23
planlaşdırılması həm elm və texnologiya planlaşdırılması,
həm də inkişaf etmiş və inkişaf etməkdə olan ölkələrdə dil
planlaşdırılmasında terminologiyanın inkişafı üçün
həlledici rol oynadı. Həmin il Kuala-Lumpurda bu
məsələlərə həsr olunan “TermPlan 90” adlı konfrans
keçirildi.
1991-ci il
də İnfoterm tərəfindən Vyanada “Predmet
sahələrində terminoloji iş” adlı üçüncü sipozium keçirildi.
Təxminən 30 ölkədən 200 iştirakçı biologiya,
maşınqayırma, hüquq, iqtisadiyyat, tibb və informasiya
texnologiyaları sahələrində terminoloji fəaliyyətin inkişafı
haqqında məruzələrlə çıxış etdilər. Əlavə olaraq, bank
sahəsində terminoloji verilənləri testdən keçirmək üçün
böyük İsveçrə bankının proqram təminatı müzakirə edildi
və qiymətləndirildi. İnfoterm qeyri-hökumət təşkilatı kimi
Birləşmiş Millətlər Təşkilatının Nyu-Yorkdakı İctimai
İnformasiya üzrə Departamentinə qoşuldu. Bu rəsmi
tanınma İnfotermin nailiyyəti idi və onun 20 illik yubileyi
ilə üst-üstə düşdü.
1992-ci il
də paylanmış heterogen verilənlər bazası
üç
ün çoxdilli istifadəçi interfeysinin konsepsiyası
müzakirə edildi. İnterfeysin əsas elementlərindən biri
24
çoxdilli
lüğətlər,
bir-birilə
əlaqəsi
olmayan
təsnifatlaşdırılmış sxemlər və ya digər dil sənədləri
sistemidir. Bu sistem
Birləşmiş Milllətlər Sənaye İnkişafı
Təşkilatı (UNIDO) üçün işlənmiş, əsasən ekspertlərin
Rusiya və Çin iqtisadi, elmi və texniki verilənlər bazalarını
anlaması üçün nəzərdə tutulub. 1992-ci ildən etibarən
İnfoterm Sənaye Standartlarının Lokallaşdırılması
Assosiasiyasına informasiya texnologiyaları məhsulları
üçün terminologiya
sahəsində beynəlxalq standartları
reallaşdırmaqda kömək etdi.
1993-cü il
də İnfotermin Məşvərət Komitəsi illik
hesabat yığıncağında Mərkəzin müstəqil hüquqi status
alması ideyasını irəli sürdü. Nəticə etibarilə beynəlxalq
təşkilat və xarici dövlətlərə İnfotermin fəaliyyətində iştirak
etmək imkanı yaradıldı. Həmin ilin avqustunda Kölndə
terminol
ogiyada müəlliflik hüququ üzrə beynəlxalq
seminar keçirildi.
1994-cü il
də YUNESKO-nun dəstəyilə İnfotermin
çoxdilli xüsusi
informasiyanın idarə edilməsinə həsr
olunmuş I “MikroISIS” beynəlxalq konfransı keçirildi.
İnfoterm Pekində təşkil olunan “Elektron Nəşr” (EP 94)
adlı konfransa dəstək verdi. Həmin ildə “Pointer” layihəsi
25
üzrə başlanan iş 1995-ci ilin sonuna kimi davam etdi. Bu
layihə ilə əlaqəli İnfotermin gələcək rolu Avropanın
terminologiya infrastrukturu çərçivəsində Avstriya
İqtisadiyyat Nazirliyi tərəfindən müəyyən olundu.
1995-ci il
də İnfotermin dəstəyilə Vyanada
“Verilənlərin mənbələrinin kataloqları” adlı birinci
beynəlxalq simpozium və “Xüsusi informasiya, bilik və
yeni texnologiyalar üçün intellektual
mülkiyyət hüquqları”
beynəlxalq konqresi keçirildi.
