iyirmi dörd saatın ərzində canını qurtara bilərdi. O, indi qocalıb, üstəlik də dul
qadındır. Etiraf edirəm ki, kədərli şəraitdir, amma o özünü heç olmasa belə
aparmağa səy göstərirmi ki, guya xoşbəxtdir? Xeyr. Əgər siz ondan özünü necə
hiss etdiyini soruşsanız, o cavab verəcək: “O-o, məndə hər şey qaydasındadır”,
lakin onun sifətinin ifadəsi, kədərli intonasiyası isə deyir: “İlahi, mənə necə çətin
olduğunu bircə biləydiniz!” Belə təsəvvür yaranır ki, o, sizi onun yanında xoşbəxt
olmağa özünüzdə cəsarət tapdığınıza görə mühakimə edir. Yüzlərlə qadın ondan
da ağır vəziyyətdədir: əri sığorta polisi üzrə ona kifayət qədər pul qoyub ki, o,
günlərinin axırına qədər ehtiyac çəkməsin; onun ərdə olan qızları ona həmişə
yiyə dura bilərlər. Amma mən onun gülümsədiyini nadir hallarda görmüşəm. O
şikayət edir ki, kürəkənlərinin üçü də simic və eqoistik adamlardır. Lakin, buna
baxmayaraq, özü onların evində aylarla qonaq qalır. Bundan başqa, o şikayət edir
ki, qızları ona heç vaxt hədiyyə almırlar, hərçənd özü gizlində pul yığır. Özünün
ifadə etdiyi kimi, pullar “qocalıq üçün” dala atılmalıdır. Bu qadın öz həyatını və öz
bədbəxt övladlarının həyatını zəhərləyir! Lakin bu elə belə də olmalıdırmı?
Bütün bunlar çox kədərlidir. Amma o, bunu istəsəydi, bədbəxt, kinli, həyatından
giley-güzar edən deyingən qarı yox, ailənin ehtiramlı və hamı tərəfindən sevilən
üzvünə çevrilə bilərdi – əgər o, bunu istəsəydi. Belə bir çevrilmənin baş verməsi
üçün bu qadın çilik-çilik olmuş həyatı üçün ağı deməklə məşğul olmaqdansa,
gərək özünü belə aparmağa başlasın ki, guya onun həyatı şəndir və o, öz
yaxınlarını heç olmasa azacıq sevir.
Mən İndianada bir nəfəri – H.C.Enqlerti tanıyıram ki, o, bu sirri kəşf etməsi
sayəsində hələ də sağ-salamatdır. cənab Enqlert on il əvvəl yatalaq xəstəliyi
keçirmiş, bundan sonra ağırlaşdırıcı hal kimi nefritə tutulmuşdu. O, çox həkimə
müraciət etmişdi, “hətta türkəçarələrə də” əl atmışdı, amma heç kim ona kömək
edə bilmirdi.
Tezliklə onda başqa ağırlaşdırıcı hallar da meydana çıxmağa başladı. Qan
təzyiqi kəskin yüksəldi. O, həkimin yanına getdi və bəlli oldu ki, təzyiq 214-ə
çatıb. Ona dedilər ki, vəziyyət kritikdir – xəstəlik inkişaf edəcək və yaxşı olar ki, o,
öz işlərini sahmana salsın.
“Mən evə getdim, – deyə o danışırdı, – və sığorta polisimin haqqının ödənilib-
ödənilmədiyini yoxladım. Sonra Yaradana bütün günahlarımı etiraf elədim və
qüssəli düşüncələrə qərq oldum.
Mən hamını bədbəxt eləmişdim. Həyat yoldaşım və ailə üzvlərim əzab çəkir,
özüm isə dərin depressiya halında idim. Bütün həftəni həyatımdan giley-güzar
edir və özümə yazığım gəlirdi. Amma tezliklə özümə dedim: “Sən özünü axmaq
kimi aparırsan! Bəlkə sən hələ bir il də yaşayacaqsan, belə isə o bir ilini xoşbəxt
yaşamağa niyə də cəhd eləməyəsən?”
Mən çiyinlərimi düzəltdim, geniş gülümsədim və özümü belə aparmağa
çalışdım ki, elə bil məndə hər şey qaydasındadır. Etiraf edirəm ki, başlanğıcda
mənə əhəmiyyətli dərəcədə çox səy göstərmək lazım gəlirdi, amma özümü şən və
həyatımdan məmnun görünməyə məcbur elədim və bu təkcə mənim ailəmə yox,
özümə də kömək etdi.
