Azərbaycan Mədəniyyətində Ata Babalar Sözləri
Yüklə 1,1 Mb.
|
Copyright 2003, Şǝhriyar Rǝhnǝmayan vǝ Vǝhid Gǝrusli 6 Ana evin dirǝyidir. Ana olanda kişi anası ol. Ana sǝbri böyükdür. Ana tökǝni bala yığar. Ana ürǝyi – dağ çiçǝyi. Ana haqqı – tanrı haqqı. Anadan ǝmdiyim süd burnumdan gǝldi. Anadan olmayan qardaş sayılmaz. Analar bizi bu gün üçün doğub. Anam elǝ çox bilir ki, kündǝni xırda tökür, atam elǝ çox bilir ki, ikisini birdǝn ötürür. Ananın ǝrköyün oğlu hambal olar. Ananın keçdiyi körpüdǝn qızı da keçǝr. Ananın canı övladdadır. Anası gǝzǝn ağacları balası budaq-budaq gǝzǝr. Anası namaz üstündǝ imiş. Anasına bax, qızını al, qırağına bax, bezini al. Anasından ayrılan quzunu qurd yeyǝr. Anlayan bir qıldan da anlar. Anlayana bir söz bir kitabdır. Anlayana bircǝ milçǝk dǝ sazdır, anlamayana zurna-qaval da azdır. Arsız qocalmaz. Aralarından tük keçmir. Arvad almamış övlad arzusu elǝmǝ. Arvad ilǝ at – igidin bǝxtinǝ. Arvad var, ev yığar, arvad var, ev yıxar. Arvad qohumu şirin olar. Arvad iki olanda ev süpürülmǝmiş qalar. Arvad yıxan evdǝn allahın xǝbǝri yoxdur. Arvad yıxan evi fǝlǝk dǝ yıxa bilmǝz. Arvad malı alçaq qapıdır, bir girǝndǝ alnına dǝyǝr, bir çıxanda. Arvad papaq deyil ki, başdan-başa qoyula. Arvad, sǝn içǝridǝn, mǝn bayırdan, yaxşıca ev tikǝrik. Arvad şeytana papış tikǝr. Arvadı ǝri saxlar, pendiri dǝri. Arvadı bǝd olanın saqqalı tez ağarar. Arvadın axır hiylǝsi ağlamaqdır. Copyright 2003, Şǝhriyar Rǝhnǝmayan vǝ Vǝhid Gǝrusli 7 Arvadın biri – ǝla, ikisi - bǝla Arvadın ismǝti – ǝrin izzǝti. Arvadsız ev, susuz dǝyirman. Arvad üzlü kişidǝn, kişi üzlü arvaddan ǝlhǝzǝr. Arzu arzudan doğar. Arzu bir, ümid iki. Arzu quyudur, doldurmaq olmaz. Arzu geniş, ömür qısa. Arzunun sonu yoxdur. Artıq tamah daş yarar, daş qayıdar baş yarar. Artıq tikǝ diş qırar. Arxasını yerǝ vermir. Aslan ölǝndǝ dǝ aslandır. Aslanın nǝ erkǝyi, nǝ dişisi? Aslanın qorxusu qarışqadan olar. Aslanlar yurdunda tülkülǝr gǝzir. Asta atın tǝpiyi bǝrk dǝyǝr. Astarı üzündǝn baha. Ata malı tez tükǝnǝr. Ata malına göz tikǝn malsız qalar. Ata malından mal olmaz, özün qazanmaq gǝrǝk. Ata oğlunun pisliyini istǝmǝz. Ata olmaq asandır, atalıq öyrǝnmǝk – çǝtin. Ata olmayan ata, ana olmayan ana qǝdrini bilmǝz. Atadan qalan mal yanan şama bǝnzǝr, ǝriyib qurtarar. Atalar nǝ ǝkiblǝr, oğullar onu biçiblǝr. Atan soğan, anan sarımsaq, hardan oldun gülmǝşǝkǝr? Atana necǝ baxarsan, övladın da sǝnǝ elǝ baxar. Atana hörmǝt elǝ, oğlun sǝnǝ hörmǝt edǝr. Atası ölǝn yetim qalmaz, anası ölǝn yetim olar. Atdan düşǝn yenǝ atlanar. Ata-ananın qoca vaxtında oğul ǝlindǝn tutar. Ata-ana tǝrbiyǝ etmǝyǝni hǝyat tǝrbiyǝ edǝr. Axırda gülǝn yaxşı gülǝr. Axmaq axmağı tapar. Axmaq özünǝ düşmǝndir, özgǝyǝ necǝ dost ola bilǝr? Axtaran tapar. Copyright 2003, Şǝhriyar Rǝhnǝmayan vǝ Vǝhid Gǝrusli 8 Axşamın işini sabaha qoyma. Ah yerdǝ qalmaz. Açaram sandığı, tökǝrǝm pambığı. Ac ayı oynamaz. Ac aman bilmǝz. Ac qalmaq borclu olmaqdan yaxşıdır. Ac qurd balasını yeyǝr. Ac deyǝr: - Doymaram! Tox deyǝr: - Acmaram! Ac toyuq yuxusunda darı görǝr.
