Aqşin Babayev
Yüklə 5,04 Kb. Pdf görüntüsü
|
_______________________________________________ Nazim Hikmət qalaktikası 31 dinlədim. İndi həmin vaxtdan neçə il sonra Bakıda, Mirzə Fətəli Axundov adına Opera və Balet Teatrında "Koroğlu" tamaşasına baxdım. Bülbülün oyununu da gördüm." Nazim Hikmət Bülbülün səsini çox bəyənirdi. Bu gün Bülbülün ev muzeyində Nazim Hikmətin dəsti-xətti ilə göndərilmiş iki fototeleqram hifz olunur: "Sovet insanlarına və bütün insanlığa gözəl şərqilərini uzun illər boyu şakı Bülbülüm, şakı. Nazim Hikmət." "Səhər vaxtı quş səsi, rüzgarda qayın ağacı yarpaqlarının səsi, sevgilinin ovucundan tökülən su səsi, makinaların səsi, kaman səsi, tar səsi... Amma məncə, səslərin ən gözəli, ən dərini, ən ulusu – İnsan səsidir. İnsan səsi insanları ölümə də çağıra bilər, həyata da, kinə də, sevgiyə də. Sənin səsin, sevgili qardaşım, bütün ömrün boyunca insanları gözələ, doğruya, haqqa, ümidə çağırdı. Mən sənə ölümsüz gənclik diləyirəm. Gözlərindən öpürəm. Nazim Hikmət." Bu teleqramlar Nazim Hikmətin Bülbül sənətinə necə böyük qiymət verdiyinə misaldır. Öz xatirələrində Nazim Hikmət Qara Qarayevdən, Fikrət Əmirovdan, Səid Rüstəmovdan və başqa sənət xadimlərindən məhəbbətlə söz açaraq yazırdı: "Azərbaycan Opera Teatrında Qara Qarayevin "Yeddi gözəl" baletinə də baxdım. Onun da musiqisini əvvəllər eşitmişdim. Bu, məncə, yalnız Sovet İttifaqında deyil, bütün dünyada ən gözəl balet musiqisindən biridir. Fikrət Əmirovun "Sevil" operasına da böyük bir zövqlə qulaq asdım. Aqşin Babayev_______________________________________________ 32 Bakıda kəşf etdiyim ən gözəl şeylərdən biri də Musiqili Komediya Teatrı oldu. "Məşədi İbad"ı, o ölməz əsəri, sonra Səid Rustəmovla Süleyman Rüstəmin "Durna"sını gördüm. Ömrümün ən nəşəli iki gecəsini keçirdim. Rejissor Şəmsi Bədəlbəyliyə, artist Lütfəliyə və Qafarlıya, aktrisa Nəsibə Zeynalovaya pərəstiş edənlərin içində indi mən də varam...” Nazim Hikmətin heyran olduğu əsərlərdən biri də dünya şöhrətli bəstəkarımız Arif Məlikovun "Məhəbbət əfsanəsi" baleti idi. "Məhəbbət əfsanəsi" Nazim Hikmətin "Bir aşk masalı" pyesinin əsasında yaradılmışdır. Arif Məlikov neçə illərdən bəridir ki, Nazim Hikmətin "Yusif və Züleyxa" pyesi üzərində işləyir. İnanıram ki, onun qəlbindən süzülən musiqi şairin eyni adlı əsəri əsasında bir baletə çevriləcək və bu əsər dünyanın hər yerini gəzəcək. İstanbulda da tamaşaya qoyulacaq. O zaman Türkiyənin əbədi sakini olan Ceviz ağacı, yəni Nazim Hikmət sevinəcək, onun pak ruhu şadlanacaq. Çoxşaxəli yaradıcılıq diapazonuna malik, təkcə Türkiyədə deyil, dünyanın əksər ölkələrində tanınan Nazim Hikmət gözəl şair, mahir dramaturq olmaqla yanaşı, həm də bir kinossenarist kimi məşhurlaşmışdı. Əlamətdar haldır ki, Nazim Hikmət, yaradıcılığının ilk dövründən başlayaraq kino sənəti ilə məşğul olmuşdur. Nazim Hikmət ömrünün sonuna qədər Azərbaycanın kino xadimləri ilə də bağlı olmuşdur. Onun ssenariləri əsasında çəkilmiş "Bir məhəlləli iki oğlan", "Məhəbbətim mənim, kədərim mənim" və başqa filmlər geniş tamaşaçı kütləsinin böyük rəğbətini qazanmışdır. “Nazim Hikmətdə Azərbaycan” və “Azərbaycanda Nazim Hikmət” məfhumları bir-birilə elə sıx tellərlə bağlıdır ki, bunları ayırmaq, sadəcə, mümkün deyildir. Bu bağlılığın unudulmaz səhifələrindən biri də Nazim _______________________________________________ Nazim Hikmət qalaktikası 33 Hikmət poeziyasının, dram əsərlərinin nəşri və bu əsərlərin səhnə taleyidir. Nazim Hikmət yaradıcılığının poetik nümunələri Azərbaycanda 1928-ci ildən başlayaraq bu günə qədər nəşr edilməkdədir. Moskvada yaşadığı illərdə şairlə görüşümdə o, kədərlə dedi: “Şeirlərim bütün dünya dillərində çap olunur, türk dilindən başqa. Pyeslərim bir çox dünya səhnələrində nümayiş etdirilir, türk səhnəsindən başqa.” Cəsarət edib ona belə bir söz dedim: “Sizin şeirləriniz, pyesləriniz Azərbaycanda azəri türkcəsi ilə müntəzəm nəşr edilir, tamaşaya qoyulur. Biz də türkük də.” Bu sözlərin müqabilində Nazim Hikmət gülümsündü. Gözlərində kədər vardı. Bilirdim, o, Türkiyə türkcəsini nəzərdə tuturdu. Mən sırf təsəlli üçün dedim bu sözləri. ...Nazim Hikmət dramaturgiyası öz orijinallığı və sanbalı ilə seçilir. Sənətkarın 20-dən artıq pyesi bir çox dünya teatrları tərəfindən səhnəyə qoyulmuşdur. Azərbaycanda müəllifin "Kəllə" pyesi bütün başqa dram əsərlərindən daha əvvəl radio tamaşası kimi efirə verilmiş və dinləyicilərin böyük rəğbətini qazanmışdı. Nazim dramaturgiyasında nəzəri xüsusilə cəlb edən bir cəhət var. Onun bir çox pyeslərində obrazların adları ya onların sənətinə uyğun, ya da şərti şəkildə verilmişdir. Məsələn, "Damokl qılıncı"nda surətlər A.B., Boksçu, Arxitektor, Komissar və sair adlandırılmışdır. Bundan məqsəd bu və ya digər bir pyesdə hadisələrin təkcə Türkiyəyə, yaxud başqa bir ölkəyə aid olmadığını göstərməkdir. Bu, Nazim Hikmət dramaturgiyasının bəşəriliyini əks etdirən xüsusiyyətdir. Onun pyeslərinin mövzu dairəsi də bəşəri səciyyəyə malikdir. Zəka sahibinin ehtiyac içində yaşaması, pul, var- dövlət üstündə gedən ölüm-dirim mübarizəsi, bu gün məşhurlaşan, sabah unudulan insanların acı taleyi, düz adamların çəkdiyi əziyyətlər, insanların Yüklə 5,04 Kb. Dostları ilə paylaş:
|