35
2. KİN
“Ey Rəbbimiz! Qəlblərimizdə iman gətirənlərə qarşı
kinə yer vermə!” (əl-Həşr, 10)
Kin, başqasından xoşlanmamanın ən eybəcər, barışma-
ğa və bağışlamağa yol qoymayan ən oturuşmuş şəklidir.
Adətən, qəzəbdən doğur. Amma qəzəb keçsə də, o qalır.
Bu baxımdan kin, qısa müddətdə soyumayan, davam edən
qəzəbdir. Qısa müddət dedikdə ən çoxu üç gün nəzərdə
tutulur. Çünki Allah Rəsulu (salləllahu əleyhi və səlləm) bu-
yurdu:
“Bir müsəlmanın Din qardaşından üz döndərib üç
gündən artıq küsülü qalması caiz deyildir.”
Kin qəlbin hüzurunu pozan gizli ədavət duyğusudur.
Onun, necə deyərlər, görünməyən, yaxud güclə sezilən
tərəfidir. Bu baxımdan kin gizli ədavət, ədavət açıq kindir.
“Ey iman gətirənlər! Sizdən olmayanları özünüzə sir-
daş etməyin. Çünki onlar sizə fənalıq etməkdən əsla
geri durmaz, daim sıxıntıya düşməyinizi istəyərlər.
Düşmənlikləri ağızlarından daşmaqdadır. Sinələrində
gizlədikləri isə daha böyükdür” (Ali-İmran, 118).
“Yoxsa qəlblərində xəstəlik olanlar elə sandılar ki,
Allah onların kinlərini üzə çıxarmayacaqdır? Əgər
Biz istəsəydik, onları sənə göstərərdik, sən də onları
üzlərindəki əlamətlərdən tanıyardın. Sən onları danışıq
tərzindən mütləq tanıyacaqsan” (Muhəmməd, 29-30).
İBRƏT Bədr savaşındakı məğlubiyyətdən sonra Məkkə
müşrikləri böyük bir ruh düşkünlüyü yaşadılar. İslamın qatı
düşmənlərindən Amir ibn Vəhəb ilə Safvan ibn Ümeyyənin
ikilikdə olan bir söhbəti bu durumun ifadəsiydi. Belə ki,
ibn Ümeyyə ibn Vəhəbə dedi:
– Yaşamaqdan ikrah etdim, bundan sonra məncə həyatın
qiyməti yoxdur.
36
Amir bu qarşılıqda bulundu:
– Çox gözəl söyləyirsən. Ah, ailəm və bir də borcum ol-
masa mən təkbaşına bu işi həll edərdim.
– Nə cür?
– Özüm gedər, Muhəmmədi öldürərdim.
– Sən o işi gör, mən bütün borcunu ödəyər, ailənə də
baxaram.
Amir ibn Vəhəb “Çox gözəl” deyib evinə döndü, qılıncı-
nı itiləyib zəhərlədi və Mədinəyə üz tutdu. Mədinədə onu
yaxalayıb Rəsulullahın (salləllahu əleyhi və səlləm) hüzuruna
gətirdilər. Aralarında belə bir danışma oldu:
– Burada nə işin var, niyə gəldin?
– Oğlumu sərbəst buraxdırmaq üçün çarə aramağa
gəldim.
– O halda niyə qılıncınla gəldin?
– Ona nə qiymət verirsiniz? Bədirdə nə işə yaradı ki, indi
nə işə yarasın.
– Amir! Ağlını başına yığ. Allahın Rəsulunun yanında
niyyətini gizləmə, söylə. Gizli bir guşədə Safvan ilə danış-
dıqlarını və məni öldürmək üçün verdiyiniz qərarı bizə anlat.
Amir ibn Vəhəb Peyğəmbər möcüzəsi ilə qarşılaşmışdı.
Çünki Safvanla söhbətinin Allahdan başqa şahidi yoxdu.
Təqsirini etiraf edərək oradaca kəlmeyi-şəhadətdə bulundu.
Allahın qoruduğu kimsəyə kim neylər, ey qul?
O əgər qorumasa, kimdi xanlar, bəylər, ey qul?
İblisdən məlakəyə zərrə qədər varmı zərər
Neylər pak, kinsiz qula kirli, kinli səylər, ey qul?
Bil cəhənnəm cahanı, hər atəşə vermə sinə
Eşq ilə odlanana neylər xamlar, çiylər, ey qul?
Qaldır hərdən başını, sonra yenə sal aşağı
Bax, kimin əmrindədi yerlər, ey qul, göylər, ey qul?
Hökmü ərşdəndisə, yurdun, cahanın, kainatın
Bunu dərk eyləyənə neylər axı keylər, ey qul?
37
Xalqa yox, Xaliqə uy, görsən uyub dünyaya xalq
Səni qorxutmasın qoy ictimai rəylər, ey qul.