Baba olmadı, vǝba oldu. Baba paltarı geyǝrsǝn, baba olarsan. Babadan hümmǝt – nǝvǝdǝn xidmǝt. Babanın ǝlindǝn nǝvǝ tutar. Babanın üzünü ağardan nǝvǝsi olar. Bablı baba ilǝ, su qullabı ilǝ. Bablı babın tapmasa, işi ah-vayla keçǝr. Baqqal, qǝssab – hǝr ikisi bir hesab. Baqqal daşdan kǝsǝr, siçan baqqaldan. Baqqal ölülǝrin borjun dirilǝrǝ yüklǝr. Bağ alma bağlanarsan, dağ alma dağlanarsan, qoyun al, yağlanarsan. Bağ bağbansız olmaz, dǝvǝ sarbansız. Bağ belǝ, bostan belǝ, tǝnǝklǝri şǝlǝ-şǝlǝ! Bağ kǝsmǝk eşşǝkdǝn qalıb. Bağ salan barın yeyǝr. Bağ satıb, dağ alıb. Bağa bağ demǝyiblǝr, bax deyiblǝr. Badǝ ki, bir şǝrabdır hǝr kǝs ondan içmǝlidir, ölmǝk ki, bir körpüdür, hǝr kim ordan keçmǝlidir. Bağa bağban lazımdır, qoyuna – çoban. Bağa bax, barını gör. Bağa bax üzüm olsun, yemǝyǝ üzün olsun. Bağa baxarsan bağ olar, baxmazsan dağ olar. Bağa çanağından çıxdı, çanağını bǝyǝnmǝdi.
Copyright 2003, Şǝhriyar Rǝhnǝmayan vǝ Vǝhid Gǝrusli 9 Bağanı ya öldür, ya dalısı üstǝ qoy. Bağban bir gül üçün, min xara xidmǝtkar olar. Bağa yol gedǝ bilmǝz, evini dalında gǝzdirǝr. Bağban tǝlǝsǝr, armud vaxtında yetişǝr. Bağbanın bar vaxtı, qulağı ağır eşidǝr. Bağbanın könlü olsa, nǝ gǝlib bağda paya? Bağda ǝllǝşǝnin qurşağı qığ olar. Bağda ǝrik var idi, salam-ǝleyk var idi, bağdan ǝrik qurtardı, salam- ǝleyk qurtardı. Bağda gülǝ baxarlar. Bağım var, bağım var, - tuman bağı! Bağında gül var ikǝn – gül üzünǝ, bağında gül qurtardı – kül üzünǝ. Bağça bağın qıydı, bağban salxım da qıymadı. Bağlı qapıya xǝta dǝymǝz. Bağça mǝndǝ, bar mǝndǝ, heyva mǝndǝ, nar mǝndǝ, könlüm ǝttar dükanı, nǝ istǝsǝn var mǝndǝ! Bağçalar sarı, heyvası narı, hamı dinsǝ dǝ, sǝn dinmǝ barı. Bǝdnan gǝlǝn, bǝdnan gedǝr. Bazar ata-ana tanımaz. Bazar baqqalsız, meşǝ çaqqalsız olmaz. Bazar quruldu, hesab duruldu. Bazar içindǝ it qulağı kǝsmǝzlǝr. Bazar yansın, amma, mǝnǝ bir manat qazanj olsun. Bazar olsun bazarın! Bazar çörǝyi çox olsun, bazarda olsun. Bazar şeytan yuvasıdır. Bazara gedǝr – yağış yağar, dǝyirmana gedǝr – qırğın olar. Bazarda bez ujuz olanda adam özünü öldürmǝz. Bazarı kasad olan mǝrdanǝ gǝrǝk olsun. Bazarın bazar, qadam sǝnǝ, mǝrdimazar. Bazarın ǝvvǝl! Bazara gǝldi qul alan kül başına dul alan,yerin jǝnnǝtdǝ olsun, qız ǝlindǝn gül alan. Bazarın gözün çıxarıb. Bayquş gündǝ üç sǝrçǝ yeyǝr. Bayquş xarabalığı gülüstana deyişmǝz. Bayquşun da dar olmasın qǝfǝsi. Yüklə 1,1 Mb. Dostları ilə paylaş:
|