Aqrar elm və İnformasiya məSLƏHƏt məRKƏZİ



Yüklə 7,85 Mb.
Pdf görüntüsü
səhifə7/266
tarix24.04.2018
ölçüsü7,85 Mb.
#40007
1   2   3   4   5   6   7   8   9   10   ...   266

15 

 

Dünyanın  bir  çox  ölkələrinin  beynəlxalq  təşkilatları,  mütəxəssisləri  və  ölkədə  çalışan 



tanınmış  elm  xadimləri  əldə  olunan  nailiyyətlərlə  tanış  olduqdan  sonra  etiraf  etmişlər  ki, 

Azərbaycanda akademik Cəlal Əliyevin rəhbərliyi ilə buğda tədqiqatları üzrə dünyada güclü bir 

seleksiya mərkəzi yaranmışdır. Nəzəri tədqiqatlara əsaslanan, daima təkmilləşən və dünya elmi 

ilə müntəzəm olaraq inteqrasiyada olan bu mərkəz daima dinamik inkişaf yolundadır. Yaradılmış 

elmi  baza,  zəngin  taxıl  genofondu,  elmi  əsaslanldırılmış  selekisya  proqramı  bu  mərkəzin  əsas 

hərəkətverici qüvvəsidir.  

 Rusiya,  Ukrayna,  Belorus  Kənd  Təsərrüfatı  Elmləri  Akademiyalarının  və  nüfuzlu  elmi 

şuraların  üzvü  olmuş  Cəlal  Əliyev,  o  cümlədən  bir  sıra  beynəlxalq  və  milli  cəmiyyətlərin,  o 

cümlədən Bitkilərin Molekulyar Biologiyası üzrə Beynəlxalq Cəmiyyətin (1994), Amerika Bitki 

Bioloqları  Cəmiyyətinin  (1994),  Fotosintez  Tədqiqatları  üzrə  Beynəlxalq  Cəmiyyətin  (1995), 

Yaponiya  Bitki  Fizioloqları  Cəmiyyətinin  (1997),  Hüceyrə  Stresi  üzrə  Beynəlxalq  Cəmiyyətin 

(1998)  üzvü  olmuşdur.  Eyni  zamanda  YUNESKO  yanında  «Bioetika,  elmi  bilikilərin  və 

texnologiyaların etikası» Milli Komitəsinin (1999) və Azərbaycan Biokimyaçılar və Molekulyar 

Bioloqlar  Cəmiyyətinin  (1999)  sədri  olmuşdur.  Cəlal  Əliyev  həmçinin  1994-cü  ildən  etibərən 

Azərbaycanda  «Biologiya  Elminin  Yeni  Sahələrinin  İnkişafı»  Fondunun  (BEYSİF)  prezidenti, 

Bitki  Genetik  Ehtiyatları  üzrə  Rəhbər  Komitənin  sədri  və  Genetik  Ehtiyatlar  üzrə  Milli 

Proqramın  rəhbəri  (1996),  Yeni  Bitki  Sortlarının  Mühafizəsi  üzrə  Beynəlxalq  Birliyin 

səlahiyyətli nümayəndəsi (2004) olmuşdur.  

Akademik Cəlal Əliyevin elmi və ictimai mühitdə qazandığı böyük hörmət onun taleyüklü 

məsələlərdə nümayiş etdirdiyi yüksək prinsipiallığı ilə bağlıdır. Ölkəmizdə XX əsrin axırlarında 

сərəyan  edən  mürəkkəb  iсtimai-siyasi  proseslərdə  o,  əsil  vətəndaş  mövqeyi  tutmuş,  milli 

mənafelərin  müdafiəsi  işinə  sanballı  töhfələr  vermişdir.  Сəlal  Əliyevin  1995-2015-ci  illərdə 

ictimai xadim kimi fəaliyyəti Azərbaycan Respublikasının Milli Məclisi ilə bağlı olmuşdur. Milli 

Məclisin  deputatı  olan  akademik  C.Əliyev  parlamentdə  təhsillə,  elmlə  və  kənd  təsərrüfatı  ilə 

bağlı  məsələlərin  müzakirələrində  fəal  iştirak  etmiş  və  həmişə  də  öz  prinsipiallığı  ilə 

fərqlənmişdir. 

Akademik  Cəlal  Əliyev  elm  qarşısında  böyük  xidmətlərinə  görə  2  dəfə  «Qırmızı  əmək 

bayrağı»  (1978,  1986),  Müstəqil  Azərbaycan  Respublikasının  ən  ali  mükafatı-«İstiqlal»  (1998) 

və «Şərəf» (2013) ordenləri ilə təltif olunmuşdur.  

Dünya  şöhrətli  alimin  yaratdığı  elmi  məktəb,  buğda  sortları,  zəngin  buğda  genofondu, 

yazdığı  qiymətli  elmi  əsərlər    Azərbaycan  xalqının  Milli  sərvətidir.  Xalqımız  bilməlidir  ki, 

Akademik Cəlal Əliyevin  yaratdığı məktəb və onun təmsilçiləri ölkənin ərzaq təhlükəsizliyinin 

təmin edilməsi  naminə  bundan  sonra  da əzmlə  çalışacaqdır.  O,  yaşadığı  bu  illər  ərzində  elmin 

çətin,  lakin  şərəfli  yollarında  böyük  dünya  elminə  nə  töhfə  veribsə,  doğma  ölkəmiz,  xalqımız, 

millətimiz, insanların xoş güzaranı naminə etmişdir.  Biz görkəmli alim, tanınmış ictimai xadim 

akademik  Cəlal  Əliyevin  biologiya  elminin  digər  sahələrində  eldə  etdiyi  nailiyyətlərin  gələcək 

nəsillərə irs qalacağına qəlbən inanırıq. Bu irsi yaşatmaq, onu qoruyub gələcək nəsillərə olduğu 

kimi  çatdırmaq  yaratdığı  elmi  məktəbin  hər  bir  üzvünün,  Azərbaycan  xalqını  müstəqil  və 

qüdrətli  bir dövlət kimi görmək istəyən hər bir vətən övladının müqəddəs borcu olmalıdır.    

