Avropa komiSSİyasi iTTİfaqin xariCİ İŞLƏr və TƏHLÜKƏSİZLİk siyasəTİ MƏSƏLƏLƏRİ ÜZRƏ YÜKSƏK
Yüklə 343,02 Kb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- AVROPA PARLAMNTİNƏ, ŞURAYA, AVROPA İQTİSADİ VƏ SOSİAL KOMİTƏSİNƏ VƏ REGİONLAR KOMİTƏSİNƏ BİRGƏ MƏLUMAT Avropa Qonşuluq Siyasətinin nəzərdən keçirilməsi
| AVROPA KOMİSSİYASI İTTİFAQIN XARİCİ İŞLƏR VƏ TƏHLÜKƏSİZLİK SİYASƏTİ MƏSƏLƏLƏRİ ÜZRƏ YÜKSƏK SƏVİYYƏLİ NÜMAYƏNDƏLİYİ
Brüssel, 18.11.2015 JOİN (2015) 50 yekun
2
İ. Giriş Avropa Qonşuluq Siyasəti (AQS) Aİ-yə onun sərhədlərinin yaxınlığında yerləsən ölkələrdə sabitliyi, təhlükəsizliyi və tərəqqini dəstəkləmək və təşviq etməkdə yardım etmək məqsədilə 2004-cü ildə yaradılmışdır. Aİ sözügedən məqsədlərə sadiq olaraq qalsa da, son illərin hadisələri yeni yanaşmaya, yeni iş metodlarının təkrar prioritetləşdirilməsinə və tətbiq edilməsinə ehtiyacın olduğunu göstərmişdir. Ötən 12 il ərzində, Aİ-nin qonşuluğunda yerləşən çoxsaylı ölkələrdə radikal dəyişiklər baş vermişdir. Müəyyən pozitiv inkişaflar da qeydə alınmışdır: yerli oyunçular qanunun aliliyinin, sosial ədalətin təmin edilməsi və məsuliyyət hissinin yüksəldilməsi istiqamətində islahatların aparılması ilə bağlı tədbirlər həyata keçirmişlər. Tunis Kvartetinin Nobel Sülh Mükafatına layiq görülməsi deyilənlərə bariz nümunədir. Eyni zamanda, münaqişə, artan ekstremist və terrorçuluq meyliləri, insan hüquqlarının pozulması və beynəlxalq hüquq ilə bağlı digər çağırışlar və iqtisadi çətinliklər qaçqınların axınının əhəmiyyətli dərəcədə yüksəlməsi ilə nəticələnmişdir. Qeyd edilən hadisələr Ərəb inqilablarından və İŞİD istilasından sonra Şimali Afrika və Yaxın Şərq ölkələrində öz izini qoymuşdur. Şərqdə, Rusiyanın daha çox aqressiv xarakter daşıyan xarici siyasəti Ukraynanın suverenliyinin, müstəqilliyinin və ərazi bütövlüyünün pozulmasına gətirib çıxarmışdır. Həlli yubadılan münaqişələr regionda inkişaf üçün əsas maneə olaraq qalmaqdadır. Eyni zamanda, Aİ-nin öz qonşu ölkələri ilə qarşılıqlı asılılığı getdikcə daha çox diqqət mərkəzin olmuşdur. Təhlükəsiz gələcək tapmaq arzusu ilə çox sayda qaçqınlar Avropa İttifaqının sərhədlərinə gəlirlər. Enerji böhranları Aİ-nin enerji təhlükəsizliyi, o cümlədən enerji mənbələrinin, marşrutlarının və təchizatçılarının diversifikasiyası istiqamətində öz qonşuları ilə birgə işləmək ehtiyacını qabarıq şəkildə büruzə vermişdir. Aİ və qonşu ölkələri sarsıdan bir sıra terror aktları baş vermişdir ki, onlardan da ən sonuncusu 13 noyabr tarixində Paris şəhərinin məruz qaldığı mənfur terror hücumudur. AQS-ın nəzərdən keçirilməsinin məqsədi Aİ və onun qonşu ölkələrinin daha effektiv tərəfdaşlıq əlaqələrinin formalaşdırılması yolları barədə təkliflər verməkdən ibarətdir. Bununla Aİ bəşəri dəyərlərin təşviqini əks etdirən öz maraqlarını reallaşdırmaqda davam edəcəkdir. Aİ-nin özünün sabitliyi demokratiya, insan haqları və qanunun aliliyi prinsiplərinə və iqtisadi açıqlığa əsaslanır və yeni AQS stabilləşməni özünün mandatı çərçivəsində əsas siyasi prioritet kimi müəyyən edəcəkdir. Fərqləndirmə və daha böyük qarşılıqlı məsuliyyət yeni AQS-ın əsas xüsusiyyəti olacaqdır. Sözügedən yanaşma heç də bütün tərəfdaşların Aİ qayda və standartlarına can atmadığını nəzər alır və hər bir ölkənin Aİ ilə tərəfdaşlıq əlaqələrinin xarakteri və istiqaməti ilə bağlı istəklərini əks etdirir. 3