Tezliklə özümü, həqiqətən də, nisbətən yaxşı hiss eləməyə başladım – demək
olar, özümü göstərməyə çalışdığım kimi yaxşı. Sağlamlığım nəzərəçarpacaq
qədər yaxşılaşdı. Və indi, ehtimal olunan dəfnimdən çox-çox aylar keçəndən
downloaded from KitabYurdu.org
sonra mən təkcə sağ, sağlam və xoşbəxt deyiləm, həm də qan təzyiqim aşağı
düşüb. Mən bir şeyi möhkəm bilirəm: həkimin proqnozu mütləq özünü
doğrultmuş olardı, əgər mən ölüm və məğlubiyyət haqqında düşünməkdə davam
edərdimsə. Mən xəstəliyimi istisnasız olaraq düşüncə tərzimi dəyişməyim
sayəsində adlaya bildim”.
İzin verin sizə sual edim. Əgər şən, məmnun görkəm və müsbət,
sağlamlaşdıran düşüncə tərzi bu adamın həyatını xilas eləməyə kömək etdisə,
onda siz və mən niyə özümüzə heç olmasa bir dəqiqə imkan veririk ki, kədərli və
ruh düşkünlüyü vəziyyətində olaq? Biz məmnun və xoşbəxt adam rolunu
oynamağa başlayar-başlamaz tədricən xoşbəxt olmaq imkanımız olduğu halda,
özümüzü və ətrafımızdakı adamları niyə bədbəxt edirik və ruh düşkünlüyü
vəziyyətinə salırıq?
Çox-çox illər bundan əvvəl mən kiçik bir kitab oxumuşdum ki, o, mənim
həyatımda silinməz iz qoydu. Həmin kitab “İnsan necə fikirləşir” adlanırdı. Onun
müəllifi Ceyms Leyn Allendir və orada görün nə deyilir:
“İnsana bəlli olacaqdır ki, o, ətrafına və adamlara öz münasibətini dəyişəndə
onlar da onun özünə münasibətdə dəyişirlər... İnsanın öz fikirlərini radikal
surətdə dəyişməsinə bənddir və o, yenə də heyrətlə görəcəkdir ki, öz həyatının
maddi şəraiti necə sürətlə dəyişir. İnsanlar özlərinə nə istədiklərini yox, özlərinin
nə olduqlarını cəlb edirlər... bizim talelərimizi müəyyən edən ilahi bizim
özümüzdə yerləşir. Həmin ilahi – bu, bizim əsl mahiyyətimizdir... İnsanın nail
olduğu hər şey onun öz fikirlərinin birbaşa nəticəsidir... İnsan yalnız öz
düşüncələrini yüksəltməklə ayağa qalxmağa, qələbə qazanmağa və uğura
çatmağa qabildir. O yalnız öz fikirlərini yüksəltməkdən imtina edəcəyi təqdirdə
zəif, miskin və bədbəxt qala bilər”.
Həyat kitabında deyildiyi kimi, Yaradan insana özünün nəhəng ölçüdə
torpaqları üzərində hakimiyyət verib. Bu, sözsüz ki, möhtəşəm vergidir. Lakin bu
cür müstəsna, fövqəlpadşah ixtiyarı mənə lazım deyil. Mənim istədiyim hər şey –
bu, özüm üzərində hakimiyyət əldə etməkdir; öz fikirlərim və öz ruhum üzərində
hakimiyyət. Və ən gözəl olanı isə budur ki, mən bu hakimiyyətə heyrətamiz qədər
əhatəli surətdə nail olmaq və ürəyim istəyən hər bir vaxt buna necə çatmaq lazım
olduğunu bilirəm. Bunun üçün, sadəcə olaraq, öz hərəkətlərimi idarə etmək
lazımdır, onlar isə öz növbəsində mənim reaksiyalarıma təsir göstərəcəkdir.
Beləliklə, gəlin Uilyam Ceymsin bu sözlərini xatırlayaq: “Bizim şər
adlandırdığımızın bir çoxunu... əzabkeşin əqli əhvali-ruhiyyəsində adi dəyişiklik
etmək yolu ilə əksər hallarda qıvraqlaşdıran və ruh yüksəkliyi yaradan xeyirə
çevirmək olar – qorxu və ümidsizlikdən mübarizəyə keçmək lazımdır”.
Odur ki, gəlin öz xoşbəxtliyimiz uğrunda mübarizə aparaq!
Gəlin nikbin konstruktiv düşüncə tərzi əsasında öz xoşbəxtliyimiz uğrunda
mübarizəyə başlayaq. Bunun üçün mən sizə hər gün yerinə yetirilməli olan
proqram təklif edirəm. Bu proqram “Məhz bu gün” adlanır. Mən onun o qədər
stimullaşdırıcı olduğunu hesab edirəm ki, onu yüzlərlə nüsxədə paylamışam. Onu
mərhum xanım Sibilla F.Pertric otuz altı il əvvəl yazıb. Əgər siz və mən bu
proqrama riayət etmiş olsaq, öz həyəcanlarımızın əksər hissəsini kənarlaşdıra
bilər və fransızların “la joie de vivre”
76
adlandırdıqlarını hədsiz dərəcədə artıra
bilərik.
downloaded from KitabYurdu.org