2012-ci ili Əhatə Edən İfadə Azadlığı Hesabatı
Reportyorların Azadlıq və Təhlükəsizlik İnstitutu
12
uzunsürən problemlər yaranmışdır. Hal şahidlərini sözlərinə görə polis Abbasovun döyülməsinə heç bir
müdaxilə etməmişdi.
Eyni hadisə zamanı “Yeni Müsavat” qəzetlərinin əməkdaşı Günay Musayeva və RATİ-nin iki video
operatoru da təzyiqə məruz qalmışdılar. Musayeva hücuma məruz qalsa da ciddi xəsarət almamış, və
RATİ operatorlarını hadisə yerinə gətirən taksinin isə ön şüşəsi sındırılmış lakin operatorlar xəsarətsiz
ötüşmüşdülər.
ARDNŞ hadisə ilə bağlı araşdırma aparmış və belə nəticəyə gəlmişdir ki, hücuma məruz qaldığı zaman
İdrak Abbasov jurnalist jiletində olmamış və bu davaya həmkəndliləri tərəfindən müdafiə olunmaqla
jurnalist özü səbəb olmuşdur. Lakin hadisə yerində çəkilmiş fotolar və şahid ifadələri bu fikirləri təkzib
edir.
Mayın 10-da ənənəvi “Gül bayramı”na etiraz aksiyası zamanı peşə fəaliyyətini yerinə yetirən “Azadlıq”
radiosunun əməkdaşı
Cavanşir Ağamalıyev mülki geyimli şəxslərin fiziki təzyiqinə məruz qalıb. Onlar
jurnalistin kamerasını alaraq apardığı çəkilişi pozublar.
Mayın 12-də jurnalist Təhminə Tağızadə Gəncə şəhər Polis İdarəsinə çağırılıb. Təhminə Tağızadə
Nizami küçəsində sökülən evlərin sakinlərindən müsahibə alarkən polisə aparılıb. Onu həbs edəcəkləri
ilə hədələyiblər.
Mayın 21-də İctimai Palatanın (İP) Bakı şəhərində keçirdiyi aksiya zamanı bir qrup jurnalist peşə
fəaliyyətlərini yerinə yetirən zaman polislərin və mülki geyimli şəxslərin fiziki təzyiqlərinə məruz
qalıblar. Belə ki, RATİ əməkdaşları MirRəhim Həsənov və Mehman Hüseynov peşə fəaliyyətlərini
yerinə yetirərkən polislərin fiziki hücumuna məruz qalıblar. M. Həsənovun kamerası əlindən alınaraq,
yerə atılıb. M. Hüseynovun isə fotoaparatının obyektivi zədələnib. Bundan başqa aksiyada iştirak edən
xarici media nümayəndələri də polislərin kobudluğu ilə qarşılaşıb. Mülki geyimli polis “Eurovision”
müsabiqəsini işıqlandırmaq üçün Bakıya gələn Almaniyalı fotomüxbir Steffen Haufenin əlindəki kartları
alaraq cırıb, daha sonra isə ona zərbə endirib.
May ayının 23-də Reportyorların Azadlıq və Təhlükəsizlik İnstitutunun (Obyektiv.tv) əməkdaşı Vəfa
Nağı (Nağıyeva) axşam saat 21:30 radələrində ingilis dili kursundan Bakının Yasamal rayonu ərazisində
kirayə qaldığı mənzilə gedərkən, məhəllədə Samir kimi tanınan şəxs tərəfindən nalayiq təhqirlərə məruz
qalıb. V. Nağı ona qarşı ünvanlanmış bu təhqirlərin səbəbini soruşmağa çalışıb və gözləmədiyi anda
həmin şəxsin fiziki hücumuna, təzyiqinə məruz qalıb. Özünü qəfil zərbələrdən qorumağa çalışarkən
mobil telefonu və dəftər-kitab olan sellofan torbası ayaq altında qalaraq dağılıb. V.Nağı bildirir ki, bu
cür münasibətin səbəbini hələ də anlaya bilmir. Şillə-təpik hücumlarından çətinliklə qurtardıqdan sonra
evə tələsən V.Nağı telefonunu hadisə yerində unutduğunun fərqində olaraq geri qayıtmalı olub. Bu zaman
o yenidən Samir adlı adamın hücumu ilə üzləşib. Hadisə ilə bağlı 28-ci Polis İdarəsində araşdırma davam
edir.
