lazımdır. O, hər bir tələbəni kursların hər sessiyasında çıxış etməyə məcbur
edirdi. Auditoriyanın dəstəyi təmin olunurdu: axı onların hamısı bir qayıqda idi.
Tələbələr daimi praktika yolu ilə özlərində cəsarəti, inamı, entuziazmı inkişaf
etdirir və bu hissləri sonra öz fərdi söhbətlərinə keçirirdilər.
Deyl Karnegi sizə deyər ki, öz həyatının təminatını heç də natiqlik sənətini
tədris etməklə qazanmır – bu, təsadüfdən başqa bir şey deyildir. O, əmindir ki,
onun əsas işi insanlara özlərində olan qorxunu adlamaqda, eləcə də mətinliyi
inkişaf etdirməkdə kömək etməkdir.
Başlanğıcda o yalnız natiqlik sənəti kurslarını aparırdı. Onun yanına
öyrənməyə gələn tələbələr əsas etibarilə işgüzar insanlar idi. Onlardan bir çoxu
otuz yaşlarına qədər sinif otağını heç vaxt görməmişdi. Əksəriyyətinin öz təhsili
üçün haqqı bir dəfəyə ödəmək imkanı da olmurdu. Onlar nəticəni mümkün qədər
tez görmək istəyirdilər. Onlara, hərfi mənada, günü sabah işgüzar görüşlərdə və
insan qrupları qarşısında çıxışlarda istifadə edə biləcəkləri nəticələr lazım idi.
Beləliklə, bu çox sürətli və praktik olmalı idi. Və bu şəraitin nəticəsi onun
yaratdığı tamamilə unikal, özü ilə natiqlik peşəsinin, tacirlik etmək bacarığının,
insan münasibətləri sənətinin və təcrübi psixologiyanın heyrətamiz
kombinasiyasını təcəssüm etdirən hazırlıq sistemi oldu.
Kurslarda məşğələlər başa çatanda onları başa vuran adamlar öz fərdi
klublarını yaradır və uzun illər ərzində ayda iki dəfə görüşməkdə davam
edirdilər.
Filadelfiyada 19 nəfərdən ibarət olan belə bir qrup bu minvalla 17 il
görüşməkdə davam edirdi. Çox vaxt elə olurdu ki, adamlar məşğələlərdə iştirak
etmək üçün avtobusla 500 və ya 1000 mil məsafəni qət edirdilər. Bir tələbə bu
cür səyahəti hər gün Çikaqodan Nyu-Yorka edirdi. Harvard Universitetinin
professoru Uilyam Ceyms təkrar etməyi xoşlayırdı ki, orta statistik insan özünün
gizli qabiliyyətlərinin yalnız on faizindən istifadə edir. Deyl Karnegi işgüzar
adamlara öz gizli bacarıqlarını inkişaf etdirməyə kömək etməklə yaşlı insanların
savad almasında ən əhəmiyyətli hərəkatlardan birinin yaradıcısı olmuşdur.
Louell Tomas
1 Ceyms Uilyam (1842– 1910) – amerikalı filosof, praqmatizm
konsepsiyasının banisi
2 Kommivoyajer – səyyar (voyajer) kommersant
3 Muslin – ipək pambıqdan toxunmuş parka
Bu kitab necə və nə üçün yazılmışdı?
Bu kitab onu oxumağa ehtiyacı olmayan adama həsr olunur – mənim unudulmaz
dostum
Homer Kreyuya
downloaded from KitabYurdu.org
Son 35 il ərzində Amerika nəşriyyatları 5 milyondan çox müxtəlif məzmunlu
kitab nəşr etmişdir. Onların əksəriyyəti olduqca darıxdırıcı idi və bir çoxu heç
özünü doğrultmamışdı da. “Bir çoxu” dedim mən? Dünyanın ən iri nəş-
riyyatlarından birinin prezidenti bu yaxınlarda mənə etiraf etmişdi ki, onun
kompaniyası 75 illik nəşriyyat fəaliyyətinə baxmayaraq, hələ də nəşr olunmuş
səkkiz kitabdan yeddisində ziyan çəkir.