1996-
cı ildə “Terminologiya və Bilik Mühəndisliyi”
adlı dördüncü beynəlxalq konfrans təşkil olundu. Nəhayət,
İnfoterm beynəlxalq qeyri-kommersiya Assosiasiyasına
çevrildi
və Vyanadakı “SIG” Texnologiya Mərkəzinə
köçürüldü.
Bu dövrdə İnfoterm Avstriya Standartları
İnstitutunun adından ISO/TC37 Katibliyi (prinsip və
koordinasiya)
və
Beynəlxalq
Standartlaşdırma
Assosiasiyası ISA37 “Terminologiya” adlı texniki komitə
də daxil olmaqla müvafiq standartlaşdırma fəaliyyətini də
yerinə yetirirdi.
Dördüncü dövr – 1997-2002-
ci illəri əhatə edir və
“
Təşkilatın və fəaliyyətin yeni istiqamətləri” dövrü adlanır.
26
Bu dö
vr ərzində əsas məqsəd çoxdilli informasiya
cəmiyyətinin tələblərinə uyğun güclü informasiya
sistemlərinin yaradılması üçün nəzəri və metodoloji
prinsiplərin işlənməsi olmuşdur. Beləliklə, İnfoterm BMT
və onun xüsusi təşkilatları ilə əlaqələr qurmağa qadir idi,
eyni zamanda Avropa Komissiyası və onun üzvləri ilə sıx
əlaqələr yaradırdı.
Bu dövrdə müəssisə və təşkilatların İnfotermə üzv
yazılması qaydalarını müəyyənləşdirmək üçün İnfoterm və
onun üzvləri arasında əməkdaşlıq məqsədilə dəqiq
müqavilə modelləri işlənildi. İnfoterm artıq müxtəlif
yarmar
kalar və sərgilərdə iştirak edirdi. Məhz bu məqsədlə
də onun fəaliyyətinə aid alman və ingilis dillərində qovluq
və videofilmlər hazırlandı.
1997-
ci ildə Vyanada “Professional kommunikasiya
və biliyin ötürülməsi” adlı beynəlxalq konfrans təşkil
olundu. Bu konfrans “Professional kommunikasiya,
terminologiya və planlaşdırılmış dillər” adlı elmi konfrans
ilə İnfotermin dördüncü simpoziumu olan “Terminoloji iş
və biliyin ötürülməsi”ni birləşdirdi. Qeyd edək ki, bu
hadisə terminologiya nəzəriyyəsinin banisi Eygen
Vyusterin 100 illik yubileyinə təsadüf etmişdi.
27
1998-ci il
də
Almaniya
Terminologiya
Assosiasiyasının Avstriya sektoru yaradıldı.
1999-cu il
dən “İnfoterm” adı artıq qeydiyyatdan
keçmiş əmtəə markası kimi mühafizə olunmağa başladı.
Həmin ildə kitabxana və sənədlər kolleksiyalarının
yeniləndirilməsi İnfotermin əsas məsələlərindən biri oldu.
Bu iş İnfotermin verilənlər bazasının yeni CD-ROM
versiyasının hazırlanması ilə yanaşı aparılırdı. Qeyd etmək
lazımdır ki, bu dövrdə Eygen Vyusterin arxivi Vyana
Universitetinə köçürüldü.
2000-ci il
də iki layihə - “Mərkəzi və Şərqi
Terminologiya
Şəbəkəsi”
(CETnet)
və
“Şərqi
Terminolo
giya Təminatı” (ETPpro) layihələri təqdim
olundu.
2001-ci il
də İnfoterm idarəsini Vyanadakı Eykolqaza
(Aichholzgasse) köçürtdü.
Bununla əlaqədar İnfotermin
sənədlər toplusu, arxivi Vyana Universtitetində
E.
Vyusterin arxivinə daxil edildi. Əlavə olaraq İnfoterm
Afrika ölkələri ilə əməkdaşlığı gücləndirdi (əsasən
Tanzaniya və Nigeriya müəssisələri ilə). 2001-ci ilin
sonunda
İnfotermin qollarından biri Almaniyanın Köln
şəhərində Tətbiqi Elmlər Universitetində yaradıldı və
Dostları ilə paylaş: |