Azad Yazarlar Ocağının kitabxanası
Yüklə 2,8 Kb. Pdf görüntüsü
|
136 Məhəmmədəli Mirzənin iqamətgahına aparıb bir odaya buraxdılar. Bütün ailə üyələri hər kəs əlinə bıçaqdan, qayçıdan, qəmədən, baltadan bir şey alıb ona hücum etdi. Rzaquluxan paramparça edildi. Atasından bir çox insanlıq dərsi almış Cahangir Mirzə belə, bu öldürmə macərasını adi bir hadisə kimi yazmaqdadır. Təşrifat işləri sona ərdikdən, xanların hesablarına yetişildikdən sonra Şah, Abbas Mirzə ilə ikili söhbət üçün zaman ayırmışdı. Əmr verdi ki, Abbas Mirzəni ən yaxşı bir sarayda yerləşdirsinlər. Bu imarəti Şah sevgililərindən biri olan Nuşafərin üçün yapdırmışdı. Şah, oğluna hər tür iltifat yağdırmağa başlamışdı. Çünkü imperatorluğu bir çox bəlalardan ancaq Abbas Mirzə qorumuş, bir çox şahzadənin öhdəsindən gələ bilmədiyi Xorasanda da Fətəli Şahın otoritəsini ancaq Abbas Mirzə sağlamışdı. Lakin Şahzadənin düşmənləri yenə də aktiv idi. Şahzadəyə qarşı bir şey edə bilməyəcəklərini görüb, Abbas Mirzə ilə bərabər gələn və müxtəlif yerlərdə yerləşdirilən adamlara qarşı plan hazırlamağa başladılar. Şahın sarayının güvənliyi əvvəlki kimi deyildi. Bəzən oğurluqlar olurdu. Törən mərasimləri üçün nəzərdə tutulan bir çox altun yoxa çıxdı. Yalnız bəlli olmadı ki, bu altunlar şübhə yaratmaq üçün qəsdən gizlədildi, yoxsa gerçəkdən də oğurlandı. Şaha aid olan bütün əşyalar müqəddəs sayılırdı. Bu altunların ortadan yox olması sadəcə, maddi ziyan olaraq deyil, həm də Şahın qüdsiyyətinə qarşı çirkin plan kimi anlaşılırdı. Bəlkə bu oğurlanmış əşyadan vaz keçilə bilərdi, lakin elə ki, bunun arxasında Şahın canına qəsd planı dilə gətirildi, məsələ çox ciddiləşməyə başladı. Şahzadənin xidmətçilərini suçlamaqla onun öz şəxsiyətinə də zərbə vururdular. Dərbarda çalışan fitnə uzmanları bilmirdilər ki, artıq bu kimi hadisələrlə Abbas Mirzənin şəxsiyyətini şübhə altına ala bilməzlər. Şah üçün Xorasanda istiqrarın sağlanması hər şeydən önəmli idi. Digər tərəfdən, oğurlanan altunların bir neçə qatı məğlub xanlardan altun alınıb mərkəzə, Şaha hədiyyə olaraq gətirilmişdi. Fətəli Şah o an keçmişdə din xadimlərinin və digərlərinin təsirinə düşərək, Abbas Mirzədən şübhələnməsi dolayısıyla peşmanlıq duyğusuna qapılmışdı. Şah açıqca görürdü ki, Xorasanın fatehini xəstəlik çökərtmək üzrədir. O, düşünürdü ki, fateh oğluna qarşı ədalətli davranmayıbdır. *** Şahın bir çox qadınları içində öncədən Tavus xanım olaraq tanınan, sonra da Tac-əd Dövlə olaraq bilinən xanımın ayrıca bir yeri var idi. İsfahandan olan bu qadın yazıb-oxumağı da bacarırdı, bəzən Şahla məktublaşaraq əlaqə saxlayırdı. Bu qadının üstünlüyü başqa qadınlara da təhmil edilmişdi və Şahın qadınları onun ayrıca bir yerinin olması ilə barışmışdılar, çünkü o həm də bir din xadiminin qızı idi. Padşahın bir çox sirlərini bilməkdə idi. Şah da onun sirdaşlıq etməsinə xoş görü ilə baxırdı. Qadınlar içində yalnız onun “Çeşmə imarəti”nə gəlmə haqqı var idi. 65 Çeşmə imarəti Fətəli Şahın ən önəmli sarayı idi. 65 Tarix-e Əzodi. 