Mayın 24-də İctimai Palata İctimai Televiziyanın (İTV) qarşısında keçirdiyi piket zamanı polis və mülki
geyimli şəxslər jurnalistlərin peşə fəaliyyətini yerinə yetirməsinə maneçilik yaradıblar. Bu zaman da peşə
fəaliyyətini yerinə yetirən “Gündəlik Teleqraf” qəzetinin fotoqrafı Bayram İsgəndərli polislər tərəfindən
saxlanılıb, daha sonra sərbəst buraxılıb. Habelə aksiya zamanı “Turan” informasiya agentliyinin əməkdaşı
Etimad Budaqov, eləcə də “Obyektiv TV”-nin əməkdaşlarının və digər media qurumlarının peşə
fəaliyyətinə maneələr yaradılıb. Hadisələri izləyənlər arasında beynəlxalq media qurumların təmsilçiləri
də olub. Piket İctimai TV-nin siyasi plüralizm və ifadə azadlığı prinsiplərini pozmasına etiraz olaraq
keçirilib.
Mayın 25-də “Gunxeber.com” saytının əməkdaşı Anar Gəraylı 10 sutka həbs cəzası alıb. Anar Gəraylı
mayın 22-si də Nəsimi Rayon Polis İdarəsinin əməkdaşları tərəfindən saxlanılıb. Jurnalist Nəsimi rayon
Məhkəməsinə aparılıb ictimai asayişi pozmaq və polisə tabe olmamaq ittihamı (306-cı maddə) ilə ona 10
sutka həbs verilib. İki gün sonra isə Apellyasiya Məhkəməsi jurnalisti sərbəst buraxıb. Qeyd edək ki,
jurnalist əynində “Sing for Democracy” (demokratiya naminə oxu) yazılmış köynəyi geydiyinə görə həbs
olunub.
2012-ci ili Əhatə Edən İfadə Azadlığı Hesabatı
Reportyorların Azadlıq və Təhlükəsizlik İnstitutu
13
İyulun 14-də saat 23:00 radələrində Qəbələ rayon mərkəzində sakinlərə məxsus evlərin zorakılıqla
sökülməsi zamanı gozetci.az portalın və Helsinki Vətəndaş Assembleyası Azərbaycan Milli Komitəsinin
Qəbələ rayon üzrə nümayəndəsi, müstəqil jurnalist Nazlı Ağayeva fiziki təzyiqə məruz qalıb. Jurnalistin
dediyinə görə, o, prosesi kənardan müşahidə edərkən polislər onu təhqir etməklə bərabər sürüdə-sürüdə
aparıb polis maşınına mindiriblər və bu zorakılıq nəticəsində jurnalistin bir neçə il bundan əvvəl
avtomobil qəzasında sınmış ayağı əzilib.
İyulun 16-da “Ataxan Dəmir Sənaye” Türkiyə-Azərbaycan birgə müəssisəsinə mülki geyimli bir qrup
şəxsin hücumu ilə bağlı araşdırma aparan “Azadlıq” radiosunun əməkdaşı
Nüşabə Fətullayeva hücuma
məruz qalıb. Jurnalist bildirib ki, naməlum şəxslər yuxarıda adı çəkilən müəssisənin texnikasını və
istehsal etdiyi məhsulları zəbt edir, daşıyırlar. Bununla bağlı çəkiliş aparmaq istəyən jurnalist zorakılıqla
üzləşib. “Azadlıq” radiosunun məlumatına görə, hadisə yerində olan jurnalist Nüşabə Fətullayevanın
kamerası və telefonunu zorla bir qrup mülki geyimli tərəfindən əlindən alınıb. Yalnız polisə müraciət
edildikdən sonra avadanlıq geri qaytarılıb. Amma kameranın yaddaş kartı cihazın içində olmayıb.
“Qasid” mətbuat yayımı firmasının sökülən köşkləri ilə bağlı həmin köşklərin işçiləri iyulun 17-də
Prezident Administrasiyasının qarşısında aksiya keçirməyə cəhd ediblər. Aksiya zamanı polisin şəklini
çəkdiyinə görə “Yeni Müsavat” qəzetinin əməkdaşı Röya Rəfiyeva təzyiqə məruz qalıb. Polislər xanım
jurnalistin qollarından tutaraq zorakılıqla maşına mindiriblər. R.Rəfiyeva təxminən 20 dəqiqə polis
maşınında saxlanıldıqdan sonra sərbəst buraxılıb.
