Apa-nın İranın ali dini liderinin rəsmi veb səhifəsinə istinadən verdiyi məlumata görə, İran
Yüklə 402,85 Kb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- THE ISSUE OF NATIONAL VALUES IN AHMAD JAFAROGHLUS "75 ASERBAIDSCHANISCHE LIEDER BAYATY IN DER MUNDART VON GANDSCHA NEBST EINER
55 329 May 2014 edamından sonra təqibdən canlarını qurtarmaq üçün etnogenez və etnik tarix probleminin elmi baxımdan qaçıb burada sığınmışlar (24). araşdırılmasına yerli müəlliflərdən ilk dəfə məhz Qeyd edək ki, özünün etnik adını Bərmək A.Bakıxanov cəhd göstərmişdir. Bütün bu mahalına möhürbənd etmiş bu tayfanın sonrakı etnik deyilənlərdən bir daha aydın olur ki, A.Bakıxanov taleyi daha mürəkkəb olmuşdur. Onlar əvvəlcə elm, ədəbiyyat, mədəniyyət, tərcümə, hərbi və mülki mahalın yerli əhalisi olan xurslarla etnik təmasda işlərlə gərgin məşğul olmasına baxmayaraq, olmuş, sonra xurslarla birlikdə tatların dil və məişət etnogenez və etnik tarix məsələsinə o, peşəkar assimilyasiyasına məruz qalmış, ən nəhayətdə isə mütəxəssis – etnoqraf kimi, həm də çox ciddi ərəbdən dönmə tat olaraq Azərbaycan türkcəsini yanaşmışdır. Azərbaycan xalqının etnik tarixi ilə mənimsəməklə türkləşmişlər. İndi onlar etnik bağlı A.Bakıxanovun araşdırmaları, fikir və cəhətdən özlərini azərbaycanlı hesab edirlər. mülahizələri ilə yaxından tanış olduqda belə Göründüyü kimi, etnik proseslərin məcrasının təsəvvür yaranır ki, ensiklopedik biliyə malik olan dəyişməsi etnogenetik dəyişmələrə də təsir ədib həm də xalq məişətinə, müsəlman həyat tərzinə göstərmişdir. dərindən bələd olan səriştəli və görkəmli el bilicisi Əlbəttə, ərəblərin Azərbaycana hicrəti Xilafətin olmuşdur. ilk mərhələsində daha geniş miqyas almış və kütləvi
səciyyə daşımışdır. Lakin onlar buradakı siyasi üstünlüklərinə və İslam dininin təmsilçiləri olmalarına baxmayaraq, hakim etnik qüvvəyə
ç e v r i l ə b i l m ə y i b , y e r l i ə h a l i t ə r ə f i n d ə n 1. А.Бакыханов. Гюлистан-и Ирам. Б., с.14-15. assimilyasiyaya uğradılmışlar. Ona görə də 1991; Yenə onun: Əsərləri, risalələri və məktubları. A.Bakıxanovun bəhs eidiyi dövrdə onların çox cüzi B., 1983, s. 133. bir qismi özlərinin antropoloji simasını, etnoqrafik 2. A.Bakıxanov. Gülüstan-i İrəm., s. 14-15. əlamətlərini və ənənəvi dəvəçilik peşələrini qoruyub 3. Yenə orada, s. 210, 34-cü qeyd. saxlaya bilmişdi. Qeyd etmək lazımdır ki, 4 .Yenə orada, s. 14. Zaqafqaziyanın o zamankı müsəlman əyalətlərində 5 .A.Bakıxanov. Gülüstan-i İrəm, s. 16-17. türkdilli etnik birliklərlə qarşılaşma və assimilyasiya 6 .Yenə orada, s. 18. prosesi nəticəsində ölkədə onların cüzi bir hissəsi 7 .Yenə orada. ilişib qalmışdır. Ərəb mənşəli əhalinin XIX əsrdəki 8 .Yenə orada. bu miskin halını A.Bakıxanov real təsbit etmişdir. 9 .Yenə orada. A.Bakıxanov Şirvan və Dağıstanda məskun- 10. А.Алиев. Гиль-Гильчайское оборонитель- laşmış bu və ya digər etnosun mənşəyi məsələsindən ное сооружение. Б., 1986. bəhs edərkən təkcə dil faktları ilə kifayət- 11. A.Bakıxanov. Gülüstan-i İrəm, s. 19. lənməmişdir. Şərq və Qərb dillərinə yaxşı bələd olan, 12. Yenə orada, s. 20-21. onların çoxunu bilən A.Bakıxanov etnogenez 13. Yenə orada, s.23. məsələsini araşdırarkən müxtəlif səciyyəli 14 .A.Bakıxanov. Gülüstan-i İrəm, s. 24 məxəzlərə /tarixi, teoloji, antropoloji, etnoqrafik, 15. M.Baharlı. Göst. əsəri, s. 28. folklor, ədəbi əsərlərə/ müraciət eimişdir. Məhz 16 .A.Bakıxanov. Gülüstan-i İrəm, s. 21 bunun sayəsində o, tədqiq etdiyi tayfa və xalqların 17. Yenə orada, s. 213. ilkin vətəni, onların hansı soy-kökə bağlı olması, 18 .M.Baharlı. Göst. əsəri, s. 36-37. hansı dil ailəsinə mənsub olması, başlıca 19. A.Bakıxanov. Göst. əsəri, s. 23. məşğuliyyət növləri, nə kimi miqrasiyalara məruz 20.A.Bakıxanov. Əsərləri, risalələri və qalmaları, yeni məkanda yayılma arealları, məktubları, s. 133. assimilyasiyaya və etnik qovuşma proseslərinə 21.A.Bakıxanov. Gülüstan-i İrəm, s. 24; uğramaları və s. kimi ümdə məqamla rı müəyyənləş- həmçinin bax: A.Bakıxanov. Əsərləri, risalələri və dirməyə səy göstərmiş və öz məqsədinə xeyli məktubları, s. 133. dərəcədə nail ola bilmişdir. Elmi araşdırmaların o 22. Yenə orada, s. 134. zamankı səviyyəsindən çıxış edən müəllif öz 23. A.Bakıxanov. Göst. risaləsi, s. 133; Həmçinin tədqiqatlarında yol verdiyi bəzi çatışmazlıqlara bax: Gülüstan-i-İrəm, s. 21-22. baxmayaraq, Cənubi Qafqaz xalqlarının mənşəyi ilə 24. Yenə orada, s. 22. bağlı öz dövrünü xeyli qabaqlayan bir sıra cəsarətli elmi fikir və mülahizələr söyləmişdir. Onların çoxu bu gün də özünün elmi dəyərini itirməmişdir. Ən başlıcası isə Azərbaycan tarixşünaslığında