137 Abbas Mirzənin bu önəmli yerdə istirahət etməsi, bir növ onun Xorasandakı əməllərini təqdir etmə mahiyyəti daşımaqda idi. Abbas Mirzə özünü bütün səfərləri boyunca yanında bulundurduğu doktor Karməkin müalicəsinə buraxdı. Çeşmə imarəti bütün dedi-qodulardan uzaq olduğuna görə Şahzadənin dincəlməsi üçün uyğun məkan idi. Orada xidmətçi qadınların və kişilərin sayı çox az idi. Kimsə xəbər vermədən oraya girə bilməzdi. Bir gecə Şah, oğlu ilə uzun saatlar bir yerdə olmaq istədi. Şahzadə bu fürsəti gözləməkdə idi. Çünkü varislik və vəliəhdlik haqqında Şahın təkrar rəsmi və kətbi görüşünü öyrənmək istəyirdi. Lakin Şahzadə öz ölümünün yaxında baş verəcəyini xatırladıb, özündən başqa kimi varis olaraq nəzərdə tutduğunu şahdan öyrənmək istəyirdi. Şah bu soruya cavab verməkdən çəkinirdi. Ancaq Şah ilk kəz olaraq oğlunu bu qədər uzun dinləməyə başlamışdı. Abbas Mirzə qardaşlarının ittihamları qarşısında vaxt tapıb özünü savuna bilməmişdi. O gecə Abbas Mirzə illər boyu çəkdiyi əziyyətləri dilə gətirir və ürəyini atasına boşaldırdı. Bütün hər şeydən xəbərdar olub, ancaq susub və Şahın verəcəyi ədalətli qərarı bəklədiyini söylədi. Şahzadə atasına anlatmağa çalışdı ki, Azərbaycanda başlatdığı reformların dinə qarşı heç bir yönü yoxdur və ayaqda dura bilməmiz üçün bu reformların sürətini gücləndirməliyik. Din xadimləri müctəhidlərin söylədiyi kimi, ruslarla savaşa səbəb olan onun islahatları olmamışdır. Abbas Mirzə atasına anlatdı ki, Tufarqanda ruslarla müzakirə yürütdüyündə onun çəkdiyi əzabları din xadimləri və qardaşları çəkmədilər. Onlar Azərbaycanı mənim qədər sevmədikləri üçün Azərbaycanın böyük bir qisminin ruslar tərəfindən işğal edilməsinə üzülmədilər. Ancaq mən Gülüstan və Türkmənçay müqavilələrinin sancılarını hələ də yaşayıram və son nəfəsimə qədər də yaşayacağam. Mənim yurdum, yuvam olan bu məmləkətin parçalanma ağrıları ruhumu incitməkdədir. Bilirəm ki, sağlığım Azərbaycanı təkrar bütövləşdirməyə müsaidə etməyəcək. Bu da mənim üçün çox ağır bir dərddir. Məzarımda belə Azərbaycanın parçalanma ağrılarını yaşayacağam. Çünkü Gəncədən, Dərbənddən, Qarabağdan, Naxçıvandan rusların zülmündən qaçan azərbaycanlılar din xadimlərinə və mənim qardaşlarıma sığınmırdılar. Onlar Azərbaycan ordusuna, mənə sığınırdılar. Mənə sığınan bu insanlara bir iş görə bilmədiyim üçün gündə yüz dəfə ölürdüm. Çünkü məni ayaqda tutan Azərbaycan əhalisi və Azərbaycan ordusu oldu. Xorasanda sabitliyi sağlayan da Azərbaycan ordusu, Azərbaycan oğulları oldu. Padşahım, mən bütün şəxsiyyətimi Azərbaycana borcluyam, Tehran bütünü ilə mənə qarşı çıxdığında arxamda duran Azərbaycan oldu, həyatıma məna verən, məni cəsarətləndirən Azərbaycan xalqı oldu. Bütün ruhumla, vicdanımla və vücudumla Azərbaycana borcluyam. Bu durumda öz ordumu sonucunu öncədən təxmin etdiyim bir savaşa soxarmı idim? Abbas Mirzə atasına xatırlatdı ki, İrəvanın işğalından öncəki rusların daha yüngül barış planı ilə Asəf-əd Dövlə, Hüseyn Xan, Şahzadələr və bu savaşı cihad olaraq dəyərləndirən Yüklə 2,8 Kb. Dostları ilə paylaş:
|