54
Haqqa nifrət haqqı gətirənə də gec-tez nifrət oyatdığı
kimi, haqqı gətirən sevilməyəndə onun gətirdiyi də çox
vaxt sevimsiz olur. Bunu Hz.Peyğəmbərin (salləllahu əleyhi
və səlləm) əmisi Əbu Ləhəbin misalında görə bilərik.
Bəllidir ki, O Həzrətin (salləllahu əleyhi və səlləm) İslama
çatmış məşhur əmiləri dörddür: Hz.Həmzə, Əbu Talib,
Abbas və Əbu Ləhəb. İlk üç əmi Hz.Muhəmmədə qarşı
həmişə mehriban olmuş, hətta İslamı qəbul etmədikləri
dövrdə belə öz dəstəklərini ondan əsirgəməmişlər.
Məntiqlə Əbu Ləhəb də alicənab təbiətli olmasa belə eyni
cür davranmalıydı. Çünki ərəblərdə qohumcanlılıq, əqrəba
təəssübkeşliyi həddən ziyadə güclüdür. Əgər Əbu Ləhəb
öz qardaşlarından fərqli olaraq Hz.Muhəmmədi (salləllahu
əleyhi və səlləm) əsla sevmirsə, nəinki özü, hətta arvadı da o
Həzrətin kölgəsini belə qılınclayırsa, deməli bu nifrət hər
halda səbəbsiz deyil, nədənsə qaynaqlanır. O səbəbə işıq
tutan rəvayətlərdən biri belədir:
“Əbu Talib ilə qardaşı Əbu Ləhəb arasında bir gün
münaqişə yarandı. Əbu Ləhəb qardaşını yerə yıxdı və
üzərinə çökərək sifətinə vurmağa başladı. Hz.Peyğəmbər
(salləllahu əleyhi və səlləm) o zaman hələ gənc idi. Dərhal
köməyə tələsdi və Əbu Ləhəbi itələyib kənara atdı.
Sonra Əbu Talib dikələrək qəzəb içində qardaşı Əbu
Ləhəbin üzərinə atıldı. İndi o onun sinəsi üzərinə çökmüş
və üzünə zərbələr endirməyə başlamışdı. Bu davadan son-
ra Əbu Ləhəb Hz.Muhəmmədə (salləllahu əleyhi və səlləm)
dönərək dedi:
“Ey Muhəmməd! Mən də Əbu Talib kimi sənin əminəm.
Edəcəyini mənə elədin. Nədən ona qarşı da eyni cür dav-
ranmadın? Nədən? Vallahi, könlüm səni əsla sevməyəcək,
əsla!”
Çox güman ki, peyğəmbərlik Əbu Ləhəbin başqa bir qo-
humuna verilsəydi, ona münasibəti qardaşları nın müna-
sibə tindən çox da seçilməyəcəkdi. Seçilsə belə, qohuma qar-
şı ədavətdə ifrata varmayacaqdı. Lakin Hz.Muhəm mədin
55
(salləllahu əleyhi və səlləm) şəxsiyyətinə olan kin və nifrə-
ti nəticə etibarı ilə onu haqqın qatı düşməninə çevirərək
cəhənnəmlik etdi. Zatən yəhudilər də eyni xətada bulun-
muşdular. Fərq ancaq bundaydı ki, onlar Hz.Muhəmmədi
(salləllahu əleyhi və səlləm) yəhudi olmadığına görə qəbul
etmədilər. Qureyşdən bəzi imkanlı şəxslərin bəhanəsi
isə o Həzrətin (salləllahu əleyhi və səlləm) mal və mövqecə
özlərindən aşağı olmasıydı:
“Onlar səni gördükdə ancaq sənə lağ edirlər: “Budur-
mu, Allahın elçi göndərdiyi kəs?” (əl-Furqan, 41)
Kimin insanlara bir nifrəti yox, kini yoxdu
Bir mələkdi sanasan şeytanı yox, cini yoxdu.
Dünyası əleyhinə, Dini qulun lehinədi
Xeyrini bilməyənin dünyası yox, Dini yoxdu.
Ərzdə dağlardan uca və möhtəşəm, söylə, nə var
Qəlb dağa dönməsinmi dumanı yox, çəni yoxdu.
Təqvadan qeyri nədir ilahi dərgahda məqam
Yazıq o kimsədi ki, rütbəsi yox, çini yoxdu.
Elə dardır ki, cahan, çarə tərki-dünyalıqdır
Seç elə dünyanı ki, uzunu yox, eni yoxdu.
Haqqa nifrət edənlər üçün onu kimin deməsi önəmli ol-
madığı kimi, şəxsə nifrət edənlər üçün də onun nə deməsi
əhəmiyyət daşımaz. Hər iki halda itirən nifrətdə bulu-
nanlardır. Amma, bu itkinin fərqinə varmazlar. Halbuki
böyüklərimiz “Deyənə baxma, deyilənə bax” buyurmuşlar.
