Arzu arslan
Yüklə 405,56 Kb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- DOI: 10.7816/idil-05-25-01 idil, 2016, Cilt 5, Sayı 25, Volume 5, Issue 25
Gürcüm, B. H. ve Arslan, A. (2016). Süfraj Hareketini Hazırlayan Etmenlerin Tekstil Sanayi Bağlamında İrdelenmesi. idil, 5 (25), s.1305-1350. .
www.idildergisi.com 1320
ilkeye de aykırıydı. Ancak yurttaşlık idealinin varsayılan bu esası öyle sık ihlal ediliyordu ki kölelikten tam yurttaşlığa hızlı geçiş hiç de olası görünmüyordu. Amerika’da 19 yüzyılda yaşanan göçmen sorununda ise köle kökenleri ve beyaz topluma entegrasyonlarına engel olan deri renkleri ile köle sorununda olmayan farklı din ve dil engeli vardır. 19. yüzyılda Avrupa ve Asya’dan gelen göçmenler İngilizce öğrenerek yurttaşlık hakkını elde etmişlerdir (Heater,2007:141). Amerika bu dönemlerde doğudan batıya doğru gerçekleşen iç göç nedeniyle de yüksek düzeyde bir coğrafi hareketliliğe tanık olmuştur. Bu da çok sayıda insanın yeni yerlerde yeni kimlikler edinmek ihtiyacında olduğunu göstermektedir. Kırsaldan şehre göçle beraber insanların şehirleşmesiyle artan yalnızlıkları kişiyi dış görünüş olarak başkalarıyla birleşmeye sevk etmektedir ki bu da moda ile gerçekleşmektedir (Barbarosoğlu, 1995:79). 19. yüzyılın ikinci yarısında Amerika’ya gelen çok sayıda göçmenin geleneksel giysilerini gelir gelmez bıraktığı, eski kimliklerinden kurtulmak ve yenilerini kurmak için modern giysilerini kullandıkları (Heinze, 1990:90) görülmüştür. Aynı nedenden dolayı Paris’te modaya uygun giysi talebi bu dönemde çok yüksektir. Buna karşın Paris’in sönük bir taklidi olan taşra kentleri ve geleneklere son derece bağlı olan kırsal kesim çiftçi toplulukları için yeni giysilere erişmek kolay değildir (Crane, 2003:16).
Sanayi Devrimi sırasında bireyin toplum içinde değişik kimliklerle farklı sosyal konumlara yerleşmesini bireyin sosyal kimliği sağlamaktadır (Aktaş,2013:57). Bireyler, bireysel kimlikleri ve benzer giysiler giyen farklı toplumsal gruplara aidiyet ile gelen toplumsal kimlik arasındaki ilişkiyi yorumlamak, kişiler arasındaki dinamikleri yorumlamak, toplumsal ayırım ve sınırları belirlemek, kişisel geçmişe ilişkin anlatılar kurmak ve bunları dönüştürmek için moda söylemlerini kullanırlar (Thompson ve Haytko, 1997; Beyhan, 2010:14’dan). Fransa ve İngiltere 19. yüzyılın sınıflı toplumlarına örnektir, ABD’nin durumu ise belirsizdir: Bu ülkede yukarı doğru hareketlilik olanağının daha fazla olduğuna inanılmıştır ama bu eşitlikçiliğin kapsamı abartılmış gibi görünmektedir. Cinsiyet rollerinin en muhafazakâr tanımlarına Fransa’da rastlanır, İngiltere ve ABD ise daha liberaldir (Crane, 2003:35). Giyim söylemleri kümesi her dönemde hem toplumsal
DOI: 10.7816/idil-05-25-01 idil, 2016, Cilt 5, Sayı 25, Volume 5, Issue 25
1321
www.idildergisi.com
ilişkin hemen herkesin kabul ettiği görüşleri yeni yönlere sürükleyen toplumsal gerilimleri ifade eden söylemlerden oluşur (Smith 1988). Bunlardan ikincisi, statü ya da cinsiyet rollerine ilişkin egemen görüşlere göre istisnai ya da marjinal giyim davranışlarını kabul ettirmeye çalışan marjinal grupların bakış açılarını içerir. Bir sembolik iletişim biçimi olan giyim, giyenin toplumsal rolüne, toplumsal statüsüne ve karakterine ilişkin bilgi veren bir araç olarak 19. yüzyılda büyük önem taşımıştır. Üst ve orta sınıf kadınları kendilerini toplumsal çevrelerdeki bireylere uygun biçimde gösterebilmek için incelikli gardıroplar oluşturmaya bir hayli zaman ve para harcamışlardır (Smith, 1981). Ortaya konulan olayın moda olması veya yok olup gitmesi bireyin sahiplenmesi ile güçlenerek etki alanını genişletmiştir (İmre, 2011:14). Modaya uygun giysiler diğer toplumsal kurumlar tarafından desteklenen ayrık alanlar doktrinine örnek oluşturmuşlardır. Bu da kadınlardan canlandırmaları beklenen arka planda kalan pasif toplumsal rollere uymaktadır. Sanayileşme, Avrupa ve Amerika’daki orta ve üst sınıf kadınlarının çoğunu ekonomiye aktif katılımdan uzaklaştırmıştır. Aristokratik aylaklık orta ve üst sınıf kadınlarına uygun bir faaliyet olarak görülmüş, kamusal alanlara etkin katılımları sınırlı bir alan haricinde reddedilen kadınlar sık sık giyimlerine göre tanımlanmışlardır. Kadınlık konulu gündelik hicivler ve yorumlar ya da politik karikatürler kadın giysilerini kullanmış örneğin hicivler ve eleştirilerde “jüponlar”la kadınlara gönderme yapılmıştır (Rolley 1990:48). 19. yüzyılda, büyük iktisadi gelişmenin olağanüstü döneminde, Fransa’da yeni toplumsal kategoriyi oluşturan burjuva sınıfı, yeni giysi ve biçimlere yoğun ilgi göstermiştir. Dönemin, ünlü zenginleşin sloganının en yaygın biçimde belirgin sonuçlarından biridir bu. Kadın terzileri ve modacılar, bütün 19. yüzyıl boyunca Fransa’da yukarı ve orta burjuvaziden kadın ve erkek müşterilerine albümlerden modeller önermişlerdir. 1880-1890’dan itibaren fotoğrafın yaşamın içine girmesi modayı bu albümler, gazete ve dergilerle yayımlanabilir ve eskisinden çok daha geniş kitlelere ulaşılabilir kılmıştır (Waquet ve Laporte, 2011: 104) 19. yüzyılın sanayileşen toplumlarında sınıf bağları kimliğin en belirgin yönlerinden birisidir ve toplumsal sınıfların giyim davranışları arasındaki farklar sanayileşen toplumlardaki farklı sınıflara üye bireyler arasındaki ilişkinin niteliğini yansıtmaktadır. O dönemde orta ve üst sınıflarla alt sınıflar arasındaki toplumsal uçurum çok büyüktür. Buna rağmen yüzyılın sonlarında, nüfusun ezici çoğunluğunu
Yüklə 405,56 Kb. Dostları ilə paylaş:
|