orta riyazi göstəricisi də bəlkə Napoleonda olduğundan heç də pis deyil? Kim
bilir?
Hər halda, bütün kral süvarisi və kral qoşunları da keçmişi qaytara bilməz.
Beləliklə, narahat olmaq vərdişi sizi məhv etməmişdən, axırınıza çıxmazdan
əvvəl onu üstələmək üçün gəlin altıncı qaydanı yadda saxlayaq:
Yonqarı mişarlamağa cəhd etməyin.
Xülasə
Qayda 1: Narahatlığı həyatınızdan silmək üçün həmişə özünüzü məşğul edin.
Özünü fəaliyyətlə yükləmək – məyusluq ruhunu qovmaq üçün nə vaxtsa
yaradılmış ən yaxşı dərmanlardan biridir.
Qayda 2: Boş şeylərə görə dilxor olmaq lazım deyil. Boş şeylərə – həyatda
onlar vur-tut qarışqalardır – xoşbəxtliyinizi alt-üst etməyə imkan verməyin.
Qayda 3: Narahatlığı həyatınızdan qovlamaq üçün böyük ədədlər qanununu
istifadə edin. Özünüzdən soruşun: “Bu hadisənin ümumiyyətlə baş verə biləcəyi
ehtimalı nə qədərdir?”
Qayda 4: Qaçılmaz olanla hesablaşın. Hansısa bir şəraiti dəyişməyin və ya
düzəltməyin qüvvəniz daxilində olmadığını bilirsinizsə, özünüzə deyin: “Bu,
belədir. Bu, başqa cür ola bilməz”.
Qayda 5: Narahatlığınıza “məhdudedici” qoyun. Bu və ya digər hadisənin nə
dərəcədə narahatlığa layiq olduğunu özünüz üçün qət edin və bundan çox
narahat olmayın.
Qayda 6: Qoy keçmiş öz ölülərini dəfn etsin. Yonqarları mişarlamayın.
68 Kvaker – İngiltərədə və ABŞ-da kilsə mərasimlərini inkar edən xristian
dini təriqətinin üzvü
69 Burada, ABŞ-da qəbul olunmuş Farengeyt şkalası nəzərdə tutulur. Bu,
Selsi şkalası üzrə 38 dərəcəyə yaxındır.
70 Farengeyt üzrə. Selsi üzrə – 27 dərəcəyə yaxın
71 Fletçerist – Horas Fletçerin (1849–1919) davamçıları. O bildirirdi ki,
sağlamlığı qoruyub saxlamaq üçün qidanı tamamilə çeynəmək zəruridir.
72 Tarkinqton But (1862–1947) – məşhur amerikalı yazıçı
73 Yeni İngiltərə – bir qrup ABŞ ştatının birləşdirilmiş adı: Men, Nyu-
Gempşir, Vermont, Massaçusets, Rod-Aylend, Konnektikut
74 “Ana Qazın şeirləri” adlı uşaqlar üçün ingilis xalq şeirləri toplusu nəzərdə
tutulur.
IV Hissə
SİZƏ RUHİ SAKİTLİK VƏ XOŞBƏXTLİK GƏTİRƏCƏK ƏQLİ ƏHVALİ-
RUHİYYƏ FORMALAŞDIRMAĞIN YEDDİ QAYDASI
On ikinci fəsil
downloaded from KitabYurdu.org
Həyatınızı tamamilə dəyişməyə qadir olan doqquz söz
Bir neçə il əvvəl radio ilə çıxış etdiyim vaxt məndən aşağıdakı suala cavab
verməyi xahiş elədilər: “Həyatda aldığınız ən vacib dərs hansıdır?”
Cavab vermək mənə asan idi: həyatda mənimsədiyim ən qiymətli dərs – bu,
fikirləşdiyimizin vacibliyini dərk etməyimizdir. Nə fikirləşdiyini mənə de və mən
kim olduğunu sənə deyim. Fikirlərimiz bizim şəxsiyyətimizin səciyyələrini
müəyyən edir. Bizim həyata münasibətimiz – taleyimizi müəyyən edən amildir.
Emerson deyib: “İnsan gün ərzində nə fikirləşirsə, odur”... Məgər o, başqa nə isə
ola bilərmi?
