59
329
May 2014
SOSİUM
SOSİUM
Narkomaniya və Narkotik Vasitələrin Qanunsuz
Dövriyyəsinə Qarşı Mübarizə üzrə Dövlət Komissiyasının
sədri, baş nazirin müavini Əli Həsənovun Azərbaycan
Respublikasında narkotiklərə nəzarət sahəsində 2013-cü il
üçün ölkə üzrə hazırlanmış məruzədə bildirilir ki, prob-
lemin narahatlıq doğuran məqamlarından biri narkomaniya
və narkobiznes kimi çirkin işlərə yeniyetmə və qadınların
cəlb edilməsidir: “Məlumdur ki, narkobaronların kifayət
qədər zəngin sərvətə malik olması, ölkələrin ictimai-siyasi
bünövrəsini sarsıtmağa, hegemonluğa can atması dünya
praktikasında presedenti olan hadisələrdir və cəmiyyətimi-
zin ictimai bəsirətini itirəcəyi təqdirdə bizim də belə
amansız təhlükə ilə üzləşməyəcəyimizə heç kim zəmanət
verə bilməz.
Bu təhlükələrlə üzləşməməyimiz üçün isə cəmiyyəti-
miz bilməlidir ki, narkomaniya - qarşısında bəşəriyyətin
aciz qaldığı ən arzuolunmaz yoluxucu xəstəlik, sağlam-
lığın, mənəviyyatın, sevincin, səadətin, ən ülvi hisslərin, bir sözlə, insanlığın qənimidir. Ona görə də, hər bir bəşər övla-
dının ən müqəddəs borcu bu bəla ilə mübarizə aparmaq olmalıdır. Çünki yalnız mütərəqqi bəşəriyyətin səylərini bir-
ləşdirmək yolu ilə gələcək nəsilləri üçüncü minillikdə narkomaniyanın qorxunc təhlükəsindən qorumaq mümkün
olacaq”.
“Azərbaycanda narkotiklərin qanunsuz dövriyyəsi ilə əlaqədar göstəricilər təhlükəli həddə
olmasa da, əhəmiyyətsiz dərəcədə də deyil”
ƏLİ HƏSƏNOV NARKOBİZNES TƏHLÜKƏSİ BARƏDƏ XƏBƏRDARLIQ ETDİ
Səhiyyə Nazirliyi Respublika Narkoloji Mərkəzinin
istifadəçilərinin 4-ü (2 qız, 2 oğlan) 14-17 yaş, 8 min 443
31 dekabr 2013-cü il tarixə olan məlumatına əsasən,
nəfəri 18-29 yaş, 14 min 692 nəfəri 30-39 yaş qruplarına
Mərkəzdə 28 min 376 nəfər qeydiyyatda olub. Keçən il
daxildir.
isə bu göstərici 27 min 910 nəfər olub. 28 min 376
Kənd əhalisi arasında qeydiyyatda olan narkotik
nəfərdən 22 min 533 nəfər dispanser, 5 min 843 nəfər
vasitə istifadəçilərinin sayı 4 min 300 nəfərə çatıb.
profilaktik qeydiyyatda olan, 756 nəfər anonim müalicə
Onlardan 2603 nəfəri dispanser, 1697 nəfəri profilaktik
alanlardır. Qeydiyyatda olanlardan 539-u qadın, 130-u
qeydiyyatda olanlardır. 2013-cü ildə il ərzində isə kənd
toksikoman, 393-ü qadın olmaqla 20 min nəfəri inyek-
əhalisi arasında 385 nəfər yeni narkotik istifadəçisi
sion narkotik istifadəçisidir.
qeydiyyata götürülüb. Onlardan 228 nəfəri dispanser,
Yaş qruplarına gəlincə, qeydiyyatda olan narkotik
157 nəfəri profilaktik qeydiyyatda olanlardır.
Azərbaycanda 2013-cü ilin yekunlarına əsasən qeydiyyatda olan narkotik
istifadəçilərinin sayı açıqlanıb
AZƏRBAYCANDA NARKOMANLARIN SAYI ARTIB
Bu barədə Ailə, Qadın və Uşaq Problemləri üzrə
daha yüksək olub. Qaçırılma halları 15 və 17 yaşlılar
Dövlət Komitəsindən məlumat verilib. Qeyd olunub ki,
arasında daha çox baş verib.
erkən nikaha daxil olan qadınların 37,4 faizi öz istəyi ilə,
Həmçinin bu qadınların rəsmi nikahda olmama-
25,9 faizi valideynlərinin təzyiqi altında, 10,7 faizi
sının səbəbləri kimi onlardan 40,5 faizinin müvafiq
ailədə maddi vəziyyətin çətin olduğuna görə, 7,9 faizi
sənədlərinin qaydasında olmaması, 33,2 faizinin nikah
ərinin maddi cəhətdən varlı olmasına görə, 6,4 faizi
yaşına çatmaması, 26,3 faizinin isə digər səbəblərdən
qaçırıldığına və 1,6 faizi hamilə olduğuna görə erkən
Ədliyyə Nazirliyinin müvafiq qurumlarında qeydiyyata
nikaha daxil olub.
alınmaması göstərilib.
16 yaşda öz istəyi ilə, 15 yaşda hamilə olduğuna
Erkən nikahlardan doğulan uşaqların 97,1 faizi
görə erkən nikaha daxil olma hallarının xüsusi çəkisi
stasionar, 2,9 faizi isə ev şəraitində dünyaya gəlib.