56 329 May 2014 After his stay in Turkey he left for Germany, completed his studies there and gained experience as a Turkologist. He wrote his works in German, French, Italian, and Polish and soon earned recognition in Europe and worldwide as a highly-qualified Turkologist. He is the only scholar known to have been involved all spheres of Turkic studies. He represented Turkey in a number of international institutions and was elected an honorary member of many foreign academies. His works have not lost their significance and relevance today; they are still published in Turkey, Iran and Europe. The works of Ahmed Jafaroghlu on Azerbaijani folklore and literature published in Europe in German and Italian as well as his articles in the “Ankara” newspaper in French form the most important part of
his contributions in the sphere of literary criticism. Ahmed Jafaroghlu's writings on Azerbaijani folklore After the publication of his voluminous article “Die published in Germany entitled “75 Aserbaidschanische moderne aserbaidschanische Literatur” (“Modern Lieder 'Bayaty' in der Mundart von Gandscha nebst Azerbaijani Literature” (1; 2; 3;) and his einer sprachlichen Erklarung” (An introduction to 75 comprehensive review of Azerbaijani Literature, “Die Azeri bayatis in the Ganja dialect and their language Aserbeidschanische Literatur” (“Azerbaijani analysis). Neither Azerbaijani nor Turkish scholars Literature” (4), the European literary public and the have investigated these articles by Ahmed Jafaroghlu in sphere of literary criticism had the opportunity for the studies of his creative heritage. This article takes into first time to obtain objective and systematic account that Jafaroghlu's abovementioned works were information on Azerbaijani literature and its sources. addressed to the European scientific public, and it This article will cover one article by Ahmed clarifies the ideas and considerations in them in the Jafaroghlu in German: “75 Aserbaidschanische Lieder context of Azerbaijani folklore studies. It also focuses 'Bayaty' in der Mundart von Gandscha nebst einer attention on some mistakes in Jafaroghlu's inferences. sprachlichen Erklarung” (5; 6), which was his doctoral thesis and his first research work published in Europe.
The topic of his dissertation was the Azerbaijani (Ahmed Caferoğlu, Ahmed Caferoglu), Azerbaijani
folklore, 75 Aserbaidschanische Lieder “Bayaty”, of Ganja, the second largest city in Azerbaijan. He left Ganja dialect Ganja in the early years of his childhood, lived in Samarkand for some time, then migrated to Turkey, Ahmed Jafaroghlu (1899-1975) is one of many which perhaps made him homesick. In general, the migrant Azerbaijani scholars who lived and worked in choice of this topic for his doctoral thesis was not Turkey. In April of 1920, when the Russian Soviet incidental, but rather the manifestation of some internal Army occupied Azerbaijan, Jafaroghlu, who was then a demand. Later in his creative activity he appealed to student of Baku State University, emigrated to Turkey many sources beginning from the epos of “Kitabi-Dede because of his political views and continued his studies Korkut” (The Book of my Grandfather Korkut) up to there. the love epos of “Ashug Garib”, and to various topics of THE ISSUE OF NATIONAL VALUES IN AHMAD JAFAROGHLU'S "75 ASERBAIDSCHANISCHE LIEDER 'BAYATY' IN DER MUNDART VON GANDSCHA NEBST EINER SPRACHLİCHEN ERKLARUNG” Altuntaj Mammadova, Nizami Institute of Literature of the National Academy of Sciences of Azerbaijan E-mail: Altuntac29@gmail.com RESEARCH
RESEARCH Yüklə 402,85 Kb. Dostları ilə paylaş:
|