Əgər belədirsə, mən nə üçün bir kitab da yazmağa cürət edirəm? Və mən onu
yazandan sonra sizi o kitabı oxumaq barədə məsləhətlərimlə niyə
bezikdirməliyəm?
Ədalətli sualdır və mən həmin suala cavab vermək istəyirəm. Bunu bacardıq-
ca dəqiq ifadə etməyə çalışaraq sizin artıq oxuduğunuz Louell Tomasın “ön
söz”ündən bəzi faktları təkrar etməli olacağam.
1912-ci ildən indiyə qədər mən Nyu-Yorkda hər iki cinsdən olan
biznesmenlər və mütəxəssislər üçün savad kursları aparıram. Başlanğıcda bu
yalnız natiqlik kursları idi. Kursların yeganə təyinatı məlum təcrübəyə malik olan
yaşlı insanlara daha aydın düşünməyi və işgüzar görüşlərdə olduğu kimi,
ictimaiyyət qarşısında da öz ideyalarını daha effektli şəkildə ifadə etməyi
öyrətmək idi.
Lakin tədricən, kursların davam etdiyi bir neçə il ərzində mənə aydın oldu ki,
bu yaşlı insanların natiqlik sənətinə nə qədər çox ehtiyacları olsa da, onlar
yaşamaq və öz gündəlik işgüzar, ictimai ünsiyyətlərində insanlarla yola getmək
məharətinə bundan da çox möhtacdırlar.
Tədricən mən aydın dərk etdim ki, özümün də belə bir məharətə ehtiyacım
var. İndi mən geri, yaşadığım illərə boylananda özümün çoxsaylı qəlb incəliyi və
qəlbi başa düşmək çatışmazlığı ilə şərtləndirilən səhvlərimə görə pərt olur və
xəcalət hissi çəkirəm. İstəyərdim ki, belə bir kitab mənim əlimdə iyirmi il əvvəl
olaydı, bu, mənim üçün necə də qiymətsiz kömək olardı.
Özünü cəmiyyətdə aparmaq bacarığı sizin, ələlxüsus da əgər siz işgüzar
adamsınızsa, qarşınızda duran ən vacib problemdir. Bu, siz memar, mühəndis və
ya sadəcə olaraq, evdar qadın olduğunuz halda da belədir. Bir neçə il əvvəl
tədrisin tərəqqisi məqsədilə Karneginin himayəsi altında keçirilən tədqiqat ən
vacib və əhəmiyyətli faktın üstünü açdı. Bu, Karnegi Texnoloji İnstitutunun
sonralar məsələnin əlavə olaraq öyrənilməsini həyata keçirərkən təsdiq olunmuş
faktıdır. Bu tədqiqat aşkar etməyə imkan verdi ki, hətta mühəndislik kimi texniki
sahə üzrə də mütəxəssislərin əldə etdikləri maliyyə uğurunun yalnız on beş faizə
qədərini sırf texniki biliklərin hesabına, 85%-ni – özünün “insan mühəndisliyi”
sahəsində məharəti, özünün xasiyyətinin fərdi xüsusiyyətləri və insanlara
rəhbərlik etmək bacarığı hesabına aid etmək lazımdır.
Uzun illər ərzində mən kursları Filadelfiyada mühəndislər klubunda, eləcə də
Amerika Mühəndis-Elektriklər İnstitutunun Nyu-York filialında aparırdım.
Bütövlükdə mənim kurslarımdan təqribən min beş yüzə yaxın mühəndis
keçmişdir. Onlar mənim yanıma o vaxt gəlirdilər ki, çoxillik təcrübələri və
müşahidələri onları bu yekun qənaətə gəlməyə əmin edirdi – mühəndislik işində
ən yüksək qiymətləndirilən adam heç də mühəndislik biliklərinə daha çox malik
olan kəs deyildir. Bu cür, mühəndislik və ya mühasibatçılıq işində yalnız özünün
texniki imkanlarını təklif edə bilən mütəxəssis həftəlik 25-30 dollar məvacibə
downloaded from KitabYurdu.org