Asiya regionu, Monqolustan, Mərkəzi Asiya, Cənubi Qafqaz regionu ölkələrinin Hokkaydo ilə özəl sektor sahəsində əməkdaşlığı ilə bağlı məlumatların toplanması və dəqiqləşdirilməsi məqsədi ilə

 

3 

materialları,  habelə  müxtəlif  texnologiyalar)  ilə  Azərbaycan  bazarına  girmək  üçün  yollar  axtarır.  Bu 

məhsullar  və  texnologiyalar  yerli  istehlakçılar  tərəfindən  onların  sabit  keyfiyyəti  və  rəqabət  qabiliyyətli 

qiymətinə görə olduqca xoş qəbul edilir. Eyni zamanda, Azərbaycan çoxtərəfli əməkdaşlıq və mübadiləni 

stimullaşdıran müxtəlif çərçivələrdə iştirak edir və bunları diqqətə almağa ehtiyac vardır. 

 

Cədvəl 3-1. Azərbaycan da daxil olmaqla Monqolustan, Mərkəzi Asiya, Cənubi Qafqaz ölkələrinin 

Beynəlxalq Təşkilatlara daxil olma şəraiti 

№ 

Ölkənin adı 

GDP 

(2014-cü il,   

Dünya Bakı, 

mlrd dollar) 

Təşkilatın adı və üzv ölkələrin sayı 

Daxil olduğu 

təşkilatların say

ı 

MDB 

KTMT 

ŞƏT 

AİQ 

GUAM 

AİB 

Müstəqil 

Dövlətlər Birliyi 

Kollektiv 

Təhlükəsizlik 

Müqaviləsi 

Təşkilatı 

Şanxay 

Əməkdaşlıq 

Təşkilatı 

Avrasiya İqtisadi 

Qrupu 

－ 

Avrasiya İqtisadi 

Birliyi 

9 

6 

6 

6 

4 

5 

1 

Monqolustan 

12.0 

 

 

 

 

 

 

0 

2  Qazaxıstan 

212.2 

○ 

○ 

○ 

○ 

 

○ 

5 

3 

Qırğızıstan 

7.4 

○ 

○ 

○ 

○ 

 

○ 

5 

4 

Özbəkistan 

62.6 

○ 

 

○ 

○ 

 

 

3 

5 

Tacikistan 

9.2 

○ 

○ 

○ 

○ 

 

 

4 

6 

Türkmənistan 

47.9 

 

 

 

 

 

 

0 

7 

Gürcüstan 

16.5 

 

 

 

 

○ 

 

1 

8 

Ermənistan 

10.9 

○ 

○ 

 

 

 

○ 

3 

9 

Azərbaycan 

75.2 

○ 

 

 

 

○ 

 

2 

＊

Yalnız rəsmi üzvlər qeyd olunub（Müşahidəçilər daxil deyildir）       

＊Cədvəl, müxtəlif sənədlər əsasında HIT tərəfindən yaradılıb（Sentyabr 2015）

 

 

(3) Azərbaycana Yaponiya yardımı fonunda baxılması 

 

Hokkaydonun  sahib  olduğu  texnologiya  və  bilikləri  Azərbaycan  tərəfinə  izah  edib,  özəl  sahədə 

əməkdaşlığın inkişaf etdirilməsi üçün Yaponiya hökümətinin dəstək prisiplərini düşünməyə ehtiyac duyulur. 

Yerli ehtiyaclar haqqında bu araşdırmada dəqiqləşdirib, Azərbaycan höküməti və Yaponiyanın Xarici İşlər 

Nazirliyi həmçinin JICA-nın dəstək prinsipləri fonunda araşdırma aparıldı.     

 

(4) Hokkaydo texnologiyası və bilikləri 

 

Yuxarıda  (3)-də  qeyd  edildiyi  kimi  Yaponiyanın  dəstək  prinsipləri  nəzərə  alınmaqla,  Azərbaycanın 

coğrafi  özünəməxsusluğuna  və  iqlimə  uyğun  olan  Hokkaydo  biliklərini  fərz  etdikdə  aşağıdakı  3-2 

cədvəlində  yazılanlar  düşünülə  bilər.  Bu  texnologiyalar  Hokkaydodan  Rusiya,  Çinin  şimal-şərqi,  Şərqi 

Asiya ölkələri və s-ə texnologiya əməkdaşlığı həyata keçirmiş təcrübələrin mövzusuna çevrilmişdir. Hazırki 

mərhələdə  olan  məlumatlar  fonunda,  bu  araşdırmada  Azərbaycana  uyğun  yeni  mənbələr  və 

texnologiyaların tapılmasına çalışdıq. 

 

 

 

 

---

 

4 

Cədvəl 3-2. Azərbaycana uyğun olduğu düşünülən Hokkaydo texnologiyaları   

К

ate

qo

riy

a

 

Xüsusiyyətlər 

Hokkaydo resursları 

Qısa təsvir 

K

ə

n

d

 T

ə

sər

rü

fa

tı v

ə

 H

ey

va

nd

arl

ıq

 

・Hokkaydo - Yaponiyada becərilən kənd 

təsərrüfatı 

torpaqlarının 

ümumi 

sahəsinin  1/4-i  təşkil  edən  ölkənin  ən 

böyük 

kənd 

təsərrüfatı 

və 

heyvandarlıq rayonudur. 

