Aqşin Babayev
Yüklə 5,04 Kb. Pdf görüntüsü
|
Aqşin Babayev_______________________________________________ 48 çox vaxt çaşaraq (çaşmağa bir bax!) Zəngilan, Cəbrayıl, Füzuli, Ağdam, Kəlbəcər, Şuşa demişəm və görmüşəm ki, bir vətən, bir soy övladı kimi Nazim də Mirzə Cəlil, Ələkbər Sabir təki bu gün yaşamaqda, mübarizədə və bizimlə eyni dərdlər içində yanıb qovrulmaqdadı”. Bu «Xüsusi buraxılış»da Rəsul Rzanın, Nigar Rəfibəylinin, Anarın, Mövlud Süleymanlının ürək sözləri ilə yanaşı, Nazim Hikmətin yaxın dostu olmuş rəssam İbrahim Balabanın, Mustafa Necati Səpətçioğlunun, Əziz Nesinin, Nobel mükafatı laureatları Anger Miquelin, Pablo Nerudanın, İlya Erenburqun və başqa sənət xadimlərinin qiymətli fikirləri də əks etdirilmişdir. Buraxılışda maraqlı bir fakt da var. Onu xüsusilə qeyd etməyi lazım bildik. Türkiyənin bir vaxtlar Baş naziri olmuş Süleyman Dəmirəl 2000-ci ildə Türkiyə Cümhuriyyətinin Prezidenti olarkən dövlət başçılarının iştirakı ilə keçirilən zirvə toplantısında Nazim Hikmətin şeirini oxumuşdu. Halbuki, bir vaxt o yazmışdı: “Oğlunu Türkiyə Kommunist Partiyasına əmanət etmiş Nazim Hikmət Vətən şairi ola bilməz.” Etiraf özü çox böyük ucalıqdır, paklıqdır. Biz də Nazimi bəyənməyən bütün türkləri bu yola dəvət edirik. Nazim Hikmətə ikili münasibət olub və görünür həmişə belə olacaqdır. Radioda işlədiyim vaxt mənim bir şöbə müdirim vardı. O, indi haqq dünyasında olduğu üçün, adını yazmıram. İlk gündən o, Nazim Hikmət haqqında küfürlər söyləyirdi. Hətta mən Nazim Hikmətin yaradıcılığını namizədlik dissertasiyam üçün mövzu götürəndə də narazılıqla başını buladı. Onda elə bilirdim ki, Nazim Hikməti bəyənməyən ancaq mənim şöbə müdirimdir. Sonra gördüm ki, yox. Nazim Hikməti sevməyənlər iki qrupa bölünür. Daha dəqiq desək, mən onları iki qrupa ayırıram. Birinci qrupa intellektual, öz ideyasının mahir biliciləri, bir sözlə, savadlı adamlar daxildir. İkinci qrupun _______________________________________________ Nazim Hikmət qalaktikası 49 nümayəndələri isə heç bir dəftərdə adı olmayan, sadəcə Nazimi inkar edən adamcıqlardır. Birinci qrupa aid olan şəxslərin adını bu yazımda çəkəcəyəm. Amma özlərini hamıdan ağıllı bilənlərin və Nazim Hikmət yaradıcılığından xəbərdar olmayan, kommunist olduğu üçün böyük sənətkarı inkar edən, onu kobud sözlərlə təhqir edənlərin heç birinin adını çəkməyəcəyəm. Bu, mənim haqqımdır. Daha dəqiq desək, buna ixtiyarım var. Bir vaxtlar Türkiyənin məşhur şairi və ideoloqu Orxan Seyfi yazmışdı: “Nazim üçün kommunizm bir dindir. Bir dəfə bu dinə inandıqdan sonra, ölənə qədər kor-koranə ona sədaqət göstərməyi lazım bilir. Nazim Hikmətin yuxudan oyanacağı günü bir az daha gözləmək lazımdır.” Orxan Seyfi Nazimi bəyənməsə