Az Book Library downloaded from KitabYurdu org Deyl Karnegi
Yüklə 4,35 Mb. Pdf görüntüsü
|
bu pulları nadir hallarda özlərinə xərcləyirdilər. Mən Yeni ildən bir neçə gün əvvəl onların yanına gələndə atam mənə danışırdı ki, o, uşaqları çox və pulu az olan “bir yoxsul dul qadın üçün” kömür və ərzaq alıb. Bu hədiyyələri verdiklərini mənə danışanda valideynlərimin necə də sevinc hissləri keçirdiklərinin şahidi oldum. Əminəm ki, atam Aristotelin ideal insan – xoşbəxtlik hüququna tamamilə layiq olan insan təsvirinə, demək olar, müvafiq idi. “İdeal insan, – demişdi Aristotel, – başqalarına xeyirxahlıq etməkdən sevinc duyur. Lakin o, başqalarından xeyirxahlıq qəbul etməkdən utanır. Yüksək təbiətli insanlar xeyirxahlıq edir, aşağı təbiətli insanlar onu qəbul edirlər”. Bu fəsildə qeyd etməyə çalışdığım ikinci tezis bax budur: Əgər biz xoşbəxtlik əldə etmək istəyiriksə, gəlin minnətdarlıq və ya naşükürlük haqda fikirləşməyə son qoyaq, xeyirxahlığı bunu edərkən keçirdiyimiz daxili sevincin naminə edək. Övladlarının qədirbilməzliklərinə görə valideynlər on min illərdir saçlarını yolur. Hətta Şekspirin Kral Liri də xitab etmişdi: ... Ağrılıdır ilan sancmadan da artıq nankor övladın olması!” 78 Axı övladlar niyə də qədirbilən olmalıdırlar – bircə əgər biz onlarda bu hissi tərbiyə etmişiksə? Qədirbilməzlik – alaq otu kimi təbiidir. Minnətdar olmaq qızılgül kimidir. Onu bəsləmək, nazını çəkmək lazımdır. Əgər övladlarımız qədirbilməzdirlərsə, günahkar kimdir? Bəlkə elə biz özümüzük. Əgər biz onlara heç vaxt başqalarına minnətdarlıq etməyi öyrətməmişiksə, onlardan özümüzə qarşı minnətdarlığı necə gözləyə bilərik? Mən Çikaqodan bir nəfərlə tanışam ki, onun oğulluğa götürdüyü uşaqlarının qədirbilməzliyindən gileylənməyə haqqı var. O, qutu fabrikində əldən düşənə qədər işləyir, həftədə nadir hallarda qırx dollardan çox qazanırdı. Onun evləndiyi dul qadın iki oğlunun kollecdə təhsil almalarına imkan yaratmaq üçün ərini borc pul almağa dilə tutmuşdu. Bu adam həftədə aldığı qırx dollar maaşla ərzaq, yanacaq, geyim almaq və mənzil haqqını ödəmək məcburiyyətində idi. Bundan başqa, o, bu gəlirindən həm də öz borclarını ödəməli idi. O, dörd il ərzində öküz kimi işləyir və heç vaxt da şikayət etmirdi. Kimsə buna görə ona minnətdarlıq etdimi? Xeyr, bu, heç kimin ağlına da gəlmədi. Onun həyat yoldaşı bunu elə belə də olmalıymış kimi qəbul edirdi, oğlanları da analarından nümunə götürürdülər. Onlar öz atalıqlarına nəyə görə isə minnətdar olduqlarını heç vaxt fikirləşmirdilər. Odur ki, qədirbilənlik haqqında heç söhbət belə gedə bilməzdi! Bunda günahkar kimdir? Oğlanlar? Sözsüz, amma ana daha çox günahkar idi. Oğlanlarının cavan həyatlarını “borc hissi” ilə yükləmək anaya təhqiredici görünürdü. Ana istəmirdi ki, onun oğlanları həyata “borclu” kimi qədəm bassınlar. Buna görə də onun ağlına heç vaxt gəlmirdi ki, desin: “Sizin atalığınız mərhəmətli şahzadə kimidir! Kollecdə təhsil almağınıza kömək edən odur!” Bunun yerinə ana bu nöqteyi-nəzərə tərəfdar idi: “Ah, bu, onun edə biləcəyi ən xırda şeydir”. downloaded from KitabYurdu.org Anaya belə gəlirdi ki, o, öz oğullarını hifz edir, lakin, əslində, o, oğlanlarında həyata qarşı təhlükəli münasibət tərbiyə edirdi – guya bütün dünya onlara nə isə borcludur. Və həqiqətən də, bu təhlükəli