・ Hokkaydo  əkinçilik  əraziləri  1,15 

milyon  hektarlıq  ərazini  əhatə  edir.   

Soyuq  iqlimi  ilə  xarakterizə  edilən 

Hokkaydo,  Yaponiyanın  qida  bazası 

rolunu yerinə yetirir. 

・Hokkaydonun iqlim  və  ekoloji şəraiti 

regiondan  asılı  olaraq  fərqlənir  və 

bunun  sayəsində  burada  ən  müxtəlif 

kənd  təsərrüfatı  və  heyvandarlıq 

məhsulları istehsal edir. 

・Yüksək  keyfiyyətli  kənd  təsərrüfatı 

məhsulları 

və 

heyvandarlıq 

məhsullarının  istehsalı  müəyyən  bir 

region  üçün  ən  uyğun    kənd 

təsərrüfatı 

bitkiləri  ilə  əlaqədar 

araşdırmaların 

aparılması 

və 

becərilməsi texnologiyaları ilə, südlük 

heyvan  cinslərinin  yetişdirilməsi  və 

süd  heyvandarlığı  texnologiyalarının 

inkişafı,  qida  təhlükəsizliyi  və 

biotexnologiyalar  ilə  bağlı  sınaq  və 

tədqiqatların 

aparılması 

ilə         

şərtləndirilir.     

Üzvi  gübrə  (peyin)  istifadə 

yolu  ilə  təbii  dövran  növü 

kənd və mal təsərrüfatı   

・ Kənd  təsərrüfatında  kompostun  istifadəsi  və 

müvafiq kompostlama  mexanizmlərinin  yaradılması 

texnologiyaları.

 

Tərəvəzçilik  üsulu  ilə  bərpa 

olunan 

enerji 

(geotermal 

enerji)  istifadəsilə  mühafizə 

olunan 

torpaqda 

tərəvəz   

yetişdirmə texnologiyaları 

・Daha  uzun  vaxt  sərf  edərək  kerosin  ilə  ənənəvi 

qazanları  istifadə  etmədən,  geotermal  enerji  ilə 

istilənən seralarda tərəvəz becərilməsi imkanlarının 

təmin edilməsi. 

Təmiz kənd təsərrüfatı 

・ Təmiz,  təhlükəsiz  və  dadlı  kənd  təsərrüfatı 

məhsulları  istehsal  etmək  üçün,  əlverişli  torpaq  və 

təbii  şərtlərindən  istifadə  edərək,  Hokkaydoda 

sağlam  torpaq  becərmək  üzrə  onun  gübrələnməsi 

üçün  kompost  və  digər  üzvi  gübrələr  istifadə 

etməyə səy göstərilir. 

・ Kimyəvi  (mineral)  gübrə  və  zəhərli  kimyəvi 

maddələrinin 

istifadəsinin 

 

azaldılmasına 

yönəldilmiş təşəbbüslərin təşviqi. 

Kənd  təsərrüfatı  istehsalının 

müasir idarəetməsi 

・

ABŞ  və  Avropa  ölkələrindən  südçülük  təsərrüfatı 

texnologiyaların  tətbiqi  ilə  Hokkaido  Yaponiyanın 

südçülük  təsərrüfatının  güclü  bir  dəstəyinə 

çevrilmişdir.   

・ Hokkaydoda  südçülük  təsərrüfatının  aparılması, 

texniki 

və 

texnoloji 

bazasının 

davamlı 

təkmilləşdirilməsilə həyata keçirilir. 

Kənd 

təsərrüfatı 

və 

heyvandarlıq texnikası 

・ Hokkaydo  –  Yaponiyanın       əkinçilik  və 

heyvandarlıq 

 

texnikasının 

istehsalı, 

bölüşdürülməsi,  istifadəsi,    istismarı,  inkişafı  və 

dağıtım    bazasıdır. 

・

İnformasiya və kommunikasiya texnologiya larından   

və  GPS  texnologiyalarından  istifadə  əsasında   

əlavə    dəyərin  artmasını  və  tam    təhlükəsizliyi 

təmin  edən    «Made  in  Japan»  kənd  təsərrüfatı  və 

heyvandarlıq    texnologiyalarının inkişafı. 

・Xaricə kənd təsərrüfatı texnikasının ixracının zəngin 

təcrübəsi (Orta Asiya, Rusiya və digər ölkələr). 

Məsafədən zondlama 

・

Hokkaydo, 

məsafədən 

zondlama 

peyk 

texnologiyalarını çox  erkən    tətbiq etmişdir, onun 

istifadəsi  ilə  kənd  təsərrüfatı  məhsullarının 

yetkinlik  dərəcəsini  qiymətləndirməyə,  gübrəyə 

nəzarətetmə və s. imkan yaradır. 

Əkinçilik 

ərazilərinin 

suvarma  sistemlərinin  təchiz 

edilməsi 

・Kənd  təsərrüfatı  ehtiyacları  üçün  su  tanklarında 

toplanan  su  ilə  əkinçilik  ərazilərini  optimal 

zamanda 

  və optimal miqdarda (arazöz və dolamalı barabanlar 

ilə 

təchiz 

edilmiş) 

suvarma  sistemlərinin 

yaradılması. 

・Kənd təsərrüfatı    məhsuldarlığının 

  artması və keyfiyyətli məhsul istehsalı 

  perspektivləri 

 

---