İndi mən artıq bilirəm ki, bizim sizinlə üzləşdiyimiz ən böyük problem –
həqiqətdə isə işlərimizin asılı olduğu az qala yeganə problem – düzgün əqli
əhvali-ruhiyyənin seçilməsidir. Əgər biz bu seçimi etməyə qabiliksə, onda öz
problemlərimizin hamısının həlli yoluna çıxmış olacağıq. Böyük filosof, Roma
imperiyasının hökmdarı Mark Avreli bu fikri doqquz sözlə – sizin taleyinizi
müəyyən edə biləcək doqquz sözlə ifadə etmişdi:
“Öz həyatımız haqqında nə düşünürüksə, bizim həyatımız elə odur”.
Həqiqətən də, əgər biz xoşbəxtlik haqqında fikirləşiriksə, biz özümüzü
xoşbəxt hiss edirik. Əgər bizə kədərli düşüncələr baş çəkirsə, biz qüssələnirik.
Əgər düşüncələrimizdə qorxu varsa, biz vahiməyə düşürük. Əgər azar-bezar
haqqında düşünürüksə, tamamilə mümkündür ki, biz xəstələnəcəyik. Əgər
uğursuzluq haqqında düşünürüksə, biz nədəsə mütləq fiaskoya uğrayacağıq.
Əgər özümüzə yazığımız gəlmək çirkabına qərq olmuşuqsa, hamı bizdən qaçacaq.
“Siz, – demişdi Norman Vinsent Pil, – özünüz haqqında nə düşünürsünüzsə, o
deyilsiniz; siz nə düşünürsünüzsə, məhz osunuz”.
Sizə belə gəlir ki, mən sizin bütün problemlərinizlə bağlı ibtidai nikbin
münasibəti təbliğ edirəm? Xeyr, əfsus ki, həyat o qədər də sadə deyil. Lakin mən
bunun lehinəyəm ki, biz özümüzdə bizi əhatə edən dünya ilə əlaqədar mənfi
deyil, müsbət münasibət formalaşdırmalıyıq. Başqa sözlə, biz problemlərimizin
həllinin qayğısına qalmalı, amma onlarla bağlı narahatlığa qərq olmamalıyıq.
Fərq nədədir?
Gəlin mən bu müddəanı aydınlaşdırım. Mən hər dəfə Nyu-Yorkun nəqliyyat
hərəkətinin intensiv olduğu hansısa bir küçəsini keçəndə hər dəfə maşının altına
düşməməyin qeydinə qalıram – lakin bu, məni narahatlıq girdabına salmır.
Qeydinə qalmaq – bu, öz problemlərimizin nədən ibarət olduğunu dərk eləmək
və onların həll olunması üçün sakitcə tədbirlər görmək deməkdir. Narahat olmaq
isə – fasiləsiz olaraq dairə üzrə fırlanmaq deməkdir ki, bu, əbəs yerə edilən və
insanı dərrakəsiz haladək gətirən işdir.
Ciddi problemlər içində olmaq mümkündür, lakin bu vaxt da küçədə başını
qürurla dik tutub və döş cibində qərənfil gülü ilə getmək lazımdır. Louell Tomas
məhz bu cür hərəkət edəndə mən onun yanında idim. Bir dəfə mən Louell
Tomasla işləmək şərəfinə layiq görülmüşdüm. Biz birlikdə Birinci Dünya
müharibəsi dövründə Allenbi-Lourensin kompaniyaları haqqında Tomas
Louellin məşhur filmlərini nümayiş etdirirdik. Louell Tomas və onun köməkçiləri
hərbi əməliyyatları təqribən altı cəbhədə lentə alırdılar. Və ən əsas olanı isə bu
idi ki, onlar özləriylə T.E.Lourensi və onun ekzotik ərəb ordusunu təsvir edən
downloaded from KitabYurdu.org
xroniki kinomaterial, həmçinin də Allenbinin Müqəddəs Torpağı istila etdiyi haq-
qında sənədli film gətirmişdilər. Tomas Louellin “Allenbi ilə Fələstində” və
“Lorenslə Ərəbistanda” filmlərinin nümayişi ilə müşayiət olunan çıxışları ona
Londonda və bütün dünyada sensasion uğur gətirmişdi. Londonda opera
mövsümünün açılışı altı həftəlik təxirə salınmışdı ki, Kovent-Qardendəki Kral
Opera Teatrında Tomas bu ağlasığmaz macəralar haqqında filmlərini davam
etdirə bilsin. Onun Londonda sensasion uğurundan sonra bir çox ölkələrə
triumfal turnesi baş tutdu. Ardınca o, Hindistanda və Əfqanıstanda həyat
haqqında film üzərində iki il işlədi. Ağlasığmaz uğursuzluqlar zəncirindən sonra
qeyri-mümkün olan baş verdi: o, Londona tamamilə müflis vəziyyətdə gəlib çıxdı.
