Ankara üNİversitesi sosyal biLİmler enstiTÜSÜ İKTİsat anabiLİm dali



Yüklə 5,01 Kb.
Pdf görüntüsü
səhifə2/42
tarix14.05.2018
ölçüsü5,01 Kb.
#44066
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   42

vii 
 
 
III.2. William Stanley Jevons ........................................................................ 86
 
III.2.1. “Politik İktisat”tan “İktisat”a ........................................................ 93
 
III.3. Léon Walras ......................................................................................... 95
 
III.4. Ücret düşüncesinin dönüşümünün dinamikleri .................................. 102
 
SONUÇ ........................................................................................................... 113
 
KAYNAKLAR ............................................................................................... 120
 
ÖZET .............................................................................................................. 129
 
ABSTRACT ................................................................................................... 130
 
 
 
 
 


viii 
 
 
Tablolar Listesi 
 
Tablo 1. Britanya’da çıktı artışı, 1700-1831 (yıllık % büyüme) ...................... 30
 
Tablo 2. Britanya’nın istihdam, gelir, harcama ve yerleşim yapıları, 1700-1840 
(%) ...................................................................................................... 30
 
Tablo 3. Britanya’nın sektörlere göre büyüme rakamları, 1700-1831 (%) ...... 31
 
Tablo 4. Dünya imalat sanayi çıktısında göreli paylar, 1750-1900 (%) ........... 62
 
Tablo 5. Kişi başına sanayileşme düzeyleri, 1750-1900 .................................. 63
 
Tablo 7. İhracatın değeri, 1820-1913 (1913 fiyatlarıyla milyon $) ................ 107
 
Tablo 8. Avrupa ekonomik gelişmesinin dört göstergesi, 1800-1913 ............ 108
 
Tablo 9. Yabancı ülkelere yatırılmış sermaye, 1862-1914 (Milyar frank) ..... 109
 
 
 



 
 
GİRİŞ 
“İktisatçıların ve siyaset 
felsefecilerinin fikirleri, doğru oldukları 
zaman da yanlış oldukları zaman da, 
çoğunlukla düşünüldüğünden daha güçlüdür. 
Aslında dünyayı yöneten pek de bunlardan 
fazla bir şey değildir.”
1
  
Bilim  icra  edenler  açısından  onun  tarihi,  göz  ardı    edilemeyecek  bir  öneme 
sahiptir.  Bilimin,  hangi  toplumsal  gerekliliklerle  ortaya  çıktığı,  geçmişte  ne  gibi 
sorulara  cevap  aradığı,  bilimin  sorularında  ya  da  paradigmasında  meydana  gelen 
değişiklikler  ve  bunların  dinamikleri,  bilimsel  bilginin  eksik  bırakmaması  gereken 
noktalardır.
2
  
İktisadi  düşünce  söz  konusu  olduğunda  tarih  bilgisi  özellikle  önemlidir. 
“Ekonomiyi  anlamanın  sine  qua  non
*
’u  tarihi  anlamaktır”  (Dowd,  2013:  17). 
Ekonomi,  insanların  ilk  toplumsal  organizasyonlarını  oluşturdukları  zamandan 
itibaren  yaşamlarının  bir  parçasıydı.  Toplumların  yaşamlarını  idame  ettirme 
tarzlarındaki her gelişim, her toplumsal devinim, bilimde de buna koşut bir devinim 
ve değişim getirdi. Bugünkü hâliyle iktisat, bilimin tarihsel gelişiminin, dönüşümünün 
bir  sonucudur,  aynı  zamanda  tarihsel  bir  kesitidir.  İktisatta  bugünün  gündemi  olan 
                                                 
1
 Keynes, 1991: 383. 
2
  Bu  konuda  farklı  görüşler  elbette  vardır.  Alfred  Whitehead,  “Kurucularını  unutmaktan  çekinen  bilim 
kaybeder” demiştir. Jean Baptiste Say’a göre ise, “Tarihi ne kadar kısaysa, bilim o kadar mükemmeldir” (Aktaran 
Blaug, 2001: 146). 
*
 Olmazsa olmaz’ı.
 



 
 
konular, geçmişten gelen düşünsel birikim temelinde tartışılır. İşaya Üşür’ün dediği 
gibi, 
şurada  “genel  denge”nin  o  şık  denklemlerini  yazarken,  burada  “para”nın  hikmetinden 
bahsederken,  beride  “büyümenin”/”kalkınmanın”  o  esrarlı  ve  büyüleyici  şekillerini 
çizerken,  daha  ötede  “emek  değerlerin”  erdeminden  ya  da  “küreselleşmenin” 
meziyetlerinden… söz ederken kalemimin mürekkebi ya zarif mezar taşlarının “ruhu” ile 
dolmuşsa ben ne yapacağım? (…) 
Bu tarih bilincidir, bilim bilincidir. (İktisadi) düşünce tarihi, kalemlerimizin vicdanıdır. 
Tarih vicdanımızdır (Üşür, 2003: 212). 
Girişteki kısa Keynes alıntısının da anlattığı üzere, iktisadi düşünce, toplumun 
maddi  koşullarından,  yani  ekonomik  koşullarından,  kurumlarından,  değerlerinden 
etkilendiği gibi, onları etkiler de (Hunt, 2009: 20; Özel, 2001: 24-25; Buğra, 2011: 11; 
Dowd,  2013:  18).  İktisadın  konusunun  toplumların  maddi  refahı  olduğu  ölçüde  bu 
etkinin ne yönde olduğu, insan yaşamı için oldukça önemlidir. 
İktisadi düşünce tarihi bilgisinin önem taşımasının bir sebebi de, bir bilim olarak 
iktisadın  ortaya  çıkışından  kısa  sayılabilecek  bir  süre  sonra,  iktisat  biliminin 
kapsamında ve yönteminde meydana gelen dramatik değişimle ilgilidir. Klasik politik 
iktisattan
3
  “marjinal  devrim”  olarak  adlandırılan  kopuşla,  bilimin  bugün  ulaşmış 
olduğu noktanın temelleri atılmıştır. 
Tarihten, mekandan bağımsız, evrensel  geçerliliği  olan iktisadi  yasalar ortaya 
koyduğu  iddiasında  olan  hâkim  iktisat  teorisinin  öncülünün,  bilimin  henüz 
yetkinleşmemiş  hâli  olduğu  düşünülebilir.  Nitekim  akademik  çevredeki  genelgeçer 
                                                 
3
  Fransızcası  “économie  politique”  olan  terim,  “politik  iktisat”  ya  da  “siyasal  iktisat”  olarak 
Türkçeleştirilmesi  gerekirken  “ekonomi  politik”  olarak  çevrilmiştir  (Savran,  2008:  278)  ve  terimin  dilimizdeki 
yaygın kullanımı budur. Biz bu çalışmada, terimin doğru çevirisi olan “politik iktisat”ı kullanacağız. 


Yüklə 5,01 Kb.

Dostları ilə paylaş:
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   42




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©genderi.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

    Ana səhifə