63
329
May 2014
ÜST-ün mayın 5-də yaydığı bəyanatda deyilir: "Situasiya
nəzarət altına alınmazsa, dünyanın ən təhlükəli
xəstəliklərindən birinə qarşı mübarizə kampaniyası alt-üst
olacaq".
Vəziyyətlə bağlı ÜST-ün baş direktoru
Marqaret Çen də
çıxış edib.ÜST 2009-cu ildə "donuz qripi" pandemiyası ilə
bağlı da dünya miqyasında fövqəladə vəziyyət elan etmişdi.
Çenin dediyinə görə, situasiyanı ötən həftə ÜST-ün 13
ekspertindən ibarət fövqəladə komitəsi öz yığıncağında
müzakirə edib.Poliomielit xəstəliyinin əsas "hədəf"i 5 yaşına
qədər olan uşaqlardır.
Son 6 ayda poliovirus Əfqanıstan, İraq, Kamerun,
Nigeriya, Pakistan, Suriya, Somali, Ekvatorial Qvineya,
Efiopiya və İsraildə qeydə alınıb.ÜST-ün baş direktorunun
poliomielitlə mübarizə məsələləri üzrə yardımçısı Bryus Ayluordun dediyinə görə, sözügedən dövlətlərin
hakimiyyət dairələri poliomielitin "milli səhiyyə sistemləri üçün fövqəladə situasiyaya çevrildiyini" bəyan
ediblər.
Virusun yayıldığı Pakistan, Suriya və Kamerunun hakimiyyət dairələrinə əhalinin, habelə 4 həftədən artıq
müddətdə bu dövlətlərdə olan şəxslərin təcili peyvəndləşdirilməsinin aparılması məsləhət bilinib.
ÜST tələblərinə görə, sözügedən ölkələri tərk edən şəxslər səfər müddətindən asılı olaraq 4 həftə-12 aylıq oral
poliomielit peyvəndi (OPP) və ya inaktivləşdirilmiş poliomielit peyvəndi (İPP) almalıdırlar.
Poliomielit əsəb sistemində ağır fəsadlar yaradan kəskin virus infeksiyasıdır.
Ümumdünya Səhiyyə Təşkilatı (ÜST) Asiya, Afrika və Yaxın Şərqdəki 10
ölkədə poliomielit xəstəliyinin yayılması ilə bağlı "ictimai səhiyyədə
beynəlxalq əhəmiyyət kəsb edən fövqəladə vəziyyət" elan edib
ÇOX QORXULU XƏSTƏLİK YAYILIR
Könüllüləri zülal, yağ və karbohidratların miqdarı
edərkən də aktivləşir.
eyni olan kokteyllərə qonaq ediblər. Yalnız onlardan
D.Lüdviq bildirir ki, yüksək qlikemik indeksli
bir qrupunda qlikemik indeks daha çox olub.
ərzaqlar (məsələn, bulka, çips, tost, pivə, xurma,
Məlum olub ki, yüksək qlikemik indeksli kokteyllər
kreker, kartof, qabaq, şokolad batonları və s.) eyni
adamda aclıq hissi yaradır və baş beyində "həzz
zamanda həzz və aclıq hissi yaradaraq, insanı çox
mərkəzi" adlanan sahənin işini stimullaşdırır. Beynin
yeməyə sövq edir və bu səbəbdən də çəki artır.
məhz bu hissəsi insan narkotik maddələr qəbul
Amerikalı mütəxəssislər Devid Lüdviqin başçılığı ilə maraqlı bir tədqiqat aparıblar
BƏZİ ƏRZAQLAR İNSANDA ASILILIQ YARADIR
Məlumdur ki, xərçəng xəstəliyini insanın nə-
fəs almasına görə müəyyən etmək mümkündür.
“The Daily Mail” qəzetinin məlumatına görə,
diaqnozun qoyulması artıq mobil analizator
sayəsində daha asan olmuşdur.
“Owlstone” Kembric şirkəti artıq bu cür
analizatorun prototipini yaratmışdır. Hazırda
alimlər telefona uyğun gələn miniatür versiyanın üzərində işləyirlər. Proqnozlara görə, bütün işlərə iki il vaxt sərf
ediləcək.
Yeni işləmənin əsasında xərçəngin kimyəvi markerlərini tanımaq üçün proqramlaşdırılmış mikroçip vardır.
Analizatora gəlincə isə, alimlər onun effektivliyini həm sağlam, həm də bağırsaq xərçəngindən və kolitdən
əziyyət çəkən xəstələr üzərində yoxlamışlar. Sistem sağlam insanı pasiyentdən dəqiqliklə fərqləndirə bilmişdir.
Mobil sensor xərçəngin diaqnostikasında laboratoriyaları əvəz edir
YENİ DİAQNOSTİKA VASİTƏSİ
64
329 May 2014
Sən demə, qandakı şəkərin miqdarı adamda qəfil qəzəb
hissinin yaranmasına təsir edir. Alimlər 107 ailəni
müşahidə ediblər.