Erkən nikaha daxil olanların da sayı artmaqdadır
HAZIRDA NİKAHA DAXİL OLAN QADINLARIN
6,17 FAIZI YAŞI 18-DƏK OLANLARDIR
60
329 May 2014
VƏTƏN
VƏTƏN
İbtidai icma dövrü adlandırılan çox qədim
xalqımızı torpağa, əcdadlarına bağlayan qırılmaz
zamanlardan başlayaraq bəşər övladının bu dünyada
bağlardır. Azıx mağarasından tapılmış və azıxantrop
yaşayışı nəinki izsiz ötməmiş, əksinə, o, özündən
adlandırılan qədim insanın çənə sümüyü
sonrakı nəsillərə çox şeylər söyləyəcək maddi və
A z ə r b a y c a n ı n d ü n y a d a ə n q ə d i m i b t i d a i
mənəvi mədəniyyət nümunələri qoymuşdur. Yaşadı-
məskənlərindən biri olmasını sübut edir. Qobustanda
ğımız dünya elə qurulmuşdur ki, hər xalqın keçmişi,
aşkar edilmiş yaşayış məskənləri bu ərazidə ən qədim
həyat tərzi onun tarixi abidələrində və yerlərində
dövrlərdən insanların məskunlaşdığını təsdiqləyir.
təcəssüm olunur. Nələrsə bu günümüzə tam gəlib
Ölkəmizin ərazisində Manna, daha sonralar
çatmış, nələrdənsə xarabalıqlar qalmış, nələrsə öz
güneydə Atropatena dövlətlərinin yaranması ilə bağlı
izini yalnız nağıllarda, əfsanələrdə saxlamışdır.
şəhərlər salınmış, müdafiə tikililəri, əzəmətli qala
Bunun da təbii fəlakətlər, müharibələr, “bərpa” adı
divarları inşa edilmişdir. Qafqaz Albaniyası dövründə
altında məqsədli dəyişmələr, dağıdılma və nəhayət,
şəhərsalma sahəsində mühüm addımlar atılmışdır.
zaman kimi səbəbləri vardır.
Qəbələ şəhərinin möhkəm qala divarları, saxsı
borularla çəkilmiş su kəməri, Dəmirqapı keçidində
daşdan tikilmiş müdafiə sistemi, Çıraqqala, Ləkit
kəndindəki dairəvi xristian məbədi və s. şəhərsalma
mədəniyyətinin yüksək səviyyəsini göstərir.
Ümumiyyətlə, islamdan əvvəl və sonra ölkəmizin
ərazisində qiymətli abidələr inşa olunmuşdur. Orta
əsrlərə aid abidələr (Möminə Xatun, Qarabağlar,
Gülüstan, Bərdə türbələri, Şirvanşahlar sarayı, Şəki
xan sarayı, Şuşa şəhərinin abidələri və s.) nəinki Şərq,
dünya memarlığının ən gözəl incilərindəndir. Bu
məqamda ulu öndər Heydər Əliyevin müdrik
kəlamlarını qeyd etmək yerinə düşər: “Biz tarixi
keçmişimizə nəzər salarkən, ulu babalarımızın
yaratdığı və indiyə qədər yaşayan abidələrlə,
qalalarla, şəhərlərlə, heykəllərlə, yollarla – yaradılan
İnsanın yaratdığı abidələr, yaşadığı yerlər zahirən
hər bir şeylə fəxr edir və bunları yaradanları daim
dilsiz olsa da, mövcud durumu ilə bizlərə çox şey
xatırlayır, onlara öz minnətdarlığımızı bildiririk”.
söyləyir. Zəngin müşahidə qabiliyyəti və mütə-
xəssisin gözü isə bu abidələrdən çox şirləri oxuya
bilər. Abidələr və tarixi yerlər öz görkəmləri ilə
xalqlara hər an kimliyini, nəyə qadir olduğunu
xatırladır, vətən sevgisi və ona sadiqlik kimi ülvi
hissləri aşılayır. Xalqın mənəvi xəzinəsinin,
“mən”inin cəmləşdiyi bu maddiyyat insanlara ulu
əcdadlarından danışır, milli özünüdərkin forma-
laşmasında mühüm rol oynayır. Abidələrin və tarixi
yerlərin dağıdılması xalqın, millətin varlığının məhvi
deməkdir.
Təkcə XX əsrdə baş vermiş iki dünya müharibəsi
nəticəsində nə qədər dağıntılar olmuşdur. Hazırda
dünyada minlərlə abidə məhv olmaq təhlükəsindədir.
Ölkəmiz dünyada bəşər sivilizasiyasının ilkin
meydana gəldiyi ərazilərdən biridir. Arxeoloji
Abidələr və tarixi yerlərimizin məhv olmaq
qazıntıların nəticələri göstərmişdir ki, Azərbaycanda
təhlükəsi ölkəmizin bəzi bölgələrindən yan
yaşamış insanların tarixən keçdikləri keşməkeşli və
ötməmişdir. Torpaqlarımızın 20 faizini işğal etmiş
şərəfli yollar qədim yaşayış məskənlərində və
Ermənistanın hərbi birləşmələri milli mədəniyyət
çoxsaylı abidələrdə öz əksini tapmışdır. Yaşadığımız
abidələrimizi qəddarcasına dağıtmışlar. Erməni
dövrə gəlib çatan bu abidələr hazırda çox qiymətli
terrorçuları tərəfindən zəbt olunmuş qədim
nümunələr kimi qorunub saxlanılır.
Azərbaycan torpaqları olan Dağlıq Qarabağ və ona
Ölkəmizin hər yerində yaşı əsrləri və minillikləri
bitişik rayonlarda 13 dünya əhəmiyyətli - 6 memarlıq
əhatə edən tarixi abidələr mövcuddur. Bütün bunlar
AZƏRBAYCAN ABİDƏLƏR VƏ TARİXİ YERLƏR DİYARIDIR