ideya onun oğlanlarından birini fəlakətə gətirdi. O, öz xozeyinindən “borca pul almağa” cəhd etdi və əvvəl-axır həbsxanaya düşdü. Biz yadda saxlamalıyıq ki, övladlarımız bir çox hallarda biz özümüz onları necə böyüdürüksə, o cür də olurlar. Məsələn, mənim anamın bacısı Viola Aleksandr övladların “naşükürlüyündən” şikayət eləməyə heç cür haqqı çatmayan qadınlara nümunədir. Mən hələ uşaq olanda Viola xala çox sevdiyi və qeydinə qaldığı anasını öz yanına götürmüşdü və ərinin anasına münasibətdə də eyni hərəkət etmişdi. Gözlərimi yumuram və fikrimdə keçmişə gedirəm. Mənə belə gəlir ki, gözlərimin qarşısında bu iki qoca qadının Viola xalanın fermasında onun ocağının yanında rahatlıqla əyləşdiklərini görürəm. Onlar Viola xalaya narahatlıq gətirirdilərmi? Düşünürəm ki, çox vaxt. Amma onun davranışından heç vaxt fikirləşməzdin ki, bu, elədir. O, hər iki qoca qadını sevirdi və onların nazı ilə oynayırdı. Onlar Viola xalanın yanında özlərini evlərindəki kimi hiss edirdilər. Viola xala altı uşağının olmasına baxmayaraq, onları çox yaxşı qəbul edirdi. Amma o, heç vaxt hesab etmirdi ki, nə isə nəcib bir iş tutur və qarılara göstərdiyi qayğının müqabilində heyrancasına minnətdarlıq gözləmirdi. Onun üçün bu, təbii idi. O, öz qəlbinin səsinə əməl edirdi. Viola xala indi haradadır? O artıq iyirmi ildən çoxdur duldur, onun öz ailələri ilə ayrı-ayrılıqda yaşayan uşaqları var. Onların hamısı Viola xalanı səbirsizliklə gözləyir və onu özləriylə birlikdə yaşa- mağa dəvət edirlər! Uşaqların onun üçün ürəkləri gedir və onunla bacardıqca çox ünsiyyətdə olmaq istəyirlər. Bu, qədirbilənlikdən doğub? Heç də yox! Onları buna sövq edən səmimi sevgidir. Onlar səmimiyyətin və mərhəmətin hökm sürdüyü mühitdə böyüyüblər. Buna görə də qəribə deyil ki, indi vəziyyət dəyişəndə onlar öz analarına münasibətdə cavab sevgisiylə yanaşırlar. Buna görə də yadda saxlamalıyıq ki, qədirbilən övlad tərbiyə etmək üçün biz özümüz başqa adamlara qarşı minnətdarlıq münasibəti göstərməliyik. Həmişə yadda saxlayın ki, uşaqlar böyüklərin söhbətinə qulaq asmağı sevirlər. Elə ona görə də sayıqlığı itirməyin. Analiz etmək üçün – başqa adamların mərhəmətini uşaqlarınızın yanında azaltmaq istəyi növbəti dəfə könlünüzə düşəndə – dayanın. Heç vaxt belə deməyin: “Kuzina Syunun Yeni il üçün göndərdiyi salfetlərə bir bax. Bunları o özü toxuyub. Bunlar ona heç bir sentə də başa gəlməyib!” Belə bir giley bizə tamamilə təbii görünə bilər, amma uşaqlar bizə qulaq asırlar. Kuzina Syunu ürəkdən tərifləmək daha yaxşı olmazdımı: “Bir baxın, kuzina Syu bizim Yeni ili- mizi təbrik etmək üçün neçə saat vaxtını sərf edib. O necə də gözəl insandır! Gəlin elə həmin dəqiqə ona açıqca yazaq və təşəkkür edək”. Və bu minvalla uşaqlarımız xeyirxahlığı qiymətləndirmək və xeyirxahlıq edənə öz minnətdarlığını bildirmək vərdişini qeyri-şüuri surətdə mənimsəyəcəklər. Qədirbilməzliklə bağlı kədərlənməkdən və narahat olmaqdan yaxa qurtarmaq üçün üçüncü qaydanı yerinə yetirin: A. Qədirbilməzliyə görə həyəcanlanmağın yerinə minnətdarlıq gözləməyin. Unutmayın ki, İsa Məsih bir gün ərzində on cüzamlı xəstəni sağaltmışdı və onlardan yalnız biri ona təşəkkür etdi. Biz İsa Məsihə ediləndən çox minnətdarlıq niyə gözləməliyik? downloaded from KitabYurdu.org
Yüklə 4,35 Mb. Dostları ilə paylaş:
|