətdir. FTƏP-lar NATO ilə demokratik təsisat və müdafiə islahatları sahəsində apanlan siyasi dialoqu dərinləşdirir və
əməkdaşlığın məqsədini gücləndirir. Təsisat
islahatlarının həyata keçirilməsi, xüsusilə müdafiə və təhlükəsizlik sektorunda islahatların aparılmasına şərait yaradır, habelə demokratiyaya keçid prosesini dəstəkləyir. Müdafiə sahəsində daha müfəssəl və texniki islahatlar SNT-nın Planlaşdırılma və Analiz Prosesi (PAP) kontekstində paralel şəkildə müzakirə olunur. Bu, NATO tərəfindən həyata keçirilən çoxmillətli təlimə, təlim məşqlərində və hərbi əməliyyatlarda faydalı ola biləcək qüvvə və imkanların müəyyənləşdirilməsi, inkişafi və qiymətləndirilməsinə yardım göstərir. Bu, həm də səmərəli, əlverişli və dayanıqlı hərbi qüvvələrin inkişafı, habelə daha geniş müdafiə
islahatı siyasətlərinin təkmilləşdirilməsində tərəfdaşlar üçün çərçivəni təmin edir. Hər üç Cənubi Qafqaz dövləti tərəfdaş dövlətlərə könüllü əsasda təqdim edilən PAP prosesində iştirak etmək qərannı qəbul etmişdir. PAP çərçivəsində planlaşdırma hədəfləri hər bir dövlətlə razılaşdırılır və əldə edilmiş nailiyyətlər hər il dərindən təhlil edilərək qiymətləndirilir. Digər bir mühüm alət Müdafiə Təsisatlarının Qurulması üzrə Tərəfdaşlıq Əməliyyat Planıdır (MTQTƏP). 2004-cü ildə irəli sürülmüş MTQTƏP səmərəli və demokratik məsuliyyətli müdafiə təsisatları quruculuğunda tərəfdaşları stimuli aşdınr və dəstəkləyir. Bu planın ümumi məqsədi silahlı qüvvələr, müdafiə və təhlükəsizlik sektoru təsisatlarının səmərəli, demokratik və mülki nəzarət atında qurulmasından, məsuliyyətinin artırılması və şəffaflığının təmin edilməsindən və onların yeni təhlükəsizlik mühitinin tələblərinə uyğun olaraq qurulduğuna və 141
maliyyələşdirildiyinə təminat verməkdən ibarətdir. Alyans üçün digər prioritet məsələ artıq qalmış və köhnəlmiş silah ehtiyatı və döyüş sursatının yaratdığı problemlərin aradan qaldırılması məqsədini güdən NATO/SNT Etimad Fondu mexanizmi vasitəsilə hərbsizləşdirmə layihələri ilə Tərəfdaş dövlətlərin dəstəklənməsindən ibarətdir. Belə layihələrdən ikisi Azərbaycan və Gürcüstanda həyata keçirilmişdir. NATO/SNT Etimad Fondu layihələri artıq qalmış və köhnəlmiş partlayıcı minalar, döyüş sursatı, kiçik çaplı atıcı və yüngül silah ehtiyatlarının təhlükəsiz şəkildə məhv edilməsi məqsədilə tərəfdaş dövlətlərə yardnn göstərir. Fərdi müttəfiqlər və tərəfdaş dövlətlərin könüllü yardımı nəticəsində maliyyələşdirilmiş bu layihələr adətən, digər müvafiq təşkilatlarla yaxın əlaqələrin qurulması nəticəsində həyata keçirilir. Azərbaycanda Saloğlu ərazisində yerləşən köhnə hərbi bazada, Ağstafa şəhərində və Poylıı qəsəbəsində partlamamış hərbi sursatın məhv edilməsi üçün davam etməkdə olan layihəyə 1,6 milyon avro maliyyə vəsaiti qoyulmuşdur. Bu döyüş sursatları yerli əhali arasında çoxsaylı ölüm hallan və bədən xəsarətləri törətmişdir. Gürcüstanın Ponixala və Xaladid bazalannda təxminən 500-dək yer-hava və digər növlü raketlərin məhv edilməsi üçün
layihəyə 1,1
milyon avro maliyyə vəsaiti qoyulmuşdur. 2006-cı ilin fevral ayında yekunlaşan bu layihə çərçivəsində nəinki təhlükəsizlik təmin edilmiş, həm də gələcəkdə ətraf mühitin mümkün çirklənməsinin qarşısı alınmışdır. Gürcüstanda ikinci layihəyə 2007-ci ilin oktyabr ayında start verilmişdir. 478 min avro dəyərində büdcəyə malik bu layihə çərçivəsində təxminən 9000 raket ehtiyatının məhv edilməsinə şərait yaradılacaqdır. 142 Təbii fəlakətlərin və texnogen qəzaların nəticələri hətta ən yaxşı hazırlığa malik dövlətlər üçün də dəfedilməz ola bilər. Belə fövqəladə hallann nəticələri konkret bir dövlətin sərhədlərini aşaraq bütöv
regionların təhlükəsizliyini və sabitliyini təhlükə qarşısında qoya bilər. Buna görə də fəlakətlərə qarşı səmərəli hazırlıq və cavab tədbiri (NATO dairələrində «mülki fövqəladə planlaşdırma» adlanır) üzrə əməkdaşlıq olduqca zəruridir və tərəfdaşlıq fəaliyyətinin ayrılmaz bir hissəsini təşkil edir. Ermənistan, Azərbaycan və Gürcüstan təbii fəlakətlərə hazırlıq və cavab tədbirləri üzrə milli imkanlarını təkmilləşdirmək üçün NATO ilə əməkdaşlıq çərçivəsində iş apanrlar. Bu sahədə fəaliyyətin böyük bir hissəsi Fəlakətlərə Cavab vermə üzrə
Avro-Atlantika Əlaqələndirmə Mərkəzi (FCAAƏM) çərçivəsində həyata keçirilir. FCAAƏM fəlakətlərin nəticələrinin aradan qaldırılması üçün AATŞ ölkələri arasında səyləri əlaqələndirmək məqsədilə 1998-ci ildə yaradılıb. Bu mərkəzin işinə 2003- cü ildə Azərbaycanda və 2005-ci ildə Gürcüstanda baş vermiş güclü su daşqınları və həmçinin 2006-cı ildə Gürcüstanda baş vermiş meşə yanğınlarından sonra göstərilən yardımın əlaqələndirilməsi misal göstərilə bilər. Təlim məşqləri imkanların təcrübədə sınaqdan keçirilməsi və gələcək əməkdaşlığın daha geniş
sahələrinin müəyyənləşdirilməsi üçün imkan yaradır. Cənubi Qafqaz tərəfdaşları 2000-ci ildən başlayaraq belə təlim məşqlərində iştirak edirlər. Son illər ərzində FCAAƏM fəaliyyətlərinin əksəriyyəti, o cümlədən bir neçə təlim məşqləri tərəfdaş dövlətlər tərəfindən irəli sürülmüş, təşkil olunmuş və icra edilmişdir. Bu fakt 143
Yüklə 1,82 Mb. Dostları ilə paylaş:
|