Reportyorların Azadlıq və Təhlükəsizlik İnstitutunun (RATİ) Naxçıvan Muxtar Respublikası üzrə bölgə
müxbiri
Elman Abbasov Sədərək gömrük-buraxılış məntəqəsinin əməkdaşları tərəfindən təzyiqlərə
məruz qalıb. Bu barədə jurnalistin özü məlumat verib. Avqustun 14-də o, Amerikanın İREX təşkilatının
layihəsi çərçivəsində regionda miqrasiya proseslərinin jurnalist araşdırması ilə bağlı Türkiyəyə gedib. O,
gömrükçülərin əsassız iradları ilə bağlı əvvəlki vəziyyəti nəzərə alaraq sərhədi keçərkən üzərində olan
əşyaları qeyd etdirmək üçün blank istəyib. Lakin ona blank verilməyib və bildirilib ki, geri qayıdanda
onsuz da yoxlanılacaq. Avqustun 15-də qayıdarkən E.Abbasov saxlanılıb. Sədərək gömrük-buraxılış
məntəqəsinin qaçaqmalçılıq şöbəsinin rəisi Vüsal Həsənovun iştirakı ilə onun əşyalarına baxış keçirilib.
E.Abbasovun sözlərinə görə, gömrükçülər fleş-kartda və fotoaparatda olanları yoxlayıblar, halbuki, orada
şəxsi xarakterli informasiya olub. E.Abbasov hesab edir ki, o özü və həmkarları təzyiqə gömrük
orqanının ünvanına tənqidi yazılar yazmaları ilə əlaqədar məruz qalıblar.
Sentyabrın 8-də səhər saatlarında İnternational Media Support təşkilatının Proqram rəhbəri Gülnarə
Axundova və onun sürücüsü Səlim İsgəndərov polis təzyiqi ilə üzləşiblər. Obyektiv TV-yə
müsahibəsində Gülnarə Axundova deyib ki, “Toyota FJ Crusier” markalı, 90 RB 700 dövlət nömrə
nişanlı maşında olan iki şəxs çox kobud şəkildə onlara maşını saxlamağı və onların arxasınca polis
idarəsinə getməyi tələb ediblər. Sürücü etiraz etdikdə isə onlar yol polisinə, polis idarəsinə zəng ediblər.
Təxminən 10 nəfər şahidin gözləri qarşısında əraziyə gələn polislər sürücünü təhqir ediblər. Bundan əlavə
onlar hadisənin fotoşəkilini çəkməyə çalışan Gülnarə Axundovaya kobud şəkildə mane olub, onun
qolundan tutaraq polis idarəsinə aparacaqları ilə hədələyiblər. Polislər Axundovaya şəkil çəkməklə
qanunu pozduğunu bildiriblər. Polis G. Axundova ilə yanaşı hadisəni çəkməyə çalışan onun 6 yaşlı
qızının da telefonunu almağa cəhd ediblər. Axundova buna cavab olaraq DİN-in 102 nömrəli qaynar
xəttinə məlumat vermişdir.
Sentyabrın 14-də Prezident Aparatı qarşısında evlərinin sökülməsinə etiraz edən bir qrup sakinin keçirdiyi
etiraz aksiyası zamanı çəkiliş aparan RATİ-nin jurnalisti
Mehman Hüseynov saxlanılaraq Prezident
Aparatına aparılıb. Təxminən iki saat müddətinə qanunsuz olaraq azadlığı məhdudlaşdırılan jurnalistin
apardığı çəkiliş silindikdən sonra o sərbəst buraxılıb. Habelə polis əməkdaşları RATİ əməkdaşı Fəridə
Alıyevanın videokamerasını əlindən alıblar və aksiya boyu onun çəkiliş aparmasını bu yolla
neytrallaşdırıblar. Yalnız aksiya bitdikdən sonra videokamera jurnalistə qaytarılıb.
Sentyabrın 18-də Yol Polisi ilə təhlükəsizlik kəmərini taxmamağını irad tutulan foto müxbir Əhməd
Muxtar arasında münaqişə yaranıb. “Azadlıq” radiosunun məlumatına görə, jurnalist avtomobili hələ işə
salmadığı üçün təhlükəsizlik kəmərini taxmadığını desə də, polis bu izahatla razılaşmayıb və protokol
tərtib etməyə başlayıb. Daha sonra protokol yazan polisin fotosunu çəkib. Bundan son Əhməd Muxtarı
Səbail rayon Polis İdarəsinin 9-cu bölməsinə aparıblar. Təxminən 10-15 dəqiqə sonra o, sərbəst buraxılıb.