Kin, fitnəsi altda, fəsadı ortada olan qəlb xəstəliyidir. Bu
fəsadlar çoxdur. Onlardan biri haqsızlıq, ədalətsizlikdir.
Kinli adam özünü ədalətli hesab etsə də, hətta kənardan bu
təəssüratı doğursa da, kin bəslədiyi insanlara qarşı, adətən,
ədalətli ola bilmir. Bəzilərinə ədalət, bəzilərinə, hətta, bircə
nəfərə isə zülm edən kimsə adil sayılmaz. Ədalət kinə qalib
gəlməsə, kin onu məğlub edəcəkdir.
“Ey iman gətirənlər! Allah üçün haqqı ayaqda tutan,
ədalətlə şahidlik edən kimsələr olun. Bir topluma qarşı
kininiz sizi ədalətsizliyə sövq etməsin. Ədalətli olun! Bu,
təqvaya daha yaxındır” (əl-Maidə, 8).
Allah Rəsulu (salləllahu əleyhi və səlləm) və onun tərbiyəsi
altında yetişmiş möminlər pislik gördükləri kimsələrə qar-
şı ədalətlə davranmanın ən gözəl nümunələrinı vermişlər.
Çünki təqvalıydılar. Ədalətli təqvasız ola, yəni bir çox gü-
nahlardan çəkinməyə bilir. Lakin təqvalı insan ədalətsiz ol-
maqdan qorxar, Rəbbinə qarşı gəlməkdən çəkinər.
İBRƏT Allah Rəsulunun (salləllahu əleyhi və səlləm) sağ-
lığnda Hz.Aişəyə (radiyallahu ənhə) iftira atılarkən bu olay-
da adı hallandırılanlardan biri də tanınmış şair Hassan ibn
Sabit idi. Möminlər anasının qəlbi ondan qırılmışdı. La-
kin Hz.Peyğəmbərin (salləllahu əleyhi və səlləm) vəfatından
sonra bir məclisdə bu dəyərli şairin əleyhinə danışılarkən
məclisdə bulunan Hz.Aişə dərhal müdaxilə edərək dedi:
“Xeyr! Hassandan incik olsam da haqqımı ona ha-
lal etmişəm. Hassan Rəsulullahı kafirlərin hücumundan
çox güclü şəkildə müdafiə etmişdir. O müdafiə bütün
qəbahətlərinin əfv olunmasına kafidir. Onun əleyhində bu-
lunmaq bizə yaraşmaz.”
Bizi məhv etsə mənəmlik mərəzi məhv edəcək
Qəlblərin qəlblərə qəsdi-qərəzi məhv edəcək.
38
Daş tapılmaz bizə, ölçülsə kiçik suçlarımız
Başqa şey yox, bizi mizan-tərəzi məhv edəcək.
Bizə bizdən irəli olanların xətti gərək
Hal budur ki, bizi bizdən gerisi məhv edəcək.
Əhli zöhd içrə ara xalqa xilaskar arasan
Xalqı, yox şübhə ki, xalqın hərisi məhv edəcək.
Rəhbərin fərlisinin Rəhbəri Rəhman özüdür
Rəhbərin fərsizini yan-yörəsi məhv edəcək.
Əsli torpaqdı qulun, tapdandıqca mətin olur
Su kimi axanları su pərisi məhv edəcək.
Ədalət hər bir halda haqqı ortaya qoymaqdır. Bu isə istər
kinlilər, istərsə də sevgililər üçün eyni dərəcədə çətindir.
Çünki sevənlər sevdiklərinin nöqsanlarını, sevməyənlər
sevmədiklərinin fəzilətlərini görmür yaxud görmək istə-
mir lər. Adil olmayanlar amir də, alim də, arif də, aqil də
ola bilər, amma nəbi ola bilməzlər. Ədalət peyğəmbərlik
xislətindəndir. Ona görə də birisi qənimətlərin bölgüsü
zamanı Allah Rəsulunu (salləllahu əleyhi və səlləm) ədalətli
olmamaqda günahlandıranda o Həzrət buyurmuşdu:
“Vay halına! Mən də ədalətli olmasam, kim ədalətli olar?
Ədalətli olmasam ziyana uğrayanlardan olaram.”
İBRƏT Yəhudilərdən Zeyd ibn Səanə İslamı qəbul
etməzdən əvvəl Rəsulullah (salləllahu əleyhi və səlləm) ondan
borc almış, lakin vaxtında ödəyə bilməmişdi. Zeyd bir gün
Peyğəmbərin hüzuruna gələrək çox qaba şəkildə narazılı-
ğını bildirdi: “Ey Abdulmuttalib oğulları! Siz borclarınızı
qaytarmamaq üçün bir sürü bəhanələr bəyan edib durur-
sunuz.”
Hz.Ömər (radiyallahu ənh) də hüzurda idi. Bu sözlərdən
hiddətləndi: “Ey Allahın düşməni! Hz.Peyğəmbərə bu cür
Dostları ilə paylaş: |