Xalqa nifrət dedikdə təkcə haqqı gətirənlər deyil, xəlq
olunan hər kəs və hər şey nəzərdə tutulur. Yəni bir insa-
nın rəhbərindən, qonşusundan, övrətindən, hətta özündən
56
ifrat şəkildə zəhləsi gedə bilər. Eyni zamanda bir işin, ta-
maşanın, ölkənin, quruluşun, yaşayışın bir kimsədə ik-
rah doğurması mümkündür. Lakin bir şeyin mümkün-
lüyü onun hələ məqbul sayılması demək deyildir. Hər
hansı bir xasiyyətin, halın, hərəkətin yaxud hadisənin
xoşagəlməzliyi, adətən, nəfsdən qaynaqlandığı üçün kimə
və ya nəyə isə qarşı nifrətə səbəb yaratmamalıdır. Yaradırsa
təbiilikdən, caizlikdən yox, xəstəlikdən xəbər verir ki, bu
da Dinimizdə bəyənilməyən yaxud pislənilən hallardandır.
Məsələn, ailə münasibətlərini götürək. Bəzən ər və arvad
arasında nifrət o həddə çatır ki, faciəylə nəticələnir. Halbu-
ki Uca Rəbbimiz buyurdu:
“Onlarla (qadınlarla) gözəl rəftar edin. Əgər onlara
nifrət etsəniz, ola bilsin ki, sizdə nifrət doğuran bir şeydə
Allah çoxlu xeyir nəzərdə tutmuş olsun” (ən-Nisa, 19).
Çox zaman nifrət yalnız pis cəhətləri görməkdən doğur.
Nə yazıq ki, bu mərəzə tutulanlara fəzilətlər nöqsanları de-
yil, nöqsanlar fəzilətləri unutdurur. Hədislərdə buyuruldu:
“Mömin bir kişi möminə bir qadına nifrət bəsləməsin.
Çünki onun bir xasiyyətini xoş görməsə də başqa bir
xasiyyətinə razı olur.”
“Özü döyülməyə daha çox layiq ikən zövcəsini döyən
kişiyə təəccüb edirəm.”
HİKMƏT Biri Həsən Bəsri həzrətlərinin yanına gəldi
və qızının ərlik çağına çatdığını söyləyib məsləhət istədi.
Həzrət buyurdu:
“Onu təqvalı kişiyə ərə ver. Əgər qızını sevsə, sevgisindən
dolayı ona hörmət edəcək. Əgər sevməsə, təqvasından dola-
yı ona zülm etməyəcək.”
Nikah, nifrətdən uzaq ürəklərin birliyidir
Bir dirək tutmaz evi, dirəklərin birliyidir.
57
Tutmaz nur əhlinin od əhli ilə ittifaqı
Sevgi şeytanların yox, mələklərin birliyidir.
Qəlb sevən göyçək olur, nəfs sevən şübhəlidir
Məhəbbət, şübhəsiz ki, göyçəklərin birliyidir.
Din cütü olmayana tən cütlüyü caiz deyil
İzdivac imanların, məsləklərin birliyidir.
Rəbbinizdən diləyin Behiştdə də tən olmağı
Ailə Allah üçün diləklərin birliyidir.
Rəbbimin sevdiyi təfriqə yox, haqq cəmaətdi
Haqq saleh qadınların, erkəklərin birliyidir.
Bir dam, bir döş altında tutmaz iki dünya qərar
Ruhların birləşməsi gerçəklərin birliyidir.
Ailə kiçik dövlət, dövlət böyük ailədir
Cəmiyyət böyüklərin, kiçiklərin birliyidir.
Bəzilərinin nifrəti öz dövlətinə, məmləkətinə, millətinə
olur. Zahirən firavan yaşayan ölkələrə köçmək üçün təkcə
dəridən-qabıqdan deyil, hər oyundan da çıxırlar. Rahat
yaşamaq, münasib məkana köçmək istəyini, əlbəttə, an-
lamaq olar. Anlaşılmayan odur ki, soruşulanda öz milli
mənsubiyyətini dilə gətirməkdən utanan, hətta özünü qey-
ri ölkənin və millətin nümayəndəsi kimi təqdim edənlər
də vardır. Əcəba, bir insan da doğulub böyüdüyü bir di-
yara, içindən çıxdığı, eyni dildə danışdığı bir millətə bu
dərəcə də nifrət edərmi? Allah Rəsulu (salləllahu əleyhi
və səlləm) 63 illik mübarək həyatında ən böyük zülmləri
Məkkədə və Qureyşdən gördü. Amma, bu onun öz yur-
duna və qövmünə sevgisini əsla azaltmadı, əksinə, onların
əsil səadəti bulması üçün heç bir fədakarlıqdan çəkinmədi.
Dostları ilə paylaş: |