18
Paylanmış hesablamaların təhlükəsizliyinin daha səmərəli
t
əminatı üçün dəyişən strukturlu virtual xüsusi şəbəkədən
istifad
ə etmək təklif olunur [30]. Bu zaman mürəkkəb
m
əsələlərin həlli arxitekturasına uyğun olaraq hər bir səviyyə
üçün paylanmış hesablamalar mühitinin daxili strukturunun
d
əyişmə şərtlərini müəyyən etmək lazımdır.
Bel
əliklə, Qrid texnologiyaları əsasında kompüter
şəbəkələrində paylanmış hesablama mühitinin yaradılmasında
aşağıdakı çoxsaylı faktorları nəzərə almaq lazımdır: arxitektura,
etibarlılıq, təhlükəsizlik, kompüterin hesablama məhsuldarlığı,
əlaqə kanallarında məlumatın ötürmə sürəti, mürəkkəb
m
əsələlərin altməsələlərə bölünüb hesablama qovşaqları
arasında optimal bölünməsi və s. Bütün bu hallarda paylanmış
hesablama mühitinin istifad
əsiz qalan hesablama və yaddaş
resursl
arından daha səmərəli istifadə edilməsi nəzərdə
tutulmalıdır.
2.1.
Qrid texnologiyaları əsasında paylanmış hesablama
sisteml
ərinin arxitektur-texnoloji prinsiplərinin işlənməsi
Qrid sisteml
ər kompüter şəbəkələrinin hesablama və yaddaş
resurslarına çevik, təhlükəsiz, etibarlı və əlaqələndirilmiş
ümumi girişin təmin edilməsi texnologiyasıdır. Bu halda
“resurs” sözü çox geniş mənada başa düşülür, yəni resurs kimi
aparat (s
ərt disklər, prosessorlar), həmçinin sistem və tətbiqi
proqram t
əminatları nəzərdə tutulur.
Qrid sisteml
ər bu və ya digər ümumi məsələni birgə həll
ed
ən və öz resurslarını bir-birinə təqdim edən insan və
t
əşkilatların cəmi virtual təşkilat adlanır. Məsələn, hər hansı
elmi m
əsələnin həllində iştirak edən insanlar bütövlükdə virtual
t
əşkilat ola bilər. Virtual təşkilatlar tərkibinə, miqyasına,
mövcud olma müdd
ətinə, fəaliyyət növünə, məqsədlərinə,
iştirakçılar arasında münasibətlərə (etibar edilən, etibar
edilm
əyən) və s. görə fərqlənə bilərlər. Virtual təşkilatların
t
ərkibi dinamiki dəyişə bilər [31, 32].
19
Qrid sisteml
ərin aşağıda göstərilən bir sıra çatışmayan
c
əhətləri vardır:
• qrid sistemin admistrasiyasının mürəkkəbliyi;
• resursların idarəsinin çətinliyi;
•
m
əlumatların yüksək səviyyədə etibarlığının və təhlükə-
sizliyinin t
əmin edilməsi;
• veril
ənlərin hesablama qovşaqlarına paylanması.
Qeyd etm
ək lazımdır ki, qrid sistemlər altməsələlərə
bölün
ən mürəkkəb məsələlərin həllində yüksək səmərə verir.
İstifadə təyinatlarına görə Qrid sistemlərin iki tipi
mövcuddur [33]:
•
hesablama t
əyinatlı Qrid sistemlər: sistemə qoşulmuş
hesablama qovşaqlarının resurslarından mürəkkəb
m
əsələlərin həllində istifadə;
•
m
əlumat təyinatlı Qrid sistemlər: sistemin hesablama
resurslarından kollektiv istifadədə olan böyük həcmli
veril
ənlər bazasının analizində istifadə.
Qrid-sisteml
əri digər sistemlərdən fərqləndirən paylanmış
resurslara
əlçatanlığı təmin edən iki əsas meyar vardır:
•
Qrid
sistem paylanmış resursları əlaqələndirir. Resurslar
ümumi idar
əetmə mərkəzinə malik deyillər, Qrid-sistem
is
ə onların istifadəsinin əlaqələndirilməsi (koordinasi-
yasını), məsələn, yüklənmənin balanslaşdırılması ilə
m
əşğul olur. Qrid-sistemlər resurslarının idarə (istifadə)
olunması həmin resursların yerləşdiyi inzibati domenin
(t
əşkilatın-sahibkarın) siyasətindən asılıdır.
•
Qrid sistem xidm
ət və interfeyslərin standart və açıq
protokolları bazasında qurulur. Standart protokollara
malik olmadan Qrid-sistem
ə yeni resursları asan və tez
qoşmaq, yeni xidmət növləri işləyib hazırlamaq və s.
mümkün deyildir.
Qrid-sisteml
ərin adətən malik olduqları daha bir neçə üstün
xüsusiyy
ətlərini qeyd edək:
20
•
miqyaslanmaq: Qrid-sistemin t
ərkibinin (avadanlıqların
sayının) əhəmiyyətli dərəcədə artması və azalması
zamanı iş qabiliyyətliyinin saxlanması;
•
çevik v
ə təhlükəsizlik altsistemi: bəd əməllərin hücum-
larına dayanıqlılıq, məxfiliyin təminatı;
•
resurslar üz
ərində nəzarətin mümkünlüyü: lokal və
qlobal siyas
ət və normaların tətbiqi;
•
xidm
ət keyfiyyətinin zəmanətli təminatı;
•
bir neç
ə resursla eyni vaxtda əlaqələndirilmiş iş imkanı.
Qrid-sisteml
ər istifadəçiləri daha çox aşağıda adları
göst
ərilən resurslarla təmin edir:
•
h
esablama resursları – ayrı-ayrı fərdi kompüterlər,
klasterl
ər, serverlər və s.
•
veril
ənlərin saxlanılması resursları – disklər və disk
massivl
əri, maqnit lentlər qurğuları, verilənlərin
kütl
əvi saxlanılması sistemləri;
•
şəbəkə resursları;
•
proqram t
əminatı.
Qrid texnologiyasını paralel hesablamalar texnologiyası ilə
qarışdırmaq lazım deyil. Konkret Qrid-sistem çərçivəsində,
əlbəttə, mövcud texnologiyalardan (PVM, MPI) istifadə
etm
əklə paralel hesablamalar təşkil etmək mümkündür, çünki
Qrid
sistem
ə çoxlu hesablama qovşaqlarına malik
metakompüter kimi baxmaq olar.
Lakin Qrid texnologiyası
paralel hesablamalar texnologiyası deyildir, onun vəzifəsinə
yalnız resursların istifadəsinin əlaqələndirilməsi daxildir.
Qrid sisteminin arxitekturası sistemin komponentlərini,
onların məqsəd və funksiyalarını müəyyən edir və bir-biri ilə
qarşılıqlı əlaqə üsullarını əks etdirir. Qrid arxitekturası qarşılıqlı
əlaqədə olan protokollar, xidmətlər və interfeyslərin arxitektu-
runu
əks etdirir, bu arxitektura istifadəçilərə Qrid sistemlə əlaqə
yaratmağa, müxtəlif məsələlərin həlli üçün hesablama
resurslarından birgə istifadə etməyə imkan verən baza
mexanizml
ərini müəyyən edir. Qrid sisteminin protokollarının
Dostları ilə paylaş: |