də, onu heç vaxt təhqir etməmişdi. Görürsünüz, dediklərində də həqiqət var. Sonralar Nazim Hikməti sevənlər ürək yanğısı ilə öz duyğularını ifadə etdilər, ancaq şairi qətiyyən qınamadılar. Nazimi sevməyənlər isə onun əleyhinə, kobud şəkildə desək, ağızlarına gələni yazdılar. Və mən də bir Nazim Hikmət tədqiqatçısı kimi onlara cavab verdim. İstəyirəm bu barədə danışım. Əvvəlcə sizə bu mətləblə əlaqədar qələmə aldığım “Sözüm Nazim Hikmət düşmənlərinədir” adlı məqaləmi təqdim edirəm: “Böyük türk şairi Nazim Hikmətin 100 illik yubileyi YUNESKO xətti ilə dünya miqyasında qeyd edilir. İndi bu münasibətlə Nazim Hikmət haqqında müxtəlif kitablar, məqalələr, xatirələr çap olunur. Belə yazılardan biri bu günlərdə bizim mətbuat səhifələrində də işıq üzü görüb. Özü də bu məqalə beş il bundan əvvəl Türkiyədə “Tarix dərgisi”ndə çap olunub. Məqalə müəllifi Kazım Gültəpə nə deyir? Aqşin Babayev_______________________________________________ 50 Əvvəla, deyir ki, Nazim Hikmət guya özü etiraf edib ki, o, yəhudi əsilli polyakdır və bundan qürur duyur. Bu, ağ yalandır. Nazim belə söz deməyib. Sonra Kazım bəy yazır ki, Nazim ömrü boyu Türkiyəyə və türklüyə hücumlar edib. Kazım Gültəpənin tənqid hədəfi Nazimin kommunistliyidir. Onun dediyindən belə çıxır ki, Nazim necə böyük sənətkar olursa-olsun, kommunist olduğu üçün bir heçdir, onun adı çəkilməməlidir, birdəfəlik unudulmalıdır. Kazım bəydən soruşuruq: əgər Nazim Hikmətin bütün kommunist ruhlu şeirlərini kitablarından çıxarıb atsaq, yerdə qalan bütün əsərlərini – lirik şeirlərini, poemalarını, dram əsərlərini, kinossenarilərini cild-cild kitablarda toplasaq, ona şair, dramaturq, ssenarist demək olmazmı? Bəli, Nazim kommunist olub. Gənc yaşlarında Moskvada Şərq Zəhmətkeşlərinin Kommunist Universitetində oxuduğu illərdə bu ideologiyaya bağlanıb, amalı (kağız üzərində olsa da) sülh, qardaşlıq, bərabərlik olan ideallara inanıb. İnanıb, amma sonra xəyal qırıqlığına uğrayıb. Kazım bəy kimi bəzi türklər (bizim azərbaycanlılar arasında da belə düşünənlər var) Nazim Hikməti “vətəndən qaçmaqda” günahlandırırlar və ona “vətən xaini” deyirlər. Nazim heç zaman Türkiyənin və türklüyün düşməni olmayıb. İndi gələk Nazim Hikmətin Vətənini qoyub “qaçmasına”. Nazim Hikmətin xatirələrindən: “Mən həbsxanadan xalqımın və başqa dünya xalqlarının, onların mütərəqqi dəstəsinin tələbi ilə azadlığa buraxılmışam. Türkiyənin hakim dairələrinə qalsa idi, yenə məni həbsxanada çürüdərdi. Türkiyədə belə bir qanun var. Neçə yaşın olursa olsun, hərbi xidmətə getməlisən. Həbsxanadan çıxandan sonra məni əsgərliyə çağırdılar. Halbuki, mən hərbi dənizçilik məktəbində oxuyanda sətəlcəm xəstəliyindən sonra çürüyə Yüklə 5,04 Kb. Dostları ilə paylaş:
|