Aİ təkbaşına regionun qarşılaşdığı əksər problemləri həll etmək iqtidarında deyildir və onun potensial imkanları məhduddur. Lakin yeni AQS müsbət inkişafların əldə edilməsi məqsədilə müvafiq şəraitin yaradılmasına yardım edəcəkdir. Prezident Canker tərəfindən təklif edilən və Aİ üzv ölkələri tərəfindən tələb edilən yenilənmə 250 –dən artıq cavabları üzv ölkələrin, tərəfdaş hökumətlərin, Aİ təsisatlarının, beynəlxalq təşkilatların, sosial tərəfdaşların, vətəndaş cəmiyyətinin, biznes və akademik dairələrin, təhsil ocaqlarının və cəmiyyətin üzvlərinin iştirakı ilə ictimai məsləhətləşməyə çıxarmışdır və onlar həm mahiyyət, həm də metodologiya baxımından AQS-da dəyişiklərin edilməsini ehtiyacın yarandığını böyük ölçüdə təsdiq etmişlər. İctimai məsləhətləşmələr idarəetmə sahəsində islahatlar aparmış ölkələr üçün Aİ ilə sıx əlaqənin təklif edilməsinin bir sıra ölkələrdə dəyişiklərə rəvac verdiyini göstərsə də, mövcud təcrübələr və siyasət digər tərəfdaşlar tərəfindən həddindən artıq təlimatlandırıcı və nəticə etibarilə, onların müvafiq istəklərini kifayət qədər nəzərə almayan fenomenlər kimi nəzərdən keçirilmişdir. Məsləhətləşmələr həm tərəfdaşlar, həm də Aİ üzv ölkələri tərəfindən məsuliyyət hissinin yüksəldilməsinə ehtiyacın olduğunu; əməkdaşlığı daha dar, daha hədəfli xarakter daşımalı olduğunu və Aİ və onun tərəfdaşlarının daim dəyişən ehtiyac və şəraitlərinə cavab verə bilməsi üçün daha böyük çevikliyin lazım olduğunu bir daha nümayiş etdirmişdir. Demokratik, hesabatlı və səmərəli idarəetməni təşviq etmək, eləcə də ədliyyə sistemində islahatlar aparmaq üçün qanunun aliliyi və fundamental hüquqlar üzrə birgə öhdəliklərin mövcud olduğu daha effektiv yollar axtarılacaqdır. Açıq bazarlar və artım, inkluziv iqtisadi inkişaf və xüsusilə də, gənclər üçün perspektivlər qonşu ölkələrdə cəmiyyətlərin stabilləşdirilməsi baxımından mühüm amil kimi vurğulanır. Həm Aİ-ni özü, həm də tərəfdaşlar tərəfindən enerji təhlükəsizliyi və iqlim tədbirlərinə daha çox diqqət yetiriləcəkdir. Təhlükəsizlik sektorunda islahatlar, münaqişələrin qarşısının alınması, terrorçuluğa qarşı mübarizə və radikalizmə qarşı siyasətlər sahəsində insan hüquqlarında dair beynəlxalq qanunların tələblərinə tam uyğun şəkildə tərəfdaşlar ilə birgə fəaliyyətin gücləndirilməsinə diqqət yetiriləcəkdir. 13 noyabr tarixində Paris şəhərində baş vermiş terror hücumundan sonra qeyd edilən sahələrdə qonşularımız ilə əməkdaşlığın intensivləşdirilməsinə əvvəlkindən daha çox ehtiyac vardır. Təhlükəsiz və qanuni hərəkətlər, qanunsuz miqrasiyaya, insan alverinə və qaçaqmalçılığa qarşı mübarizə məsələləri də prioritet istiqamətlər sırasına daxildir. Yeni AQS mövcud alət və resursları daha sistemli və çevik şəkildə istifadə etməyə çalışacaqdır. Eyni zamanda, Aİ üzv ölkələrinin qonşularımız ilə fəaliyyətin intensivləşdirilməsinə daha sıx cəlb edilməsinə nail olmaq mühüm əhəmiyyət kəsb edəcəkdir. Eynilə, vətəndaş cəmiyyəti və sosial tərəfdaşlar ilə daha dərin əlaqələrə xüsusi diqqət yetiriləcəkdir.
Yüklə 343,02 Kb. Dostları ilə paylaş:
|