Həmin dövrdə mən onunla bir yerdə idim. Bizim ucuz restoranlarda bahalı
olmayan yeməklər götürdüyümüz yadımdadır. Biz heç orada da qidalana
bilməzdik, əgər bir şotlanddan – məşhur aktyor Ceyms Makbidən pul borc
almasaydıq. Haqqında danışdığım əhvalatın məğzi isə budur: Louell Tomas hətta
çox böyük borc və ağır məyusluq içində olanda da narahatlığa qərq olmayıb, öz
problemləriylə məşğul idi. O bilirdi ki, özünə süstləşmək imkanı vermək olmaz,
əks-təqdirdə, hamı, hətta onun kreditorları da ondan üz çevirər. Buna görə də
hər gün səhər, öz işləri dalınca çıxmazdan əvvəl o, gül alır, onu yaxasına taxır və
Oksvord-stritdə başını qürurla dik tutaraq şən-şən gedirdi. Onun düşüncələri
müsbət yüklü və comərd idi və o özünə məyusluğa qərq olmağa və məğlubiyyət
barədə düşüncələrə qapanmağa imkan vermirdi. O, məğlubiyyəti oyunun
elementi kimi, həyatda uğura nail olmağa can atanlar üçün faydalı məşq kimi
nəzərdən keçirirdi.
Bizim əqli əhvali-ruhiyyəmiz fiziki qüvvələrimizə, demək olar, həqiqətə
bənzəməyən təsir göstərir. Məşhur ingilis psixiatrı C.E.Hedfild yazdığı çox gözəl
“Qüvvənin psixologiyası” kitabında bu faktın heyrətamiz izahını göstərir. “Mən üç
kişi ilə eksperiment keçirdim, – C.E.Heldfild yazır. – Mən onların fiziki qüvvəsinə
təlqinetmənin dinamometrin köməyi ilə ölçülən təsirini yoxladım”. O, sınaqdan
çıxarılan hər bir kişiyə dinamometri var gücləri ilə sıxmağı hökm etmişdi.
Eksperiment üç müxtəlif şəraitdə keçirilirdi.
Eksperiment sınaqdan çıxarılanların normal iş şəraitində keçiriləndə sıxılma
təzyiqinin orta qüvvəsi 101 funt təşkil etmişdi.
Ardınca eksperiment sınaqdan çıxarılanlar hipnozun təsirinə məruz
qalandan sonra keçirilirdi. Nəticədə onlar cəmi 29 funt – onların normal
güclərinin üçdəbirindən az sıxa bilmişdilər. “Sınaqdan çıxarılanlardan biri
boksçu idi; hipnozun təsiri altında ona zəif olduğu təlqin ediləndə boksçuya, öz
sözlərinə görə, belə gəldi ki, onun əli birdən uşaqda olan kimi balacalaşdı”.
Üçüncü eksperimentin gedişində Hedfild sınaqdan çıxarılanlara təlqin etdi ki,
onlar çox güclüdürlər. Bundan sonra onlardan hər biri orta hesabla 142 funt sıxa
bildi. Şüur güc ilə bağlı müsbət fikirlərlə doldurulanda bu vaxt onların gerçək
fiziki gücləri, demək olar, əlli faiz artırdı.
Bizim əqli əhvali-ruhiyyəmizin qüvvəsi bax belədir.
Yaşlılara otuz beş il ərzində müəllimlik etməyimin nəticəsində bilirəm ki,
kişilər və qadınlar düşüncə tərzlərini dəyişmək yolu ilə narahatlıqdan, qorxudan
və müxtəlif növ xəstəliklərdən yaxa qurtarmağa və öz həyatlarını yenidən
qurmağa qabildirlər. Mən bilirəm! Mən bilirəm! Mən bilirəm!!! İnsanların bütün
downloaded from KitabYurdu.org
Dostları ilə paylaş: |