Məlum olub ki, ər və arvadın hər ikisinin qanında
qlükozanın miqdarının az olması onlar arasında tez-tez və
uzunmüddətli dava-dalaş yaradır. Orqanizmdə şəkərin
miqdarı normada olanda isə aqressiya əlamətləri də olmur.
Bu səbəbdən psixoloqlar məsləhət görürlər: əgər ailədə
ciddi söhbət aparmalısınızsa, bunu acqarına etməyin.
Ohayo Universitetinin mütəxəssisləri
maraqlı nəticə əldə ediblər
ŞƏKƏR QƏZƏB HİSSİ YARADIR
Mütəxəssislər bildirirlər ki, beyin işləməlidir,
yarımkürəsinin fəaliyyətini artırmaq üçündür.
ancaq onun həddindən artıq yüklənməsi də
Özünüzdə yeni bacarıqları təcrübədən keçirin. Öz
yolverilməzdir. Bu zaman beynin boz hüceyrələri
mənzilinizdə gözləri yumulu halda duş qəbul edin.
tükənə bilər.
Cibinizdəki sikkəni müəyyən etməyə çalışın. Evinizdə
Amma, eyni zamanda, beyin əzələlər kimi
yaxınlarınızla jestlərlə ünsiyyət qurun. Bu, beynin
primitiv də deyildir. Hər gün kompüterdə 10 min
hərəkətsiz qalan sahələrini oyatmaq, neyronların beyin
işarə yazmaq, yaxud küçə süpürmək kimi adi və
boyunca yayılması üçündür.
oxşar işlər beynin yaxşı işləməsi üçün kifayət
Öyrəşdiyiniz yoldan uzaq olsa belə, işə fərqli
deyildir. Əksinə, eyni işlər gec-tez cansıxıcı və
marşrutlarla gəlməyi və getməyi yaddan çıxarmayın.
darıxdırıcı olacaq. Hər gün eyni işi görmək, eyni
Tez-tez müxtəlif məkanlara səyahət edin. Hər
adamlarla ünsiyyətdə olmaq, bir-birinə oxşar
məzuniyyətdə çalışın ki, tanış olmadığınız yerlərə
günləri yaşamaq, söz yox ki, beyni kütləşdirir,
gedəsiniz, tez-tez muzey və sərgilərə baş çəkin.
yaddaşı zəiflədir. Beyni isə daim təəccübləndirmək,
Fizioloqların son tədqiqatlarına görə, bütün bunlar
hətta qeyri-adi gimnastika ilə aldatmaq lazımdır.
yaddaşı gücləndirir.
Bunun üçün xüsusi vaxt ayırmaq, əlavə pul
Yaradıcı təfəkkürünüzü inkişaf etdirmək
xərcləyib idman zallarına, sağlamlıq mərkəzlərinə
istəyirsinizsə, mənasız suallara cavab verməkdən,
getmək tələb olunmur. Öz evinizdə, iş yerinizdə, yol
şablonçuluqdan yayının. Hər dəfə yeni bir söz barədə
gedərkən belə ən sadə məşqlərlə beyninizi
düşünün, lətifələr quraşdırın və maraqlı əhvalatları
gücləndirə bilərsiniz.
xatırlayın.
Mütəxəssislərin fikrincə, beyni işlətmək üçün
Nəhayət, hər həftə 150 dəqiqə hərəkət beyin
birinci növbədə diş fırçalayanda, şorba yeyəndə,
fəaliyyətinə ciddi təsir edir.
kompüterdə məktub yazanda işə sol əllə (solaxaylar
isə sağ əllə) başlamaq lazımdır. Bu, beynin sol
AzərTAc
Bizim beynimiz bir əzələ kimidir; onu gündəlik işlətməsək, sözümüzə
baxmayacaq, “düşün!” əmrinə tabe olmayacaq
BEYİN ÜÇÜN ƏN SADƏ MƏŞQLƏR
Uzun sürən qışdan sonra orqanizm öz qüvvələrini
tərir. Qırmızı turpda, həmçinin, C vitamini, kalium
bərpa etməlidir. Yazın başlıca problemi avita-
çoxdur. Turp təzyiqi aşağı salır, immunitet sistemini
minozdur. Qırmızı turpu qida rasionuna əlavə etməklə
fəallaşdırır.
bunun öhdəsindən çox asanlıqla gəlmək mümkündür.
Qırmızı turp sellülozla zəngin olduğu üçün şəkərli
Qırmızı turp yayın əvvəlində daha faydalı olur.
xəstələr və mədə-bağırsaq traktı xəstəlikləri olan
Durğunluq proseslərində, məsələn, öskürək zamanı
insanlar üçün əvəzedilməzdir. Özü də bu tərəvəzin
bu tərəvəz çox kömək edir. Onun tərkibindəki
kalorisi azdır.
fitokimyəvi birləşmələr xərçəng əleyhinə təsir gös-
Bu tərəvəz yayın əvvəlində daha faydalı olur
QIRMIZI TURPUN FAYDASI