Görkəmli alim, tanınmış ictimai xadim Cəlal Əlirza oğlu  Əliyevin əziz xatirəsi qəlbimizdə 

hər zaman yaşayacaqdır. Allah rəhmət eləsin! 

 

Əkinçilik Elmi-Tədqiqat İnstitutunun kollektivi adından: 

C.M.Təlai, Ə.C.Musayev, N.Q.Hümmətov, A.A.Zamanov 

 

 

 



16 

 

 



Азербайджанская наука понесла тяжелую утрату. 1 февраля 2016 

года, на 88-м годужизни скончался выдающийся ученый, известный 

общественный  и заслуженный деятель, член Национальной 

Академии Наук Азербайджана, доктор биологических наук 

Джалал Алирза оглы Алиев. 

 

Заслуженный  деятель  нашего  времени,  известный    ученый  Дж.А.Алиев  являлся 

пионером  фотосинтетических  исследований  в  Азербайджане,    до  последних  дней  своей 

жизни  проводил  исследования.  Его    работы  по  продуктивности  пшеницы,  биохимии, 

генетики и молекулярной биологии являются драгоценным наследием. 

Академик  Национальной  Академии  Наук  Азербайджана,  руководитель  отделов 

Физиологии растений и биотехнологии  Института Земледелия МСХ и Фундаментальных 

проблем  биологической  продуктивности  Института  Ботаники  НАНА,  обогащающий 

своими,  имеющими  огромное  значение,  теоретическими  и  экспериментальными 

результатами  сокровища  мировой  биологической  науки  Джалал  Алирза  оглы  Алиев 

родился 30 июня 1928-го года в городе Нахичивани Азербайджанской Республики.  

Продемонстрировавший  всему  миру  интеллект,  знания  своего  народа,  

обогативший  драгоценное  сокровище  мировой  биологической  науки  универсальными 

теоретически-прикладными результатами,   посвятивший более 60 лет активного научного 

творчества  в  основном,  исследованию  теоретических  и  практических  основ 

фотосинтетической  продуктивности  пшеницы  академик  Джалал  Алиевв  1944-ом  году  

окончил  факультет  Естествознаний    Нахчеванского  Педагогического  института  и  в  1951 

году,  окончил  биологический  факультет  Азербайджанского  Государственного  

Университета,  с дипломaми отличия. В1955 году окончив аспирантуру по специальности  

физиология  растений  Академии  Наук  Азербайджана  Джалал  Алиев  защитил 

Кандидатскую диссертацию по теме ''Эффект микроэлементов на рост и продуктивность 

пшеницы''.  В  1971  году  защитил  докторскую  диссертацию  по  теме  «Фотосинтетическая 

активность, минеральное питание и урожайность растений». 

 Джалал Алиев с 1954 года до последних дней проводил  научно исследовательские 

работы  в отделах Физиологии растений и биотехнологии  Института Земледелия МСХ и  

параллельно  с  1971  года  Фундаментальных  проблем  биологической  продуктивности 

Института Ботаники Национальной Академии Наук Азербайджана. 

В  результате  многолетних  исследований  Дж.Алиевым  в  начале  80-ых  годов 

прошлого  века,  на  основе  морфофизиологических  показателей,  разработана  модель 

«Идеальной  пшеницы».  В  результате  использования  тестов  этой  модели  созданы 

многочисленные ценные формы пшеницы путем отбора селекционных материалов. 

 

Теоретические  и  экспериментальные  данные,  приведенные  в  работах  академика 



Дж.А.Алиева, 

стали 


ключевыми 

в 

понимании 



явления 

фотодыхания. 

В 

противоположность  распространенному  ранее  представлению  о  расточительстве 



фотодыхания, 40 летними разносторонними исследованиями академик Дж.Алиев доказал, 

что  оно  является  одним  из  эволюционно  сформировавшимся    жизненно  важным 

метаболическим процессом и стремление различными способами снизить фотодыхание, с 

целью повышения продуктивности растений, необоснованно.  

 

Развивая  исследования  в  области  физико-химической  биологии  в  Азербайджане, 



Дж.  Алиев  заложил  основы  развития  молекулярной  биологии,  молекулярной  генетики, 

генной и клеточной биотехнологии и биоинформатики.  

Начиная с 70-х годов, под руководством академика Дж. Алиева была подготовлена 

научно  обоснованная  комплексная  селекционная  программа  состоявшая  из  разработки 

теоретических  основ  и  экспериментальных  методов  создания    высокоурожайных  и 



Yüklə 7,85 Mb.

Dostları ilə paylaş:
1   2   3   4   5   6   7   8   9   10   ...   266




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©genderi.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

    Ana səhifə